تجربه زیسته زنان مطلقه با طلاق‌های غیرمنتظره: یک مطالعه کیفی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مشاوره، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

3 استاد گروه مشاوره، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

4 دانشیار گروه روانشناسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر تبیین تجربه زیسته زنان مطلقه با طلاق‌های غیرمنتظره بود. روش پژوهش: مطالعۀ حاضر با رویکرد کیفی مبتنی بر نظریۀ پدیدارشناسی و تکنیک مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته و مسئله محور، به بررسی و شناخت فرآیند ‌بروز طلاق‌های غیرمنتظره پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش را زنان با طلاق غیرمنتظره و یک‌جانبه ساکن شهر تهران تعداد 10 زن که تجربه طلاق غیرمنتظره داشتند با شیوه نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. این افراد با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاری به‌صورت عمیق موردبررسی قرار گرفتند؛ برای تبیین و تحلیل داده‌ها از رویکرد داده بنیاد استفاده شد. یافته‌ها: پس از مصاحبه با زنان مطلقه و تحلیل و استخراج داده‌ها، 162 کد اولیه، 11 مضمون فرعی و 4 مضمون اصلی شد. مضمون اصلی ازدواج یک تعهد مادام‌العمر دو مضمون فرعی باور به تداوم و ثبات ازدواج و باور به داشتن یک زندگی خوب اما مواجه‌شدن با بدترین اتفاقات را در برگرفت. دومین مضمون اصلی یعنی تغییرات رابطه از بهترین دوست تا غریبه کامل نیز دارای پنج مضمون فرعی پایان ناگهانی و غیرمنتظره، دوگانگی پیام‌ها و بازی‌های روانی، شکسته شدن فرضیات، خیانت و نقش مسائل و طلاق خانواده اصلی در طلاق شرکت‌کنندگان را شامل شد. فرایندهای عاطفی شرکت‌کنندگان به طلاق غیرمنتظره نیز به‌عنوان سومین مضمون اصلی خود دارای دو مضمون فرعی واکنش‌های عاطفی به ترک شدن و آسیب‌های طلاق غیرمنتظره بود و چهارمین و آخرین مضمون اصلی بازسازی زندگی و سازگاری با طلاق بود که دو مضمون فرعی روش‌های کارآمد سازگاری با طلاق و روش‌های ناکارآمد سازگاری با طلاق را شامل شد. نتیجه‌گیری: تجربه طلاق در زنان به معنای قرارگیری در چتری از آسیب‌پذیری‌های فردی، اجتماعی و بروز پیامدهای مختلفی است که آنان را به بهره‌گیری از مکانیسم‌های حفاظتی همانند مذهب، پنهان‌کاری و تلاش برای سازگاری با شرایط جدید و کاهش آسیب‌های روانی، اجتماعی و جنسی سوق می‌دهد. لذا این مسئله، نیاز به درک حمایت‌های همه‌جانبه آنان را نشان می‌دهد. این یافته‌ها، دید جدیدی به گروه بهداشتی و جامعه برای درک واقعی مشکلات زنان مطلقه در دنیای امروزی می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Living Experience of Divorced Women with Unexpected Divorces: A Qualitative Study

نویسندگان [English]

  • Azam Shafeinia 1
  • Valiallha Farzad 2
  • Simin Hoseinian 3
  • Khadijeh Abolmaali Alhosseini 4
1 PhD Student in Counseling, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Associate Professor, Department of Psychology, Kharazmi University, Tehran, Iran
3 Professor of Counseling Department, Al-Zahra University, Tehran, Iran
4 Associate Professor, Department of Psychology, Roodehen Branch, Islamic Azad University, Roodehen, Iran
چکیده [English]

Aim: This study aimed to demonstrate the lived experience of divorced women with unexpected divorces. Methods: The present study explored and identified the process of occurrence of unexpected divorces with a qualitative approach based on phenomenological theory and the technique of semi-structured and problem-oriented interviews. The study population included women with unexpected and unilateral divorce who were living in Tehran. And ten women who experienced unexpected divorce were selected by purposive sampling method. These individuals were scrutinized deeply by using semi-structured interviews. The data foundation approach was used to describe and analyze the data. Results: After interviewing divorced women and analyzing and extracting data, there were 162 initial codes, 11 sub-themes, and 4 main themes. The main theme of marriage included a lifelong commitment, two sub-themes of the belief in the continuity and stability of marriage, and the belief in having a good life but facing the worst events. The second main theme, which is the changes of relationship from best friend to a perfect stranger, also included five sub-themes of sudden and unexpected termination, the duality of messages and psychological games, failure of assumptions, betrayal, and the role of problems and main family in the divorce of the study participants. The emotional processes participants during unexpected divorce as their third main theme had two sub-themes of emotional reactions to abandonment and the damages of an unexpected divorce. And the fourth and last main theme was reconstructing the life and dealing with a divorce that included two sub-themes of efficient methods of dealing with divorce and inefficient methods of dealing with it. Conclusions: The divorce experience among women implies being under the circumstance of individual and social vulnerabilities and the occurrence of various consequences that lead them to take advantage of protection mechanisms such as religion, secrecy, and trying to adapt to new conditions and reduce psychological, social and sexual harm. This issue, therefore, indicates their need to be understood and completely supported. These results provide a new perspective to the health group and society to truly understand the problems of divorced women in today's world.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Divorced women
  • unexpected divorce
  • lived experience
  • phenomenology

مراجع

استراوس، انسلم.، و کوربین، جولیت. (1390). مبانی پژوهش کیفی فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای. ترجمه: ابراهیم افشار. تهران: نشر نی (سال انتشار اثر به زبان‌اصلی، 1994).
ایمان، محمدتقی.، و نوشادی، محمدرضا. (1390). تحلیل محتوای کیفی. فصلنامه پژوهش، 3(2)؛ 15-44.
 بازرگان، عباس. (1389). روش تحقیق کیفی آمیخته. تهران: نشر دیدار
 پایگاه خبری تحلیلی انتخاب. (1395). آخرین آمار ازدواج، طلاق، جمعیت و. در کشور. کد خبر: 225506؛ تاریخ انتشار: 29 شهریور 1394. تاریخ بازدید 23 بهمن 1395. http://www.entekhab.ir/fa/news/226606
حسینی، محمد رضا.، خزایی، سارا.، و غلامی، فاطمه. (1398). تجربه زیسته زنان مطلقه از احساس ناامنی در زندگی روزمره. پژوهش‌نامه زنان، 10(30), 1-26.
حسینی یزدی، سیده عاطفه.، مشهدی، علی.، کیمیایی، سیده علی.، و عاصمی، زهرا. (1394). اثربخشی برنامه مداخله‌ای ویژه کودکان طلاق بر مشکلات برونی‌سازی و درونی‌سازی شده کودکان طلاق. دو فصلنامه روانشناسی خانواده، 2(1): 3-14.
خلج آبادی فراهانی، فریده.، تنها، فاطمه.، و ابوترابی زارچی، فاطمه. (1396). تجربۀ زیستۀ زنان مطلقۀ شهر ساوه در حوزۀ روابط خانوادگی و اجتماعی. زن در توسعه و سیاست، 15(2): 223-240
سعادتی، نادره.، رستمی، مهدی.، و دربانی، سید علی. (1395). مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) و درمان متمرکز بر شفقت (CFT) در تقویت عزت‌نفس و سازگاری پس از طلاق زنان. دوفصلنامه روانشناسی خانواده. ۳ (۲): ۴۵-۵۸
سیدمن، ایروینگ. (1394). روش‌شناسی مصاحبه در پژوهش کیفی. ترجمه مجتبی حبیبی، هاشم جبرائیلی و غلامرضا یادگارزاده، تهران: انتشارات فرهنگ شناسی، 34-46.
 قزلسفلو، مهدی.، سعادتی، نادره.، و رستمی، مهدی. (1397). اثربخشی گروه‌درمانی شناختی رفتاری آسیب محور بر سازش یافتگی پس از طلاق زنان مطلقه ساکن شهر تهران. آسیب‌شناسی، مشاوره و غنی‌سازی خانواده. ۴ (۲): ۸۹-۱۰۶
قمری کیوی، حسین.، رضایی شریف، علی.، و اسماعیلی قاضی ولوئی. (1396). اثربخشی رفتاردرمانی شناختی رفتاری_ استعارهای بر افسردگی و تاب‌آوری زنان مطلقه. فصلنامه مددکاری اجتماعی، 4(6): 43-69
محمدپور، احمد. (1393). بسترها، پیامدها و سازگاری زنان مطلقه‌ی شهر تهران (یک مطالعۀ پدیدارشناسانه). مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 4(1): 135-180.
 میرزا زاده، فاطمه.، خدابخشی، احمد.، و فاتحی‌زاده، مریم. (1391). تأثیر درمان هیجان مدار بر سازگاری پس از طلاق در زنان. فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 4(1): 441-460.
نیکبخت نصرآبادی، علیرضا.، پاشایی ثابت، فاطمه.، و بستامی، علیرضا. (1395). تجربه زندگی زنان پس از طلاق: یک مطالعه کیفی. روان پرستاری. ۴ (۳): ۶۶-۷۴
Ahrons, C. (1999). Divorce: An unscheduled family transition. In B. Carter & M. McGoldrick (Eds). The expandedfamily life cycle (pp. 381-398). Needham Heights, MA: Allyn & Bacon.
Amato PR, Cheadle JE. (2008). Parental Divorce, Marital Conflict and Children's behavior Problems: A Comparison of Adopted and Biological Children. Soc Forces. 86(3):1139-61.
Baitar R, Buysse A, Brondeel R, De Mol J, (2014).  Rober P. Post-divorce wellbeing in Flanders: Facilitative professionals and quality of arrangements matter. J Fam Studies. 18(1):62-75.
Braun, V. & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychol-ogy.Qualitative Research in Psychology, 3 (2): 77-101
Baumeister, R. & Wotman, S. (1992). Breaking hearts: The two sides ofunrequited Love.New York: Guilford Press
Becvar, D. (2006). Surprised by divorce: Working with the spouse for whom the rejection was unanticipated. In C. Everett & R. Lee (Eds). When marriages fail (pp. 195-204). Binghamton, NY: Haworth Press.
Creswell JW. (2013). Research design: ualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Sage
Dreman, S. (1991). Coping with the trauma ofdivorce. Journal ofTraumatic Stress, 4(1), 113I 121.
Finkelstein NB. (2009). Substance Abuse Treatment: Addressing the Specific Needs of Women. U.S.: DIANE Publishing; 367 p.
Hoge, H. (2002). Women's stories ofdivorce at childbirth. New York: Haworth Clinical Practice Press
 Lavelle, B. & Smock, P. J. (2012). Divorce and women’s risk of health insurance loss. Journal of health and social behavior, 53(4), 413-431.
Kennedy S, Ruggles S. (2014). Breaking up is hard to count: the rise of divorce in the United States, 1980-2010. Demography. 51(2):587-98
Kerr, G.M. (2012). Sudden, Unexpected Divorce: A Family Systems Perspective on the Meanings Parents Make of the Event. Seton Hall University Dissertations and Theses (ETDs). 1835.
Johnson V.)2011).  A Note on the Operation of the Dissolution of Muslim Marriages Act, 1939. J Divorce Remarriage. 52(2):94-108
Nanni, M. G. Caruso, R. Sabato, S. & Grassi, L. (2018). Demoralization and embitterment. Psychological Trauma: Theory, Research, Practice, and Policy, 10(1), 14–21. 
Schramm DG, Harris SM, Whiting JB, Hawkins AJ, Brown M, & Porter R. (2013). Economic Costs and Policy Implications Associated With Divorce: Texas as a Case Study. J Divorce Remarriage. 54(1):1-24.
Walid MS, & Zaytseva NV. (2011). Which Neuropsychiatric Disorder Is More Associated With Divorce? J Divorce Remarriage. 52(4):220-4.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 26 شهریور 1400
  • تاریخ بازنگری: 13 آبان 1400
  • تاریخ پذیرش: 06 دی 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار