اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر سازگاری اجتماعی و سلامت روان دختران جانبازان

نجات, علی; نظری, گلستان; دارابی, فاطمه; فکوری جویباری, زهرا

doi:10.22034/aftj.2023.286443.1089

اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر سازگاری اجتماعی و سلامت روان دختران جانبازان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ کارشناسی ارشد، گروه روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

² دکتری مشاوره، دانشگاه فرهنگیان، ایلام، ایران

³ دانشجوی دکتری، روان‌شناسی عمومی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران

10.22034/aftj.2023.286443.1089

چکیده

هدف: هدف از این پژوهش مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر سازگاری اجتماعی و سلامت روان فرزندان جانبازان است.‌ روش پژوهش: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون - پس‌آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانش‌آموزان دختر فرزند جانبازی است که در مقطع متوسطه دوم شاغل به تحصیل بودند (198 نفر). از میان این جامعه آماری تعداد 140 نفر به‌صورت در دسترس انتخاب و پس از اجرای پرسشنامه‌ی سلامت روان (GQH-28) 60 نفر که دارای مشکلات سلامت روان بیشتری بودند (نمره بالای 40)، به‌طور هدفمند انتخاب‌ شدند، سپس به ‌طور تصادفی در دو گروه 30 نفرِ (دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه) جایگزین شدند. گروه‌‌های آزمایشی مداخله مبتنی بر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را در 8 جلسه دوساعته دریافت کردند ولی گروه گواه مداخله‌ای دریافت نکردند. قبل و بعد از مداخله، آزمون‌ها بر روی گروه‌ها اجرا و سپس داده‌ها با نرم‌افزار SPSS 22 و آزمون‌های تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر بررسی شدند. یافته‌ها: یافته ها نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد منجر به افزایش سطح سازگاری اجتماعی (84/159=F، 001/0=P) و کاهش مشکلات سلامت روان (80/427=F، 001/0=P) فرزندان جانبازان گردید نتیجه‌گیری: می‌توان نتیجه گرفت که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد منجر به افزایش سطح سازگاری اجتماعی و کاهش مشکلات سلامت روان فرزندان جانبازان گردید. پیشنهاد می‌شود که از این نوع مداخله‌ها برای حل مشکلات حیطه‌ی سلامت روان فرزندان جانبازان استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

کودک و نوجوان

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy on Social Adjustment and Mental health in between Veterans' Girl

نویسندگان [English]

Ali Nejat ¹
Golestan Nazari ²
Fatemeh Darabi ¹
Zahra Fakouri Joybari ³

¹ M.A. Department of Psychology, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

² Ph.D. in Counseling, Farhangian University, Ilam, Iran

³ Ph.D, Department of Psychology, Sari Branch, Islamic Azad University, Sari, Iran

چکیده [English]

Aim: Many veterans are facing many problems, including physical, mental and economic problems, and as a result, it is likely that their general health is at risk. The purpose of this research is to compare the effectiveness of acceptance and commitment therapy on social adjustment and mental health of children of veterans. Methods: This research was a semi-experimental type with a pre-test-post-test design with a control group. The statistical population of this research includes all the female students of veterans who were studying in the second secondary level (198 people). Among this statistical population, 140 people were selected as available, and after the implementation of the mental health questionnaire (GQH-28), 60 people who had more mental health problems (score above 40) were selected purposefully, then randomly divided into two groups. 30 people (two experimental groups and one control group) were replaced. The experimental groups received the intervention based on acceptance and commitment therapy in 8 two-hour sessions, but the control group did not receive any intervention. Before and after the intervention, the tests were performed on the groups, and then the data were analyzed with SPSS 22 software by variance analysis tests with repeated measurements. Results: The findings showed that the treatment based on acceptance and commitment led to an increase in the level of social adaptation (F=159.84, P<0.001) and a decrease in mental health problems (F=427.80, P<0.001) became the children of veterans. Conclusion: It can be concluded that the treatment based on acceptance and commitment led to an increase in the level of social adaptation and a decrease in the mental health problems of the children of veterans. It is suggested that these types of interventions be used to solve the mental health problems of veterans' children.

کلیدواژه‌ها [English]

acceptance and commitment therapy
social adaptation
mental health
children of veterans

مراجع

انوری، محمد حسن (1395). اثربخشی درمان گروهی پذیرش و تعهد (اکت) بر پذیرش درد و اضطراب مرتبط با درد و شدت درد در بیماران مبتلا به درد مزمن. مجله دانشکده پزشکی اصفهان. 22: 295 – 285.

رضاپور میرصالح،‌ یاسر.، بهجت منش، علی.، و تولایی، سید وحید (۱۳۹۵). نقش اختلال استرس پس از سانحه ثانویه و تاب‌آوری در انگیزش و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان فرزند جانباز. طب جانباز، ۸ (۴): ۲۲۵-۲۳۳.

رضاپور، ‌یاسر.، احمدی‌اردکانی، زهرا.، و شیری، مصطفی (1396). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر عملکرد تحصیلی فرزندان جانبازان. مجله طب جانباز، 10 (1): 39-33.

سعادتی شامیر، ابوطالب.، و صانعی حمزانلویی، رقیه (1396). رابطه باورهای هوشی و انگیزش پیشرفت با یادگیری خودتنظیمی در دانش‌آموزان دارای والدین جانباز بالای 40%. مجله طب جانباز، ۹ (۴): ۲۰۵-۲۱۰.

صدری دمیرچی، اسماعیل.، و اسدی شیشه گران، سارا (1395). اثربخشی برنامه مهارت‌های هیجانی- اجتماعی بر کنترل خشم و توانایی حل مسئله اجتماعی در فرزندان جانبازان. مجله علمی پژوهشی طب جانباز، ۸ (۴): ۲۰۹-۲۱۵.

قره‌‌باغی، فاطمه (1390). بررسی نظریه سیستم خانواده بوون در‌یک نمونه ایرانی. مجله روان‌پزشکی و علوم رفتاری ایران. 5 (1), 5 -12.

قره‌باغی، فاطمه.، بشارت، محمد‌علی.، رستمی، رضا.، و لواسانی، غلامعلی (‌1394). تمایزیافتگی و نشانه‌های اضطراب مزمن در سیستم هیجانی خانواده: طراحی و بررسی اثربخشی مداخلهای بر اساس نظریه سیستم‌های خانواده بوون. فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 5(1): 22- 35.

غیرتی، انسیه.، شعبانی‌فر، آرزو.، اخلاقی، محبوبه.، و نوشین، پیمان (1395). رابطه مهارت‌های ارتباطی با سلامت روان در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مشهد. مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، 55: 61-.72.

کیانی،‌ مجید.، شیروانی، طهماسب.، و خندان، اسماعیل (1393). ارتباط بین خود متمایزسازی و سلامت‏ روانی در جانبازان و معلولین. طب جانباز. 6(۴): ۱۶۳-۱۶۹

گل پاشا، رضا.، و شکوه، فرزانه (1396). تأثیر آموزش هوش هیجانی بر پرخاشگری و سازگاری اجتماعی، عاطفی دانش آموزان دارای اختلالات هیجانی. مطالعات ناتوانی، 7(13): 19-33.

ملاحی، مریم.، و نیک نژادی، فرزانه (۱۳۹۵). اثربخشی مهارت‌های مثبت‌اندیشی بر بهبود رابطه پدر جانباز و دختر وی. طب جانباز، ۸ (۳): ۱۳-۱۴۰.

مؤمنی، خدا مراد.، و علی خوانی، مصطفی (1392). رابطه عملکرد خانواده، تمایز‌یافتگی خود و تاب‌آوری با استرس، اضطراب و افسردگی در زنان متأهل شهر کرمانشاه، فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده. 3 (2): 297-320.

نوری، لیلا.، حقیقت، سارا.، و عاشوری، جمال (1396). تأثیر گروه‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر سازگاری اجتماعی و عاطفی دانشجویان پرستاری، مجله پژوهش پرستاری، 12(5)، 51 – 57.

References

Hayes, S. C. (2004). Acceptance and commitment therapy, relational frame theory, and the third wave of behavioral and cognitive therapies. Behavior therapy, 35(4), 639-665.

Hor, M., & Manshaee, G. R. (2017). Effectiveness of acceptance and commitment therapy on mental health of the patients with type 2 diabetes in the city of Isfahan. Iranian Journal of Diabetes and Metabolism, 16(6), 309-316.

Kim, D., & Son, C. (2016). Effects of acceptance and commitment therapy (ACT) on social anxiety, rejection sensitivity and acceptance of social anxiety disorder-prone college students. The Korean journal of clinical psychology, 35(35), 101-119.

Mirzaeidoostan, Z., Zargar, Y., & Zandi Payam, A. (2019). The effectiveness of acceptance and commitment therapy on death anxiety and mental health in women with HIV in Abadan city, Iran. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, 25(1), 2-13.

Shahsavari, Z., & Mirdrikoondari, R. (2017). The effect of teaching communication skills with the religious approach on selfesteem and mental health. J Psycho and Relig, 36-8.

Yang, S. Y., & Shin, H. K. (2013). Effects of acceptance and commitment therapy on psychological acceptance, psychological well-being, depression and suicidal ideation of depressed college students. Korean Journal of Clinical Psychology, 32(4), 761-782.