مقایسه اثر بخشی دو رویکرد درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان هیجان محور بر میزان استرس ادراک شده، درد مزمن و پیروی از درمان در سالمندان دیابتی

رحیمی, رضا; احدی, حسن; تاجری, بیوک; خوش لهجه صدق, انیس

doi:10.22034/aftj.2023.347709.1648

مقایسه اثر بخشی دو رویکرد درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان هیجان محور بر میزان استرس ادراک شده، درد مزمن و پیروی از درمان در سالمندان دیابتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری تخصصی ، گروه روانشناسی، واحد امارات، دانشگاه آزاد اسلامی، دبی،امارات متحده عربی

² استاد، گروه روانشناسی، واحد امارات، دانشگاه آزاد اسلامی، دبی، امارات

³ استادیار گروه روانشناسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی

⁴ استادیار، گروه روانشناسی سلامت، واحد علوم پزشکی قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

10.22034/aftj.2023.347709.1648

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر تعین اثربخشی شیوههای درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد، و درمان هیجان محور بر میزان استرس ادراک شده، درد مزمن و پیروی از درمان در سالمندان دیابتی بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر نیمهآزمایشی ﺑﺎ ﻃﺮح ﭘﻴﺶآزﻣﻮن ـ ﭘﺲآزﻣﻮن ﺑـﺎ ﮔـﺮوه‬ گواه و مرحله پیگیری و جامعه آماری این پژوهش را کلیه سالمندان دیابتی مراجعه کننده به مراکز بهداشت شهر رفسنجان که نمره بالایی از پرسشنامه نشانههای استرس ادراک شده کوهن و همکاران (1993) و پرسشنامه درد مزمن ملزاک و همکاران (1975) بود 30 نفر در گروههای آزمایش (هر گروه 15 نفر) و 15نفر در گروه گواه به صورت تصادفی جایگزین و انتخاب شدند. گروه آزمایش اول درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد وولز و همکاران (2007) و گروه آزمایش دوم درمان هیجان مدار گرینبرگ و همکاران (2008) را در هشت جلسه 90 دقیقه‌ای دریافت گرفتند. داده‌ها با استفاده از واریانس اندازه‌های مکرر تحلیل شد. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که گروه‌ها از نظر جنسیت، سن و سطح تحصیلات تفاوت معنی‌داری نداشتند(05/0p>). همچنین، هر دو روش درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان هیجان محور در مقایسه با گروه کنترل باعث کاهش میزان استرس، درد مزمن شده و پیروی از درمان را در سالمندان دیابتی افزایش می‌دهد(001/0p<) و بین دو روش تفاوت معنی‌داری وجود دارد(05/0p>). نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های این پژوهش می‌توان گفت دو رویکرد درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد، و درمان هیجان محور بر بهبود استرس ادراک شده، درد مزمن و پیروی از درمان در سالمندان دیابتی نسبت به گروه کنترل مؤثر می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

خانواده و زناشویی

عنوان مقاله [English]

Comparison of the effectiveness of two therapeutic approaches based on acceptance and commitment and emotion-oriented therapy on the level of perceived stress, chronic pain and adherence to treatment in diabetic elderly

نویسندگان [English]

Reza Rahimi ¹
Hasan Ahadi ²
Biuok Tajeri ³
Anis Khoshlahjeh Sedgh ⁴

¹ PhD Student in General Psychology, Dept., of Psychology, Emirates Branch of Islamic Azad University, Dubai

² Professor, Department of Psychology, UAE Branch, Islamic Azad University, Dubai, United Arab Emirates

³ Assistant Professor, Department of Psychology, Karaj Branch, Islamic Azad university, Karaj, Iran.

⁴ Assistant Professor, Department of Health Psychology, Qom Medical Sciences Unit, Islamic Azad University, Qom, Iran

چکیده [English]

Abstract
Aim: One of the most important challenges facing health care is providing pain management programs for elderly people who suffer from chronic and acute pain. Therefore, the aim of this research is to answer the question of whether treatment methods based on acceptance and commitment, and emotion-based treatment are effective on the level of perceived stress, chronic pain and adherence to treatment in the elderly with diabetes. Method: The research design of the present study is a semi-experimental one with a pre-test-post-test design with a control group. The subjects were randomly assigned to two experimental and control groups. The statistical population of this research is all diabetic elderly referring to the health centers of Rafsanjan who have symptoms of stress and chronic pain. Using the available sampling method based on random selection, people were placed in two experimental and control groups. And after the necessary arrangements with the elderly with diabetes and symptoms of stress and chronic pain who had the necessary conditions to participate, 30 people in the experimental groups (15 people in each group) and 15 people in the control group were randomly replaced and selected. Results: The findings showed that the groups were not significantly different in terms of gender, age and education level (p>0.05). Also, both treatment methods based on acceptance and commitment and emotion-based treatment, compared to the control group, reduce stress, chronic pain and increase treatment adherence in diabetic elderly (p<0.001) and the difference between the two methods There is significance (p>0.05). Conclusion: According to the findings of this research, it can be said that two therapeutic approaches based on acceptance and commitment, and emotion-oriented therapy are effective in improving perceived stress, chronic pain and adherence to treatment in diabetic elderly compared to the control group.

کلیدواژه‌ها [English]