اثربخشی درمان مبتنی بر پذرش وتعهد بر تصمیم گیری تکانشی وافکار خودکشی در زنان و مردان وابسته به مواد

قربانزاده, مجتبی; حافظی, فریبا; پاشا, رضا; احتشام زاده, پروین

doi:10.22034/aftj.2022.265257.1044

اثربخشی درمان مبتنی بر پذرش وتعهد بر تصمیم گیری تکانشی وافکار خودکشی در زنان و مردان وابسته به مواد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی، گروه روانشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

² استادیار گروه روان‌شناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

³ دانشیار گروه روانشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

⁴ استادیار گروه روانشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

10.22034/aftj.2022.265257.1044

چکیده

هدف: هدف از مطالعه حاضر بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تصمیم گیری تکانشی و افکار خودکشی وابستگان به مواد بود. روش پژوهش: روش پژوهش نیمه آزمایشی باطرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود و جامعه آماری 1700 نفر از زنان و مردان وابسته به مواد مراجعه کننده به مراکز درمان سوء مصرف مواد شهر ساری بودند که پس از غربالگری به صورت هدفمند 30 نفر به عنوان نمونه انتخاب و در دو گروه آزمایش (15نفر) و گواه (15نفر) به صورت تصادفی جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش مقیاس تکانش گری پاتون، استانفورد و بارت (1995) و مقیاس افکار خودکشی بک (1961) بود. گروه آزمایش هشت جلسه درمان پذیرش و تعهد مبتنی بر بسته درمانی هیز و همکاران (1999) را دریافت کرد و گروه گواه در حالت انتظار قرار گرفت؛ داده‌ها با استفاده از واریانس اندازه‌های مکرر تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش تصمیم‌گیری تکانشی (87/4=F، 036/0 =P) و نمره افکار خودکشی (02/5=F، 033/0 =P) موثر بود و این تاثیر در مرحله پیگیری پایدار گزارش شد (01/0=P). نتیجه‌گیری: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد راهبردی مناسب برای کاهش تکانشگری و افکار خودکشی زنان و مردان وابسته به مواد است و می‌توان از آن به عنوان یک شیوة مداخلة مؤثر استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.27172430.1400.2.2.15.8

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy (ACT) in Improving Impulsive Decision-Making and Suicide Ideation in Female and Male Addicts

نویسندگان [English]

mojtaba ghorbanzadeh ¹
fariba Hafezi ²
Reza Pasha ³
Parvin Ehteshamzadeh ⁴

¹ PhD Student, Department of Psychology, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran

² Assistant Professor, Department of Psychology, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran.

³ Associate Professor, Department of Psychology, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran

⁴ Associate professor in Psychology, Department of Psychology, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran

چکیده [English]

Aim: The present study aimed to evaluate the effectiveness of acceptance and commitment therapy (ACT) in improving impulsive decision-making and suicide ideation of addicts. Methods: The research method was quasi-experimental with a pretest-post-test design, and follow-up stage with a control group, and its statistical population consisted of 1700 female and male addicts who visited substance abuse treatment centers in Sari. After the purposive screening, 30 individuals were selected as samples and were randomly assigned to experimental (n=15) and control (n=15) groups. The research tools included Barratt Impulsiveness Scale (BIS) by Patton, Stanford, & Barratt (1995), and Beck Scale for Suicide Ideation (1961). The experimental group received eight sessions of acceptance and commitment therapy based on the treatment package of Hayes et al. (1999), and the control group was put on the waiting list; Data were analyzed using the repeated-measures analysis of variance. Results: The results indicated that acceptance and commitment therapy was effective in reducing impulsive decision-making (F=4.87, P=0.036), and suicide ideation score (F=0.02, P=0.033), and the effects were stable in the follow-up phase (P=0.01). Conclusion: Acceptance and commitment therapy was an appropriate strategy to reduce impulsivity and suicide ideation in female and male addicts and could be used as an effective intervention.

کلیدواژه‌ها [English]

Acceptance and commitment therapy (ACT)
Impulsive decision-making
Suicide ideation
Substance abuse

مراجع

ارجمند قجور، کیومرث.، محمود علیلو، مجید.، خانجانی، زینب.، و بخشی پور رودسری، عباس. (1398). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) در کاهش ولع‌مصرف در بیماران وابسته به مت‌آمفتامین: یک مطالعه تجربی. مجله مطالعات علوم پزشکی، ۳۰ (۳): ۲۲۸-۲۱۷

بساک نژاد، سودابه.، زرگر، یداله.، و حاتمی سربزه، معصومه. (1392). اثربخشی گروه درمانی شناختی- رفتاری بر درآمیختگی فکر- عمل، فرونشانی افکار و احساس گناه دانشجویان دختر. پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری. 1(4):32-23.

تامردای، علیرضا.، و نیک وری، فرزاد. (1395). بررسی اثربخشی درمان گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر کاهش عود در معتادان. سومین کنفرانس بین‌المللی نوآوری‌های اخیر در روانشناسی، مشاوره و علوم رفتاری.

حقی، سمیه.، و نجفی اصل، زهره. (1395). مطالعۀ جامعه‌شناختی بی‌ثباتی هویتی فرزندان در جریان اعتیاد والدین، جامعه‌شناسی کاربردی،30(3)، 190-175.

سرمد، زهره.، حجازی، الهه.، و بازرگان، عباس. (1390) روش تحقیق در علوم رفتاری، تهران: انتشارات آگه.

فلکسمن، پ.، بلک، لج.، ج.، باند، فرانک. (1394). تندآموز درمان مبتنی بر پذیرش و پای بندی، ترجمه مصلح میرزایی و سامان نونهال. تهران: ارجمند.

قاسمی، حامد.، حیدری، حمید.، قاسمی، نظام‌الدین.، و فیروزآبادی، سمیره. (1393). بررسی کارآیی مصاحبه انگیزشی بر تغییر سبک زندگی معتادین زن در حال بهبود، اعتیاد پژوهی، 8(31): 43-54.

نوریان، لیلی.، صدیقی، فرشته.، و آقایی، اصغر. (1394). تأثیر آموزش درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به همسران مردان معتاد بر فرایند خانواده آنان. دومین کنگره بین‌المللی علوم رفتاری.

نوروزی، محدثه.، زرگر، فاطمه.، اکبری، حسین. (1396). بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش مشکلات بین فردی و اجتناب. مجله تحقیقات علوم رفتاری. 15(2):174-168.

محمدی، لیلا.، صالح زاده ابرقوئی، مریم.، و نصیریان، منصوره.، (1394). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تنظیم شناختی هیجان در مردان تحت درمان با متادون. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، ۲۳ (۹): ۸۵۳-۸۶۱.

محمودی، حجت.، و قادری، صابر. (1396). اثربخشی درمان گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افسردگی، استرس و اضطراب معتادانِ ترک کرده زندانِ مرکزی تبریز. اعتیاد پژوهی، ۱۱ (۴۳): ۱۹۵-۲۱۰

ﻣﯿﺮﺳﻠﯿﻤﺎﻧﯽ، ﻻﻟﻪ.، ﺛﻨﺎﺋﯽ ذاﮐﺮ، ﺑﺎﻗﺮ.، وزﯾﺮی، ﺷﻬﺮام.، و ﻟﻄﻔﯽ کاشانی، ﻓﺮح. (1392). مقایسه‌ی رفتارهای جنسی، رفتارهای جنسی پرخطر و رفتارهای آسیب به خود در سوءمصرف کنندگان مواد مخدر با مواد محرک کمپ‌های تهران. اعتیاد پژوهی،9(18): 171-155.

References

Barkham M, Hardy GE, Startup M. (1996).The IIP‐32: A short version of the Inventory of Interpersonal Problems. Br J Clin Psychol; 35(1): 21-35.

Eifert GH, Forsyth JP. (2011). The application of acceptance and commitment therapy to problem anger. Cognitive and Behavioral Practice; 18(2):241-50

Groleger, U.,Tomori, M., & Kocmur, M. (2003). Suicidal ideation in adolescence an indicator of actual risk. Journal of Psychiatry and Related Sciences, 40, 202-208.

Gaudet, Katherine. (2012). Liberty and Death: Fictions of Suicide in the New Republic. Am J Psychiatry,47(3),321-332. Early American Literature

Hayes, S. C., Levin, M. E., Plumb -Vilardaga, J., Villatte, J. L., & Pistorello, J. (2013). Acceptance and commitment therapy and contextual behavioral science: Examining the progress of a distinctive model of behavioral and cognitive therapy. Behavior therapy, 44(2), 180 -198.

Hayes, S. C., Luoma, J. B., Bond, F. W., Masuda, A., & Lillis, J. (2006). Acceptance and commitment therapy: Model, processes and outcomes. Behaviour research and therap y, 44(1), 1 -25.

Hayes, S.C., et al (2008) A Practical Guide to Accepttance and Commitment Therapy. New York. Springer Science and Business, Media Inc.

Hill, M, L; Masuda, A; Melcher, M; Morgan, J; R. ww.hig, M, P (2015). Effectiveness of Dialectical Behavioral Therapy on the Attitudes Affected by Substance Abuse Among American White Women. journal Elsevier. Cognitive and behavioral practice. Pages 376-378.

Hughes J, (2004). Barkham M. Scoping the Inventory of Interpersonal Problems, its derivatives and short forms: 1988–2004.

Luoma, J. B., & Villatte, J. L. (2012). Mindfulness in the treatment of suicidal individuals. Cognitive and behavioral practice, 19(2), 265 -276

Lynch, T. R., & Linehan, M. M. (2007). Dialectical behavior therapy for borderline personality disorder. Annual Review Clincal Psychology, 3, 181-205

Murphy C, MacKillop J. (2012). Living in the here and now: Interrelationships between impulsivity, mindfulness, and alcohol misuse. Psychopharmacology. 2012; 219(2):527-36

Nordentoft M. (2-17) Prevention of suicide and attempted suicide in Denmark. Epidemiological studies of suicide and intervention studies in selected risk groups. Danish medical bulletin 2017; 54(4): 306-69.

Reijonen, E, J, Karhunen, L. (2018). effectiveness of Acceptance and Committment Therapy (ACT) on self-harm and impulsive behavior of substance dependent persons International journal of behavioral Nutrition and physical activity. open access.

Shafran, R., Thordarson, D. S., & Rachman, S. (1996). Thought-action fusion in obsessive compulsive disorder. Journal of Anxiety Disorders, 10, 379–391.

Wild, L.G., Flisherc, A.J., Lombard, C. (2014). Suicidal ideation and attempts in adolescents: associations with depression and six domains of self-esteem. Journal of Adolescence, 27, 611-624.