مقایسه طرحو‌اره‌های ناسازگار اولیه و سبک‌های دلبستگی زنان درگیر در روابط عاطفی با فاصله سنی 10 سال و کمتر و فاصله سنی 15 سال و بیشتر (با برتری سنی مرد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روانشناسی بالینی ،گروه روانشناسی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن ایران

2 دکتری روانشناسی سلامت ،گروه روانشناسی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی ، تنکابن ایران

10.22034/aftj.2023.383650.1922

چکیده

هدف: مطالعه حاضر با هدف مقایسه طرحواره‌های ناسازگار اولیه و سبک‌های دلبستگی زنان درگیر در روابط عاطفی با فاصله سنی 10 سال و کمتر و فاصله سنی 15 سال و بیشتر (با برتری سنی مرد) انجام شد. روش پژوهش: روش این پژوهش از نوع علی-مقایسه‌ای بود؛ جامعه آماری به حجم 91 نفر که 50 نفر برای گروه اول (زنان درگیر در روابط عاطفی با فاصله سنی 10 سال و کمتر) و 41 نفر برای گروه دوم (زنان درگیر در روابط عاطفی با فاصله سنی 15 سال و بیشتر) به روش دردسترس و گلوله برفی انتخاب شدند و به پرسشنامه سبک‌های دلبستگی هازان و شاور (1987) و پرسشنامه 90 سوالی طرحواره یانگ (1990) پاسخ دادند. داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیره و با نرم افزار SPSS تحلیل شدند. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد تفاوت معناداری بین دو گروه در مولفه سبک دلبستگی اضطرابی/ دوسوگرا و سبک دلبستگی اجتنابی وجود داشت (01/0>P). تفاوت معناداری بین دو گروه در مؤلفه‌های محرومیت هیجانی، بی‌اعتمادی، انزوای اجتماعی، نقص و شرم، شکست، وابستگی، آسیب‌پذیری، بازداری هیجانی، استحقاق و خویشتن‌داری وجود داشت (05/0>P). همچنین بین دو گروه در مولفه سبک دلبستگی ایمن و مؤلفه‌های رهاشدگی، خود گرفتار، اطاعت، ایثارگری، معیارهای سختگیرانه، جلب‌توجه، منفی‌گرایی و تنبیه تفاوت معناداری وجود نداشت (05/0<P). نتیجه‌گیری: نتیجه این مطالعه نشان داد بین طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه و سبک‌های دلبستگی زنان درگیر در روابط عاطفی با فاصله سنی 10 سال و کمتر و فاصله سنی 15 سال و بیشتر (با برتری سنی مرد) تفاوت وجود دارد. نتایج این مطالعه بر اهمیت رویکردهای طرحواره‌محور و هیجان‌مدار در حل تعارضات بین فردی زوجین با فاصله سنی بالا تأکید دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Comparison of primary maladaptive schemas and attachment styles of women involved in emotional relationships with an age gap of 10 years or less and an age gap of 15 years or more (with male age advantage)

نویسندگان [English]

  • Kimia Habibzadeh 1
  • Maryam Rostam Nezhad 2
1 M.A، Clinical Psychology ، Department of Psychology, Tonekabon Branch, Islamic Azad University, Tonekabon ,Iran
2 PhD in Health Psychology ، Department of Psychology , Tonekabon Branch , Islamic Azad University, Tonekabon , Iran
چکیده [English]

Aim: The current study aimed to compare early maladaptive schemas and attachment styles in women involved in romantic relationships with an age difference of 10 years or less and an age difference of 15 years or more (with the man being older). Method: This study was causal-comparative in nature; the statistical population comprised 91 individuals, with 50 women involved in romantic relationships with an age difference of 10 years or less (Group One) and 41 women in relationships with an age difference of 15 years or more (Group Two). Participants were selected through convenient and snowball sampling methods and responded to the Hazan and Shaver Attachment Styles Questionnaire (1987) and Young’s 90-item Schema Questionnaire (1990). Data were analyzed using multivariate analysis of variance (MANOVA) with SPSS software. Results: The findings indicated significant differences between the two groups in the anxious/ambivalent attachment style and avoidant attachment style components (P<0.01). There were significant differences between the two groups in the components of emotional deprivation, mistrust, social isolation, defectiveness/shame, failure, dependence, vulnerability, emotional inhibition, entitlement/grandiosity, and self-sacrifice (P<0.05). However, there were no significant differences between the groups in the secure attachment style and components of abandonment, self-sacrifice, compliance, unrelenting standards, attention seeking, pessimism, and punishment (P>0.05). Conclusion: The results of this study indicated that there are differences between early maladaptive schemas and attachment styles in women involved in romantic relationships with a minor and a greater age difference (with the man being older). The findings underscore the importance of schema-focused and emotion-focused approaches in resolving interpersonal conflicts in couples with significant age differences.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Attachment styles
  • early maladaptive schemas
  • emotional relationship
  • age superiority

مراجع

پورمحسنی کلوری، فرشته (1395). تفاوت‌های جنسیتی در سبک‌های دلبستگی و ویژگی‌های شخصیتی در پیش بینی سبک‌های عشق ورزی دانشجویان. پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری، 6 (10): 31-17.
تاج، فاطمه؛ پورابراهیم، تقی؛ صادقی، منصوره سادات؛ خوش کنش، ابوالقاسم (1392). رابطه سبک های دلبستگی و خودشکوفایی در شاغلین روان درمانگر شهر تهران. فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی، 5(16): 45-28.
خسروی، زهره؛ سیف، سوسن و عالی، شهربانو (1387). بررسی رابطه ی بین نوع فرایند طرحواره ای و نگرش به ازدواج. فصلنامه پژوهش در سلامت روانشناختی، 1(4): 40-31.
رازقی، نرگس؛ مظاهری، محمدعلی و احدی، حسن. (1394). نقش سبک های دلبستگی در ارجحیت ملاک های انتخاب همسر. روانشناسی تحولی (روانشناسان ایرانی)، 11(44): 405-415.
صیادپور، زهره (1381). ازدواج موفق: بررسی رضایت از ازدواج در دانشجویان. فصلنامه روانشناسان ایرانی، 2(2): 74-60.
محمودیان، حسین و راهرو زرگر، فیروز (1389). عوامل اجتماعی و جمعیتی مؤثر بر فاصله سنی زوجین در استان اردبیل. مطالعات راهبردی زنان، 13(50): 184-153.
مرکز آمار ایران (1390). سرشماری عمومی نفوس و مسکن.
مومن‌زاده، فرید؛ مظاهری، محمدعلی و حیدری، محمود (1381). ارتباط تفکرات غیرمنطقی و الگوهای دلبستگی با سازگاری زناشویی. فصلنامه خانواده پژوهی، 1(4): 378-369.
نازحیدری، فرح و افشاری‌نیا، کریم (1395). بررسی رابطه بین طرحواره‌های ناسازگار اولیه و تیپ شخصیتی و پیش بینی انتظار از ازدواج. نشریه تحقیقات جدید در علوم انسانی، 26: 175-161.
ولدخانی، مریم؛ محمودپور، عبدالباسط؛ فرح بخش، کیومرث و سلیمی بجستانی، حسین (1395). تأثیر سن ازدواج، الگوهای همسر گزینی و تفاوت سنی زوجین بر کیفیت زندگی زناشویی شهر تهران. فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی، 7(25): 189- 173.
یانگ، جفری؛ کلوسکو، ژانت؛ ویشار، مارجوری (2006). طرح‌واره درمانی (راهنمای کاربردی برای متخصصین بالینی). ترجمه حسن حمیدپور و زهرا اندوز (1401). تهران: ارجمند.
یوسفی، ناصر؛ اعتمادی، عذرا؛ احمدی، سیداحمد؛ فاتحی زاده، مریم السادات و بهرامی، فاطمه (1387). مقایسه طرحواره های  ناسازگار اولیه در همسران مطلقه و عادی بعنوان پیش بینی کننده طلاق. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 16(1): 21-33.
References
Allendorf, K., & Ghimire, D. J. (2013). Determinants of marital quality in an arranged marriage society. Social science research, 42(1), 59-70. (In Persian)
Baldwin, M. W., & Fehr, B. (1995). On the instability of attachment style ratings. Personal Relationships, 2(3), 247-261. (In Persian)
Carnelley, K. B., & Boag, E. M. (2019). Attachment and prejudice. Current opinion in psychology, 25, 110-114. (In Persian)
Casterline, J. B., Williams, L., & McDonald, P. (1986). The age difference between spouses: Variations among developing countries. Population studies, 40(3), 353-374. (In Persian)
Farias, O. D. O., Alexandre, H. D. O., Lima, I. C. V. D., Galvão, M. T. G., Hanley-Dafoe, R., & Santos, V. D. F. (2020). Attachment styles of People Living with HIV/AIDS. Ciência & Saúde Coletiva, 25, 495-504. (In Persian)
Feeney, J. A. (2005). Hurt feelings in couple relationships: Exploring the role of attachment and perceptions of personal injury. Personal relationships, 12(2), 253-271. (In Persian)
Folwarczny, M., & Otterbring, T. (2021). Secure and sustainable but not as prominent among the ambivalent: Attachment style and proenvironmental consumption. Personality and Individual Differences, 183, 111154. (In Persian)
Goldman, M. B., & Hatch, M. C. (Eds.). (2000). Women and health. Gulf Professional Publishing. (In Persian)
Hazan, C., & Shaver, P. (1987). Romantic love conceptualized as an attachment process. Journal of personality and social psychology, 52(3), 511. (In Persian)
Janovsky, T., Rock, A. J., Thorsteinsson, E. B., Clark, G. I., & Murray, C. V. (2020). The relationship between early maladaptive schemas and interpersonal problems: A meta‐analytic review. Clinical Psychology & Psychotherapy, 27(3), 408-447. (In Persian)
Khosravi, Z., Seif, S., & Aali, S. (2008). Investigating the Relationship Between the Type of Structured Thinking Process and Attitude Towards Marriage. Journal of Research in Psychological Health, 1(4), 31-40. (In Persian)
Lehmiller, J. J., & Christopher, R. A. (2008). Commitment in age-gap heterosexual romantic relationships: A test of evolutionary and socio-cultural predictions. Psychology of Women Quarterly, 32(1), 74-82. (In Persian)
Mahmoudian, H., & Rahvar Zargar, F. (2010). Social and Demographic Factors Affecting the Age Difference Between Spouses in Ardabil Province. Strategic Studies of Women, 13(50), 153-184. (In Persian)
Momenzadeh, F., Mazaheri, M. A., & Heydari, M. (2002). The Relationship Between Irrational Beliefs and Attachment Patterns with Marital Adjustment. Family Research Journal, 1(4), 369-378. (In Persian)
Nazh-Heydari, F., & Afsharinyeh, K. (2016). Investigating the Relationship Between Early Maladaptive Schemas and Personality Types and Predicting Expectations of Marriage. New Research in Humanities, 26, 161-175. (In Persian)
Pourmohseni Kolouri, F. (2016). Gender Differences in Attachment Styles and Personality Traits in Predicting Love Styles of Students. Psychological Studies and Behaviors, 6(10), 17-31. (In Persian)
Razeghi, N., Mazaheri, M. A., & Ahadi, H. (2015). The Role of Attachment Styles in Mate Selection Criteria. Iranian Journal of Developmental Psychology (Iranian Psychologists), 11(44), 405-415. (In Persian)
Santona, A., De Cesare, P., Tognasso, G., De Franceschi, M., & Sciandra, A. (2019). The mediating role of romantic attachment in the relationship between attachment to parents and aggression. Frontiers in psychology, 10, 1824. (In Persian)
Sayadpour, Z. (2002). Successful Marriage: A Study of Marital Satisfaction in Students. Iranian Psychologists, 2(2), 60-74. (In Persian)
Statistical Center of Iran. (2011). General Census of Population and Housing. (In Persian)
Taj, F., Pourabraham, T., Sadeghi, M. S., & Khoshkonesh, A. (2013). The Relationship Between Attachment Styles and Self-esteem in Psychotherapists in Tehran. Journal of Occupational and Organizational Counseling, 5(16), 28-45. (In Persian)
United Nations. Dept. of Economic and Social Affairs. Population Division. (2011). World Marriage Patterns, 2000. United Nations, Population Division, Department of Economic and Social Affairs. (In Persian)
Voldkhani, M., Mahmoudpour, A. B., Farahbakhsh, K., & Salimi Bojestani, H. (2016). The Impact of Marriage Age, Spouse Selection Patterns, and Age Differences in the Quality of Marital Life in Tehran. Clinical Psychology Studies, 7(25), 173-189. (In Persian)
Young, J. E., Klosko, J. S., & Weishaar, M. E. (2003). Schema Therapy: A Practitioner's Guide. Translated by Hassan Hamidpour and Zahra Andooz (2022). Tehran: Arjomand. (In Persian)
Yousefi, N., Etemadi, A., Ahmadi, S. A., Fatehi Zadeh, M. A., & Bahrami, F. (2009). A Comparison of Early Maladaptive Schemas in Divorced and Non-Divorced Women as Predictors of Divorce. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, 16(1), 21-33. (In Persian)

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 09 بهمن 1401
  • تاریخ بازنگری: 26 تیر 1402
  • تاریخ پذیرش: 08 دی 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار