تاثیر زوج درمانی طرحواره محور بر رضایت زناشویی و بد تنظیمی هیجانی زوجین ناهمساز: پژوهش مورد منفرد

بردی خوجه, عظیم; جهانگیری, علی; مفاخری, عبدالله

doi:10.22034/aftj.2023.385219.1936

تاثیر زوج درمانی طرحواره محور بر رضایت زناشویی و بد تنظیمی هیجانی زوجین ناهمساز: پژوهش مورد منفرد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری مشاوره، گروه روانشناسی و مشاوره، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران

² استادیار، گروه روانشناسی و مشاوره، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

³ استادیار، گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

10.22034/aftj.2023.385219.1936

چکیده

هدف: هدف این پژوهش تاثیر درمان طرحواره محور بر رضایت زناشویی و دشواری در تنظیم هیجانی، زوجین ناهمساز بود. روش پژوهش: این پژوهش از لحاظ هدف جزء پژوهش‌های از نوع مورد منفرد با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری بود. جامعه آماری در برگیرنده، کلیه زوجین متعارض مراجعه کننده به کلینیک مشاوره و روان درمانی پارسای شهر بندرترکمن در سه ماهه دوم سال 1400 بود که از میان آن‌ها و با به کارگیری نمونه‏گیری هدفمند 3زوج (زن و شوهر) انتخاب شدند. گردآوری داده‌ها با چک لیست اطلاعات دموگرافیک (فرم محقق ساخته)، پرسشنامه رضایت زناشویی (MSS) اُلسون و همکاران(1987) و پرسشنامه دشواری تنظیم هیجانی (DERS) گراتز و رومر (2004) انجام شد. آزمودنی‌ها در یک گروه هر کدام 12 جلسه و هر هفته دو جلسه و به مدت 90 دقیقه برنامه‌های درمانی تعیین شده را دریافت کردند. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش طی تحلیل دیداری نمودار داده‌ها براساس شاخص‌های آمار توصیفی و تحلیل دیداری نشان داد، در مرحله پیگیری نسبت به خط پایه مداخله در افزایش نمرات کل رضایت زناشویی و کاهش نمرات مؤلفه‌های بدتنظیمی هیجانی بجز مؤلفه ی دشواری رفتار هدفمند در روش طرح‏واره درمانی معنادار(05/0p<) بوده است. نتیجه‌گیری: نتیجه پژوهش بیانگر آن است که طرحواره درمانی بر افزایش رضایت زناشویی و نیزکاهش بدتنظیمی هیجانی زوجین متعارض و ناهمساز مؤثر بوده و از آن می‌توان در مراکز درمانی جهت ارتقای کارکرد خانوادگی و زناشویی استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

خانواده و زناشویی

عنوان مقاله [English]

The effect of Schema- based couple therapy on marital satisfaction and emotional dysregulation in discordant couples: Single Subject Research

نویسندگان [English]

Azim Berdikhoje ¹
Ali Jahangiri ²
Abdollah Mafakheri ³

¹ PhD Student in Counseling, Department of Psychology and Counseling, Bojnord Branch, Islamic Azad University, Bojnord, Iran

² Assistant Professor, Department of Psychology and Counseling, Payam Noor University, Tehran, Iran

³ Assistant Professor, Department of Psychology, Payam Noor University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Aim: The aim of this research was the effect of schema-based therapy on marital satisfaction and difficulty in emotional regulation, in discordant couples. Method: In term of its purpose, this research had a single-subject design with a pre-test, post-test and follow-up design. The statistical population included all conflicted couples who referred to Parsa counseling and psychotherapy clinic in Bandar Turkmen city in the second quarter of 2021, from which 3 couples (husband and wife) were selected by using targeted sampling. Data collection was done with demographic information checklist (researcher-made form), marital satisfaction scale (MSS), Olson et al. (1987) and Difficulties in emotional regulation scale (DERS), Gratz and Romer (2004). Subjects in one group received 12 sessiond each and two sessions per week for 90 minutes. Results: The finding of the research during the visual analisis of the data graph based on the indicators of descriptive statistics and visual analysis showed that in the follow-up phase compared to the baseline, the intervention in creased the total scores of marital satisfaction and decreased the scores of emotional dysregulation components except the component of the difficulty of purposeful behavior in the schema therapy method, treatment was significant (P < 0/05). Conclusion: The result of the research shows that schema therapy is effective in increasing marital satisfaction and reducing emotional maladjustment of conflicting and discordant couples and it be used in treatment centers to improve family and marital functioning.

کلیدواژه‌ها [English]

single subject research
schema therapy
marital satisfaction
emotional dysregulation

مراجع

اسماعیل زاد، نگین.، و اکبری، بهمن. (1400). اثربخشی طرحواره درمانی بر خودکارآمدی جنسی، رضایت زناشویی و طرحواره‌های ناسازگار اولیه در زوجین با تعارضات زناشویی. مجله علوم پزشکی مشهد. 64(1)، 2298-2286.

چارستاد، حسین.، عظیمی، رحمت الله.، و موسوی نیک، مریم. (1401). اثربخشی طرحواره درمانی بر سرمایه روان شناختی و خود تنظیمی هیجانی در زوجین نابارور. فصلنامه مطالعات و تحقیقات در علوم رفتار، 4(10)، 54-42.

عرب علیدوستی، علیرضا.، نخعی، نوذر.، و خانجانی، نرگس. (1394). پایایی و روایی پرسشنامه‌های رضایت زناشویی کانزاس و اینریچ کوتاه شده به زبان فارسی. مجله بهداشت و توسعه. 4(2)،167-158.

شمس، جمال.، عزیزی، علیرضا.، و میرزایی، آزاده. (1389). بررسی رابطه تحمل آشفتگی و تنظیم هیجانی با میزان وابستگی دانشجویان به سیگار. مجله تحقیقات نظام سلامت حکیم. 13(1)، 18-11.

فراهانی، حجت الله.، عابدی، احمد.، آقامحمدی، سمیه.، و کاظمی، زینب. (1397). مبانی کاربردی مورد منفرد در پژوهش‌های علوم رفتاری و پزشکی. تهران: نشر روانشناسی و هنر.

قلی زاده، داوود. (1401). اثربخشی طرحواره درمانی بر خود انتقادی و خود تنظیمی هیجانی زنان افسرده. مجله پژوهش‌های نوین روانشناختی، (67)، 227-219.

کیانی پور، المیرا.، حسنی، فریبا.، راه نجات، امیر حسین.، و قنبری پناه، افسانه. (1397). مقایسه اثر بخشی طرحواره درمانی هیجانی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش دشواری تنظیم هیجان زنان مبتلا به اختلال وحشتزدگی. فصلنامه پرستار و پزشک در رزم، 6(20)،70-60.

محمدی، حانیه.، سپهری شاملو، زهره.، و اصغری ابراهیم آباد، محمدجواد. (1398). اثربخشی طرحواره درمانی هیجانی گروهی بر کاهش پریشانی روانشناختی و دشواری تنظیم هیجانی زنان مطلقه. مجله اندیشه و رفتار، 14(51)، 36-27.

معصومی تبار، زینب.، افشاری نیا، کریم.، امیری، حسن.، و حسینی، سعیده سادات. (1399). بررسی اثربخشی طرحواره درمانی هیجانی بر مشکلات تنظیم هیجانی و رضایت زناشویی بانوان ناسازگار در دهه اول زندگی. مجله علوم شناختی، 19(95)، 1506-1497.

References

Arab Alidousti, A., Nakhai, N., & Khanjani, N. (2015). Reliability and validity of the Kansas and Inerich shortened marital satisfaction questionnaires in Persian. Journal of Health and Development, 4(2), 167-158. (In Persian)

Azizi, A., Shams, J., & Mirzaei, A. (2010). The relationship between distress tolerance and emotional regulation with smoking dependence in university students. Hakim Health System Research Journal, 13(1), 18-11. (In Persian)

Bernstein DP, Wijk-Herbrink MFV, Kersten T. (2022). Forensic schema therapy and safe-path: individual-and milieu-therapy approaches for complex personality disorders and externalizing behavior problems. in clinical forensic psychology. Palgrave Macmillan, Cham; pp:587-608. http://doi.org/10.1080/14999013.2012.746757

Bradford, K., Wade Stewart, J., Higginbotham, B.J., & Skogrand, L. (2015). The Perceived Relationship Knowledge Scale: An Initial Validation. Family Relations. 64(2), 305-318. http://doi.org/10.1111/fare.12116

Charastad, H., Azimi, R., & Mosavi, N. (2022). The effectiveness of therapy schema on psychological capital and emotional self-regulation in infertile couples. Journal of Studies and Research in Behavioral Sciences, 4(10). (In Persian)

Dos Santos LM. (2022). The attitudes and experiences of marriage and family counselors for same-sex couple and family clients: a qualitative study. Journal of Educational and Social Research; 12(1):24-36. https://doi.org/10.36941/jesr-2022-0004

Ece, EKEN & Cankaya, Z. C. (2022). The relationship between early maladaptive schemas and psychological tendencies associated with the romantic relationships in university students: an investigation through the schema therapy model. Cukurova University Faculty of Education Journal; 51(1), 689-717. https://doi.org/10.14812/cuefd.935734

Farahani, H. A., Abedi, A., Aghamohammadi, S., & Kazemi, Z. (2018). Applied foundations of single case research in behavioral and medical sciences. Tehran: Psychology and Art Publication. (In Persian)

Frye-Cox N, Ganong L, Jensen T, Coleman M. (2021). Marital conflict and health: the moderating roles of emotion regulation and marriage order. Journal of Divorce & Remarriage; 62(6):450-74. 10.1080/10502556.2021.1925853

Gholizadeh, D. (2022). The effectiveness of therapy schema on critical self-talk and emotional self-regulation in depressed women. Modern Psychological Research, (67), 227-219. (In Persian)

Gratz. KL., Roemer L. (2004). multidimensional assessment of emotion regulation and dysregulation: Development, factor structure, and initial validation of the difficulties in emotion regulation scale. Journal of psychopathology and be havioral Assessment, 26 (1), 41-54. https://doi.org/10.1023/B:JOBA.0000007455.08539.94

Hou, Y., Jiang, F., & Wang, X. (2019). Marital commitment, Communication and marital satisfaction: An analysis based on actor-partner interdependence model. International journal of psychology, 54(3), 369-376. http://doi.org/ 10.1002/ijop.12473

Ismaeilzadeh, N., & Akbari, B. (2021). The effectiveness of therapy schema on sexual self-efficacy, marital satisfaction, and primary maladaptive schemas in couples with marital conflicts. Mashhad Medical Sciences Journal, 64(1), 2298-2286. (In Persian)

Kianipour, A., Hosseini, F., Rahnejat, A., & Ghanbaripanah, A. (2018). The effectiveness of emotion-focused therapy schema and mindfulness-based cognitive therapy on reducing emotion regulation difficulties in women with anxiety disorder. Nurse and Physician in War, 6(20), 60-70. (In Persian)

Masoumi Tabar, Z., Afshari Nia, K., Amiri, H., & Hosseini, S. A. (2021). The effectiveness of emotion-focused therapy schema on emotion regulation difficulties and marital satisfaction of incompatible women in the first decade of life. Cognitive Sciences, 19(95), 1497-1506. (In Persian)

Mohammadi, H., Sepahri Shamloo, Z., & Asghari Ebrahimabad, M. J. (2019). The effectiveness of group emotional schema therapy on reducing psychological distress and emotion regulation difficulties in divorced women. Thought and Behavior, 14(51), 27-36. (In Persian)

Qian, Y., Chen, F., & Yuan, C. (2020). The effect of co-parenting on childen^,s emotion regulation under fathers perception: A moderated mediation model of family functioning and marital satisfaction. Children and Youth services Review,119(3), 144-156. http://doi.org/10.1016/j.childyouth.2020.105501

Righetti, F., Faure, R., Zoppolat, G., Meltzer, A., & McNulty, J. (2022). Factors that contribute to the maintenance or decline of relationship satisfaction. Nat Rev Psychol; 1(3), 161-73. http://doi.org/10.1038/s44159-022-00026-2

Thompson, R. A. (2019). Emotion dysregulation: Atheme in search of definition. Development and Psychopathology, 31(3), 805-815. http://doi.org/ 10.1017/S0954579419000282

Wibbelink CJ, Arntz A, Grasman RP, Sinnaeve R, Boog M, Bremer O, et al. (2022). Towards optimal treatment selection for borderline personality disorder patients (BOOTS): a study protocol for a multicenter randomized clinical trial comparing schema therapy and dialectical behavior therapy. BMC psychiatry; 22(1):1-28. 10.1186/s12888-021-03670-9

Xie, J., Zhou, Z.E., & Gong, Y. (2018). Relationship between proactive personality and marital satisfaction: A spillover-crossover perspective. Personality and Individual Differences, 128, 75-80. https://doi.org/10.1016/j.paid.2018.02.011

Young JE, Klosko JS, Weishaar ME. (2022). Schema therapy: a practitioners’ guide. 5^nd ed. Translated by: Hamidpour H, Andouz Z. Tehran: ARJMAND. (In Persian)