ارائه مدل تربیتی از تجربه زیسته مردان موفق: مطالعه کیفی مبتنی بر نظریه داده بنیاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه مشاوره، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

2 استادیار گروه روانشناسی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

3 دانشیار گروه روانشناسی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر ارائه مدل تربیتی از تجربه زیسته مردان موفق بود. روش: این پژوهش با شیوه کیفی و با استفاده از روش نظریه داده بنیاد انجام شد. با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند شرکت‌کنندگان انتخاب شدند و تا رسیدن به اشباع نظری در نهایت 15 مرد موفق مورد مصاحبه نیمه ساختار یافته قرار گرفت و با استفاده از روش چارمز (2014) مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: در گام اول مولفه های تربیتی مردان موفق در شش طبقه نظام ارزشی خانواده، انعطاف‌پذیری شناختی، کارکرد مطلوب، سبک فرزندپروری مقتدرانه، والدگری توانمند و مدیریت مثبت روابط والد-فرزندی به عنوان محور اصلی استخراج شدند و در گام دوم چهار مولفه عوامل خانوادگی، فردی، اجتماعی و آموزشی به عنوان محورهای اصلی ریشه تربیت مردان موفق شناسایی شدند. در گام سوم دو منبع مهم سابقه رشدی و سبک زندگی سازنده به عنوان سازوکارهای زیربنایی رسیدن به موفقیت شناسایی شدند. نتیجه‌گیری: والدین برای فراهم کردن زمینه‌های تربیت موفق در فرزندان، لازم است به اصول و روش‌های مورد نظر در تربیت و مقتضیات آن توجه کرده و بر طبق آن‌ها به امر مهم تربیت فرزندان بپردازند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Presenting a educational model of the lived experience of successful men: Qualitative grounded theory study

نویسندگان [English]

  • Nadereh Saadati 1
  • Zahra Yousefi 2
  • Mohsen Gholparvar 3
1 PhD Student, Department of Psychology, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran
2 Assistant Professor, Department of Psychology, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran
3 Department of Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Aim: The purpose of the present study was to provide a model of the lived experience of successful men. Metod: This research was conducted in a qualitative manner using the data theory method. Participants were selected using a purposive sampling method and until reaching theoretical saturation, finally, 15 successful men were interviewed semi-structured and analyzed using Charms (2014) method. Results: In the first step, the educational components of successful men in six categories of family value system, cognitive flexibility, optimal functioning, authoritative parenting style, powerful parenting, and positive management of parent-child relationships were extracted as the main axis and in the second step, four components of family and individual factors, Social and educational were identified as the main axes of the root of training successful men. In the third step, two important sources of growth history and constructive lifestyle were identified as the underlying mechanisms for success. Conclusion: In order to provide the grounds for successful upbringing in children, parents need to pay attention to the principles and methods in upbringing and its requirements, and according to them, to address the important issue of raising children.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Educational model
  • successful men
  • lived experience
استراوس، انسلم.، و کوربین، جولیت. (1390). مبانی پژوهش کیفی. ترجمه: ابراهیم افشار. تهران: انتشارات نشر نی.
اسکندری، بهاره.، پوراعتماد، حمیدرضا.، حبیبی عسگرآبادی، مجتبی.، و مظاهری، محمدعلی. (1395). اثربخشی مداخله سبک‌های پردازش حسی بر افزایش خودکارآمدی والدگری و رابطه والد-کودک در کودکان با اختلال طیف اتیسم. تعلیم و تربیت استثنایی، سال 16؛ شماره 1 (پیاپی، 138). 14-21.
آزادمرزآبادی، اسفندیار.(1387). بررسی رابطه نظام ارزشی خانواده با ارزش‌های جوانان. علوم رفتاری، 2(2)؛ 126-117.
بازرگان هرندی، عباس. (1391). مقدمه‌ای بر روش‌های تحقیقی کیفی و آمیخته. چاپ سوم، تهران: نشر دیدار
 حسن‌زاده، محمد.، و چراغی، مهرآذر. (1390). بررسی رابط ولی –فرزندی و خودکارآمدگی اجتماعی نوجوانان، دومین همایش ملی روانشناسی، تهران، ایران.
جاویدی، حجت‌الله.، و بشارتی پور، معصومه. (1389). رابطه انسجام و انعطاف‌پذیری خانواده با ابراز وجود در دانش آموزان سال اول دبیرستان شهر بندر امام خمینی (ره). دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی ‌واحد مرودشت - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
جمشیدی، بهنام.، رزمی، محمدرضا، حقیقت، شهربانو.، و سامانی، سیامک. (1387). رابطه انسجام و انعطاف‌پذیری خانواده با ابعاد کمال‌گرایی. روان‌پزشکی و روانشناسی بالینی ایران (اندیشه و رفتار). دوره 14. شماره 2. 205-199. 
 چارمز، کتی.(1397). ساختن نظریه مبنایی، راهنمای کاربردی برای تحقیق کیفی. ترجمه مهریار کاظمی موحد و حمیدرضا ایرانی. تهران: نشر رشا
سعادتی، نادره.، یوسفی، زهرا.، و گل پرور، محسن. (1398). اثربخشی برنامه آموزش والدین به شیوه استپ بر استرس والدگری، تنظیم هیجان و انعطاف‌پذیری شناختی مادران نوجوان. روانشناسی کاربردی، در دست چاپ
رشید، خسرو.، حسینی اصل نظرلو، مریم.، یعقوبی، ابوالقاسم.، و کردنوقابی، رسول. (1396). شناسایی مؤلفه‌های اساسی تربیت کودک بر اساس دیدگاه والدین ایرانی. خانواده پژوهی، 13(50)؛ 236-215.
زارع، حسین.، و برادران، مجید. (1397). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در بهبود مهار شناختی و انعطاف‌پذیری شناختی دانشجویان مضطرب. روانشناسی کاربردی، 12(4 پیاپی48)؛ 511-491
زارع، مریم.، و سامانی، سیامک. (1387). بررسی نقش انعطاف‌پذیری و انسجام خانواده در هدف‌گرایی فرزندان. خانواده پژوهی. دوره 4. شماره 13. 36-17.
کاپوتزی، دیوید.، و اشتاوفر، مارک. (2015). مبانی مشاوره زوج‌ها، ازدواج و خانواده. ترجمه: شکوه نوابی‌نژاد، نادره سعادتی و مهدی رستمی (1395). تهران: انتشارات جنگل.
کرمی، مرتضی.، فرحبخش، کیومرث.، عباسپور، عباس.، و رضایت، غلامحسین. (1395). کاوشی در عوامل اصلی تربیت: شناسایی ویژگی‌های اخلاقی الگو مبتنی بر بافت‌شناسی عمل تربیت. پژوهش در مسائل علمی و تربیت اسلامی، 24(30)؛ 138-113
فضل الهی قمشی، سیف‌الله.، و ملکی توانا، منصوره. (1393). اولویت‌بندی عوامل خانوادگی مؤثر در تربیت دینی فرزندان. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، 22(25)؛ 118-107.
محمدی، محسن.، سلیمی، حسین.، و برجعلی، احمد. (1396). مقایسه فعالیت‌ها و عوامل والدینی در ورود موفق و ناموفق به مرحله نوجوانی چرخه زندگی. فصلنامه علمی -پژوهشی پژوهش‌های مشاوره. ۱۳۹۶; ۱۵ (۶۱): ۱۶۶-۱۹۰
نجفی، حسن.، و غنی، محسن. (1396). شناسایی موانع تحقق تربیت اخلاقی اثربخش در خانواده. معرفت اخلاقی، 8(1)؛ 98-83.
نوایی، جعفر.، و نگارنده، رضا. (1395). تبیین فرایند اجتماعی شدن فرزندان در تجارب والدین. مجله تحقیقات کیفی در علوم سلامت. ۱۳۹۵; ۵ (۴): ۳۷۶-۳۸۶
 
References
Bandura, A. (2006). Guide for constructing self-efficacy scales. In F. Pajares & T. Urdan (Eds.), Adolescence and education: Vol. 5. Selfefficacy and adolescence (pp. 307–337). Greenwich, CT: Information Age.
 Bornstein, M. H. (2013). Acculturation and Parent-child Relationships: Measurement and Development. (pp. 173-196). New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
Charmaz, K. (2014). Grounded theory: Objectivist and constructivist methods. In Denzin, N.K., and Lincoln, Y.S. (Eds.) Handbook of qualitative research. London: Sage
Guerney, L., & Ryan, V. (2013). Group filial therapy: The complete guide to teaching parents to play therapeutically with their children. London, England: Jessica Kingsley.
Giallo R., Treyvaud K., Cooklin A.,  & Wade C . (2013). Mothers’ and fathers’ involvement in home activities with their children: psychosocial factors and the role of parental self-efficacy. Journal Early Child Development and Care, 183 (3-4); 343-359.
 Gottman, J. M., & Gottman, J. S. (2015). 10 Principles for Doing Effective Couples Therapy (Norton Series on Interpersonal Neurobiology). New York: Norton.
 Heerman, W.J., Taylor, J.L., Wallston, KA., & Barkin SL. (2017). Parenting Self-Efficacy, Parent Depression, and Healthy Childhood Behaviors in a Low-Income Minority Population: A Cross-Sectional Analysis. Matern Child Health J. 1-10;
Laser, J.A. Nicotera, N., & Jenson, J.M. (2010). Working with adolescents: A guide for practitioners. US: Gilford Press.
Lee, A. S. (2013). Young adults committed romantic relationships: A longitudinal study on the dynamics among parental divorce relationships with mather and father, and childrens committed romantic relationship. Unpublished for the degree of doctor the University of Arizona.
 Lippold, M.A., Davis, K.D., Lawson, K.M. & McHale, SM. (2016) Day-to-day Consistency in Positive Parent–Child Interactions and Youth Well-Being. J Child Fam Stud 25(12): 3584-3592. x
Kvale, S. (2006). Interviews: An Introduction to Qualitative research interviewing. Thousand Oaks, C.A: Sage
Murdock, K.W. (2013). An examination of parental self-efficacy among mothers and fathers. Psychology of Men & Masculinity, 14(3); 314-323.
 Murray, K. W., Sommers-Flanagan, J., & Sommers-Flanagan, R. (2012). Family systems theory and therapy. In J. Sommers-Flanagan&R. Sommers-Flanagan (Eds.), Counseling and psychotherapy theories in context and practice: Skills, strategies, and techniques (2nd ed., pp. 405–438). Hoboken, NJ: Wiley.
 Olson, D. (2011). FACES IV and the circumplex model: Validation study. Journal of marital and family therapy37(1), 64-80.
Peacock-Chamber E., Martin J.T., Necastro K.A., Cabral H.J., & Bair-Merritt M. (2017). The Influence of Parental Self-Efficacy and Perceived Control on the Home Learning Environment of Young Children. Academic Pediatrics, 17(2); 176-188.