اثربخشی درمان متمرکز بر شفقت بر رفتار خوردن هیجانی، بد تنظیمی هیجانی، استرس ادراک شده و نشخوار فکری در زنان مبتلا به بیماری چاقی مزمن

وطن پناه, شیوا; خلعتبری, جواد; طیبی, افشین; ثابت, مهرداد

doi:10.22034/aftj.2023.338582.1540

اثربخشی درمان متمرکز بر شفقت بر رفتار خوردن هیجانی، بد تنظیمی هیجانی، استرس ادراک شده و نشخوار فکری در زنان مبتلا به بیماری چاقی مزمن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری، گروه روانشناسی، واحد امارات، دانشگاه آزاد اسلامی، دبی، امارات متحده عربی

² دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تنکابن، تنکابن، ایران.

³ استادیار، گروه روانشناسی، واحد قشم، دانشگاه خوارزمی، قشم. استاد مدعو، گروه روانشناسی، موسسه آموزش عالی الکترونیکی ایرانیان، تهران

⁴ استادیار گروه روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، رودهن، ایران

10.22034/aftj.2023.338582.1540

چکیده

هدف: پژوهش حاضر، با هدف تعیین اثربخشی درمان متمرکز بر شفقت بر رفتار خوردن هیجانی، بدتنظیمی هیجانی، استرس ادراک شده و نشخوار فکری در زنان مبتلا به بیماری چاقی مزمن انجام شد. روش پژوهش: پژوهش حاضر جزء طرح‌های نیمه آزمایشی با پیش‌آزمون -پس آزمون-پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل کلیه زنان مبتلا به بیماری چاقی مزمن و شاخص توده بدنی مراجعه کننده به کلینیک مشاوره تغذیه‌ای کیان شهر تهران بین ماه‌های اردیبهشت تا تیرماه 1401 بودند. به‌منظور تشکیل دو گروه با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند (با در نظر گرفتن ملاک‌های ورود و خروج)، ابتدا 30 زنان مبتلا به چاقی مزمن و شاخص توده بدنی به شیوه غربالگری انتخاب و سپس به‌صورت تصادفی 15 بیمار در گروه آزمایش و 15 بیمار در گروه گواه گروه‌بندی شدند. برنامه جلسات درمان متمرکز بر شفقت در طی 8 جلسه 90 دقیقه‌ای براساس پروتکل نف و گرمر (2013) برای گروه آزمایش تشکیل شد. همچنین مرحله پیگیری سه ماه بعد از پس‌آزمون روی هر سه گروه اجرا شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه رفتار خوردن هیجانی ون استرین و همکاران (2009)، پرسشنامه بدتنظیمی هیجانی گراتز و رومر (2004)، پرسشنامه استرس ادراک شده کوهن و همکاران (1983) و پرسشنامه نشخوار فکری نالن هوکسما و مارو (1991) بودند. داده‌های پژوهش با استفاده از آزمون تحلیل واریانس اندازه‌گیری مکرر تحلیل شدند. یافته‌ها: نتایج تحلیل داده‌ها نشان داد درمان متمرکز بر شفقت در شرکت‌کنندگان گروه‌های آزمایشی به نسبت گروه گواه تأثیر معناداری بر بهبود رفتار خوردن هیجانی (83/115=F، 001/0>P)، بدتنظیمی هیجانی(10/98=F، 001/0>P)، استرس ادراک شده (53/101=F، 001/0>P) و نشخوار فکری (52/74=F، 001/0>P) در زنان مبتلا به بیماری چاقی مزمن و شاخص توده بدنی داشته است (05/0>P). نتیجه‌گیری: بنابراین می‌توان نتیجه گرفت درمان متمرکز بر شفقت باعث بهبود رفتار خوردن هیجانی، بدتنظیمی هیجانی، استرس ادراک شده و نشخوار فکری در زنان مبتلا به چاقی مزمن می گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effectiveness of compassion-focused therapy on emotional eating behavior, emotional dysregulation, perceived stress and rumination in women with chronic obesity

نویسندگان [English]

Shiva Vatanpanah ¹
javad khalatbari ²
Afshin Tayyebi ³
Mehrdad Sabet ⁴

¹ PhD student, Department of Psychology, Emirates Branch, Islamic Azad University, Dubai, United Arab Emirates

² Assistant Professor, Department of Psychology, Islamic Azad University, Tonekabon Branch, Tonekabon, Iran

³ Assistant Professor, Department of Psychology, Qeshm Branch, Kharazmi University, Qeshm, Iran. Adjunct Professor, Department of Psychology, Iranian Electronic Higher Education Institute, Tehran

⁴ Assistant Professor, Department of Psychology, Islamic Azad University, Roudehen Branch, Roudehen, Iran

چکیده [English]

Aim: The present study was conducted with the aim of determining the effectiveness of compassion-focused therapy on emotional eating behavior, emotional dysregulation, perceived stress, and rumination in women with chronic obesity. Method: The current research was part of the semi-experimental designs with pre-test-post-test-follow-up with control group. The statistical population of the current study included all women with chronic obesity and body mass index who referred to the Kian nutrition counseling clinic in Tehran between May and July 2022. In order to form two groups using the purposeful sampling method (taking into account the entry and exit criteria), first 30 women with chronic obesity and body mass index were selected by screening method and then randomly 15 patients in the experimental group and 15 patients in the group The witnesses were grouped. The program of compassion-focused treatment sessions during 8 90-minute sessions was formed for the experimental group based on the protocol of Neff and Germer (2013). Also, the follow-up phase was performed three months after the post-test on all three groups. The research tools included the emotional eating behavior questionnaire of van Strein et al. (2009), the emotional dysregulation questionnaire of Gratz and Romer (2004), the perceived stress questionnaire of Cohen et al. (1983) and the rumination questionnaire of Nolen Hoeksma and Marrow (1991). The data of the research were analyzed using repeated measurement analysis of variance test. Results: The results of data analysis showed that the treatment focused on compassion in the participants of the experimental groups compared to the control group had a significant effect on improving emotional eating behavior (F=115.83, P<0.001), emotional dysregulation (F=98.10, P<0.001), perceived stress (F= 101.53, P<0.001) and rumination (F= 74.52, P< 0.001) in women with chronic obesity and body mass index. Conclusion: Therefore, it can be concluded that compassion-focused therapy improves emotional eating behavior, emotional dysregulation, perceived stress, and rumination in women with chronic obesity.

کلیدواژه‌ها [English]

compassion
emotional eating behavior
emotional dysregulation
perceived stress
rumination

مراجع

اثباتی، مهرنوش.، و فیضی، علی (1399). درمان مبتنی بر شفقت. بازیابی شده در 30/9/1399 از: http://cnin.ir

امین یزدی، امیر.، و صالحی فدردی، جواد. (1378). بررسی رابطه سبک اسنادی با استرس ادراک شده. 1(2).

صالحی فدردی، جواد.، مداح شورچه، راحله.، و نعمتی، محسن. (1390). مقایسه ساختار انگیزشی و سبکهای خوردن در زنان مبتلا به اضافه وزن و چاقی و دارای وزن طبیعی. مجله اصول بهداشت روانی، 13(2)، 181-170.

آذربایجانی، سحر.، صادقی افجه، زهره.، و قنبری، نسرین. (1399). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد غنی شده با شفقت بر کیفیت زندگی و امید به زندگی در زنان افسرده‌ خانه دار. سنجش و پژوهش در مشاوره کاربردی. ۲ (۱) :۵۲-۷۰

محمدخانی، شهرام. (1396). درمان متمرکز بر شفقت: اهداف و تکنیک ها. بازیابی شده در 30/9/1399 از: https://drmohammadkhani.com/

References

Amin Yazdi, A., & Salehi Faderdi, J. (1999). Examining the relationship between documentary style and perceived stress. 1(2). (In Persian)

Austin, A., Flynn, M., Richards, K., Hodsoll, J., Duarte, T. A., Robinson, P.,... & Schmidt, U. (2021). Duration of untreated eating disorder and relationship to outcomes: A systematic review of the literature. European Eating Disorders Review, 29(3), 329-345.

Azarbayjani S, Sadeghi afjeh Z, Ghanbari N. (2020). The Effectiveness of Compassion-Enriched Acceptance and Commitment Therapy on Quality of Life and Life Expectancy in Depressed Housewives. Journal of Assessment and Research in Applied Counseling; 2 (1) :52-70 (In Persian)

Bai, Z., Luo, S., Zhang, L., Wu, S., & Chi, I. (2020). Acceptance and commitment therapy (ACT) to reduce depression: A systematic review and meta-analysis. Journal of Affective Disorders, 260, 728-737.

Coto-Lesmes, R., Fernández-Rodríguez, C., & González-Fernández, S. (2020). Acceptance and Commitment Therapy in group format for anxiety and depression. A systematic review. Journal of affective disorders, 263, 107-120.

De Berardis, D., Fornaro, M., Orsolini, L., Ventriglio, A., Vellante, F., & Di Giannantonio, M. (2020). Emotional dysregulation in adolescents: implications for the development of severe psychiatric disorders, substance abuse, and suicidal ideation and behaviors. Brain Sciences, 10(9), 591.

Delioğlu, E. N. E., Uğurlu, N., Erdal, E., Malekghasemi, S., & Çağıl, N. (2021). Evaluation of sphingolipid metabolism on diabetic retinopathy. Indian Journal of Ophthalmology, 69(11), 3376.

Esbati, M., & Faizi, A. (2020). Compassion-based therapy. Retrieved on 9/30/2019 from: http://cnin.ir (In Persian)

Faraone, S. V., Rostain, A. L., Blader, J., Busch, B., Childress, A. C., Connor, D. F., & Newcorn, J. H. (2019). Practitioner Review: Emotional dysregulation in attention‐deficit/hyperactivity disorder–implications for clinical recognition and intervention. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 60(2), 133-150.

Faustino, B. (2021). Transdiagnostic perspective on psychological inflexibility and emotional dysregulation. Behavioural and cognitive psychotherapy, 49(2), 233-246.

Flesia, L., Monaro, M., Mazza, C., Fietta, V., Colicino, E., Segatto, B., & Roma, P. (2020). Predicting perceived stress related to the Covid-19 outbreak through stable psychological traits and machine learning models. Journal of clinical medicine, 9(10), 3350.

Gioia, F., Rega, V., & Boursier, V. (2021). Problematic internet use and emotional dysregulation among young people: A literature review. Clinical Neuropsychiatry: Journal of treatment Evaluation.

Lee, K. D., Rodriguez, L. M., Edwards, K. M., & Neal, A. M. (2020). Emotional dysregulation and intimate partner violence: A dyadic perspective. Psychology of violence, 10(2), 162.

Mohammadkhani, Sh. (2017). Compassion-focused therapy: Goals and techniques. Retrieved on 30/9/2019 from: https://drmohammadkhani.com/ (In Persian)

Murray, A. L., Wong, S. C., Obsuth, I., Rhodes, S., Eisner, M., & Ribeaud, D. (2021). An ecological momentary assessment study of the role of emotional dysregulation in co-occurring ADHD and internalising symptoms in adulthood. Journal of Affective Disorders, 281, 708-713.

Neff, K. D., & Germer, C. K. (2013). A pilot study and randomized controlled trial of the mindful self‐compassion program. Journal of clinical psychology, 69(1), 28-44.

NOLEN, H. S., WISCO, E., & Lyubomirsky, S. (2008). Rethinking rumination: 400-424.

Nolen-Hoeksema, S. Morrow J. (1991). A prospective study of depression and posttraumatic stress symptoms after a natural disaster: the 1989 loma prieta earthquake. Journal of Personality and Social Psychology, 61(1), 115-121.

Reichenberger, J., Schnepper, R., Arend, A. K., & Blechert, J. (2020). Emotional eating in healthy individuals and patients with an eating disorder: evidence from psychometric, experimental and naturalistic studies. Proceedings of the Nutrition Society, 79(3), 290-299.

Salehi Fedradi, J., Madah Shoorche, R., & Nemati, M. (2011). Comparison of motivational structure and eating styles in women with overweight and obesity and normal weight. Journal of Principles of Mental Health, 13(2), 181-170. (In Persian)

Wang, S., Zhao, Y., Zhang, L., Wang, X., Wang, X., Cheng, B.,... & Gong, Q. (2019). Stress and the brain: perceived stress mediates the impact of the superior frontal gyrus spontaneous activity on depressive symptoms in late adolescence. Human brain mapping, 40(17), 4982-4993.