تاثیر آموزش توانمند سازی خانواده مبتنی بر شفقت به خود بر خود مراقبتی و قند خون ناشتا در بیماران زن مبتلا به دیابت نوع دو

پاکروان بحری, فریده; احمدی طهور سلطانی, محسن; قربان شیرودی, شهره

doi:10.22034/aftj.2022.332943.1452

تاثیر آموزش توانمند سازی خانواده مبتنی بر شفقت به خود بر خود مراقبتی و قند خون ناشتا در بیماران زن مبتلا به دیابت نوع دو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری گروه مشاوره، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

² دانشیار روانشناسی، مرکز تحقیقات علوم رفتاری، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله

³ دانشیار، گروه روانشناسی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران

10.22034/aftj.2022.332943.1452

چکیده

هدف: هدف این پژوهش تعیین میزان تأثیر آموزش توانمندسازی خانواده مبتنی بر شفقت به خود بر خود مراقبتی و قند خون ناشتا در بیماران زن مبتلا به دیابت نوع دو بود. روش پژوهش: در یک مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی با گروه کنترل و پیش آزمون و پس آزمون، 60 زن مبتلا به دیابت نوع دو که پاییز 1400 مراجعه کننده به بخش غدد بیمارستان امام حسین (ع) واقع در استان تهران بودند با روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند. سپس آزمودنی‌ها به طور تصادفی و از طریق نرم افزار اکسل آفیس در دو گروه آزمایش و کنترل تخصیص یافتند. گروه آزمایش (15 نفر) تحت آموزش توانمندسازی خانواده مبتنی بر شفقت به خود به مدت 8 جلسه هفتگی هر جلسه 90 دقیقه و گروه کنترل (15 نفر) تحت آموزش‌های روتین بیمارستان قرار گرفتند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه‌ی مقیاس خودمراقبتی دیابت و قند خون ناشتا در سه مرحله خط پایه، پس از مداخله و پیگیری سه ماهه جمع آوری شدند. داده‌ها در نرم افزار آماری SPSS نسخه 21 وارد و با استفاده از روش تحلیل واریانس اندازه‌گیری مکرر چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که در گروه تحت آموزش توانمندسازی خانواده مبتنی بر شفقت به خود، میانگین نمره خود مراقبتی به طرز معناداری بالاتر از گروه کنترل است. به علاوه، زنان مبتلا به دیابت گروه آزمایش در میانگین نمره قند خون ناشتا در مقایسه با گروه کنترل به نحو قابل توجهی کاهش پیدا کردند (001/0 < P). نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که آموزش الگوی توانمندسازی خانواده مبتنی بر شفقت به خود می‌تواند در بهبود خود مراقبتی و کاهش قند خون ناشتا در زنان مبتلا به دیابت نوع دو مؤثر باشد

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effect of family empowerment training based on self-compassion on self-care and fasting blood sugar in female patients with type 2 diabetes

نویسندگان [English]

Farideh Pakravan Bahri ¹
mohsen ahmaditahour soltani ²
shohreh ghorban shiroudi ³

¹ Doctoral student of Counseling Department, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

² Associate Professor of Psychology, Behavioral Sciences Research Center, Baqiyatullah University of Medical Sciences

³ Associate Professor, Department of Psychology, Tonkabon Branch, Islamic Azad University, Tonkabon, Iran

چکیده [English]

Aim: The purpose of this research was to determine the effect of family empowerment training based on self-compassion on self-care and fasting blood sugar in female patients with type 2 diabetes. Method: In a randomized clinical trial study with a control group and pre-test and post-test, 60 women with type 2 diabetes who referred to the endocrinology department of Imam Hossein (AS) hospital located in Tehran province in Fall 2021 were selected by random sampling method. became Then the subjects were randomly assigned in two experimental and control groups through Excel office software. The experimental group (n=15) (under self-compassion-based family empowerment training for 8 weekly sessions of 90 minutes each session) and the control group (n=15) underwent routine hospital training. The data collection tool of diabetes self-care scale questionnaire and fasting blood sugar were collected in three stages of baseline, after intervention and three-month follow-up. The data was entered into SPSS statistical software version 21 and analyzed using multivariate repeated measure analysis of variance. Results: The findings showed that in the group under family empowerment training based on self-compassion, the average score of self-care is significantly higher than the control group. In addition, women with diabetes in the experimental group decreased significantly in the average fasting blood sugar score compared to the control group (P < 0.001). Conclusion: The results of this research showed that teaching the family empowerment model based on self-compassion can be effective in improving self-care and reducing fasting blood sugar in women with type 2 diabetes

کلیدواژه‌ها [English]

Self-care
family empowerment
self-compassion
diabetes

مراجع

رضوی، نسیمه سادات.، مجلسی، فرشته.، محبی، بهرام.، طل، آذر.، و اعظم، کمال. (1395). بررسی تأثیر مداخله آموزشی مبتنی بر مدل AIM بر بهبود تبعیت دارویی و کنترل دیابت در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو. مجله دیابت و متابولیسم ایران. ۱۶(۳)، ۱۷۳-۱۸۲.

صفری، سید سجاد.، رهنما، مژگان.، عبدالهی، محمد عبدالغنی.، و نادری فر، مهین. (1398). تأثیر مصاحبه انگیزشی انفرادی مبتنی بر خود مراقبتی بر تبعیت بیماران مبتلا به دیابت نوع۲. فصلنامه پرستاری دیابت. ۷(۳)،۸۲۰-۸۲۹.

قانعی قشلاق، رضا.، عبادی، عباس.، ویسی رایگانی، علی اکبر.، نوروزی تبریزی، کیان.، دالوندی، اصغر.، و محمودی، حسن. (1394). تعیین روایی ملاک مقیاس تبعیت از رژیم دارویی موریسکی در بیماران دیابتی نوع دو. نشریه پژوهش توانبخشی در پرستاری. ۱(۳)، ۲۴-۳۲.

قهرمانی، امیر.، همتی، معصومه.، و علی نژاد وحید. (1396). تأثیر مصاحبه انگیزشی مبتنی بر خودکارآمدی بر نتایج آزمایشگاهی در مبتلایان به دیابت نوع دو. مجله پرستاری و مامایی. ۱۵ (۹)، ۶۸۸-۶۹۵.

کاظمی مجد، رضوان.، حسینی، محمدعلی.، صافی، محمدهادی.، نوروزی، کیان.، و حسین زاده، سمانه. (1396). تأثیر آموزش خودمراقبتی به روش سرویس پیام کوتاه بر خودکارآمدی و تبعیت از رژیم دارویی در نوجوانان مبتلا به صرع. آموزش پرستاری. ۶(۴)، ۴۸-۵۵.

References

Basa, R. P. (1995). Evaluation of a diabetes specialty center: Structure, process and outcome. Patient Educ Couns, 25:23–29.

Binning, J., Woodburn, J., Bus, S. A., & Barn, R. (2019). Motivational interviewing to improve adherence behaviours for the prevention of diabetic foot ulceration. Diabetes/metabolism research and reviews, 35(2), e3105.

Calderon, G. (2018). Motivational Interviewing to Improve Diabetes Outcomes in Hispanic Adults with Type 2 Diabetes (Doctoral dissertation, Brandman University).

Candler, T., Mahmoud, O., Lynn, R., Majbar, A., Barrett, T., & Shield, J. P. (2018, January). Treatment Adherence and Weight Loss Are Key Predictors of HbA1c One Year After Diagnosis of Childhood Type 2 Diabetes in UK. In HORMONE RESEARCH IN PAEDIATRICS (Vol. 90, pp. 85-86). ALLSCHWILERSTRASSE 10, CH-4009 BASEL, SWITZERLAND: KARGER.

Celano, C. M., Gianangelo, T. A., Millstein, R. A., Chung, W. J., Wexler, D. J., Park, E. R., & Huffman, J. C. (2019). A positive psychology–motivational interviewing intervention for patients with type 2 diabetes: Proof-of-concept trial. The International Journal of Psychiatry in Medicine, 54(2), 97-114.

Chen, X. Z., Yu, S. J., Li, C. Y., Zhan, X. X., & Yan, W. R. (2018). Text message–based intervention to improve treatment adherence among rural patients with type 2 diabetes mellitus: a qualitative study. Public Health, 163, 46-53.

Collier, A., Meney, C., Hair, M., Cameron, L., & Boyle, J. G. (2020). Cancer has overtaken cardiovascular disease as the commonest cause of death in Scottish type 2 diabetes patients: A population‐based study (The Ayrshire Diabetes Follow‐up Cohort study). Journal of Diabetes Investigation, 11(1), 55-61.

Dogru, A., Ovayolu, N., & Ovayolu, O. (2019). The effect of motivational interview persons with diabetes on self-management and metabolic variables. JPMA, 69(294).

Gadgil, M. D., Oza‐Frank, R., Kandula, N. R., & Kanaya, A. M. (2017). Type 2 diabetes after gestational diabetes mellitus in South Asian women in the United States. Diabetes/metabolism research and reviews, 33(5), e2891.

Ghahremani, A., Hemati, M. M., & Alinejad, V. (2017). Effect of self-efficacy-based motivational interview on laboratory results in type II diabetes. Nurs Midwifery J. 15 (9):688-695. (In Persian)

Ghanei Gheshlagh, R., Ebadi, A., Veisi Raygani, A. K., Nourozi Tabrizi, K., Dalvandi, A., & Mahmoodi, H. (2015). Determining concurrent validity of the Morisky medication adherence scale in patients with type 2 diabetes. Iranian Journal of Rehabilitation Research, 1(3), 24-32. (In Persian)

Guerci, B., Charbonnel, B., Gourdy, P., Hadjadj, S., Hanaire, H., Marre, M., & Vergès, B. (2019). Efficacy and adherence of glucagon-like peptide-1 receptor agonist treatment in patients with type 2 diabetes mellitus in real-life settings. Diabetes & Metabolism, 45(6), 528-535.

Hashimoto, K., Urata, K., Yoshida, A., Horiuchi, R., Yamaaki, N., Yagi, K., & Arai, K. (2019). The relationship between patients’ perception of type 2 diabetes and medication adherence: a cross-sectional study in Japan. Journal of pharmaceutical health care and sciences, 5(1), 1-10.

Hoogendoorn, C. J., Shapira, A., Roy, J. F., Walker, E. A., Cohen, H. W., & Gonzalez, J. S. (2019). Depressive symptom dimensions and medication non-adherence in suboptimally controlled type 2 diabetes. Journal of Diabetes and its Complications, 33(3), 217-222.

Kazemi Majd, R. K., Hosseini, M., Safi, M. H., Norouzi, K., & Hoseinzadeh, S. (2017). The effect of self-care education based on short message service on self-efficacy and adherence to the medication regimen in adolescents with epilepsy referred to Iran epilepsy association of in 2016. Jne, 6(4), 48-55. (In Persian)

Keukenkamp, R., Merkx, M. J., Busch-Westbroek, T. E., & Bus, S. A. (2018). An explorative study on the efficacy and feasibility of the use of motivational interviewing to improve footwear adherence in persons with diabetes at high risk for foot ulceration. Journal of the American Podiatric Medical Association, 108(2), 90-99.

LeBlanc, E. S., Kapphahn, K., Hedlin, H., Desai, M., Parikh, N. I., Liu, S.,... & Stefanick, M. (2017). Reproductive history and risk of type 2 diabetes mellitus in postmenopausal women: findings from the Women’s Health Initiative. Menopause (New York, NY), 24(1), 64.

McGovern, A., Tippu, Z., Hinton, W., Munro, N., Whyte, M., & de Lusignan, S. (2016). Systematic review of adherence rates by medication class in type 2 diabetes: a study protocol. BMJ open, 6(2), e010469.

Morisky, D. E. (2008). Predictive validity of a medication adherence measure for hypertension control. Journal of clinical hypertension, 10, 348-354.

Nazir, S. U. R., Hassali, M. A., Saleem, F., Bashir, S., & Aljadhey, H. (2016). Association Between Diabetes-related Knowledge and Medication Adherence: Results From Cross-sectional Analysis. Alternative Therapies in Health & Medicine, 22(6).

Perkovic, V., Jardine, M. J., Neal, B., Bompoint, S., Heerspink, H. J., Charytan, D. M.,... & Mahaffey, K. W. (2019). Canagliflozin and renal outcomes in type 2 diabetes and nephropathy. New England Journal of Medicine, 380(24), 2295-2306.

Pincay Rosales, T. A., Castro Tigre, E. C., Suárez Rolando, B. I., & Gabriela, L. (2020). Factores de riesgo de no adherencia al tratamiento en pacientes con diabetes mellitus tipo 2. Sinergias educativas, E, 1, 1-10.

Rådholm, K., Zhou, Z., Clemens, K., Neal, B., & Woodward, M. (2020). Effects of sodium‐glucose co‐transporter‐2 inhibitors in type 2 diabetes in women versus men. Diabetes, Obesity and Metabolism, 22(2), 263-266.

Razavi, N. S., Majlessi, F., Mohebbi, B., Tol, A., & Azam, K. (2017). Assessing the effect of educational intervention on treatment adherence based on AIM model among patients with type 2 diabetes. Iranian Journal of Diabetes and Metabolism, 16(3), 173-182. (In Persian)

Rezaei, M., Valiee, S., Tahan, M., Ebtekar, F., & Ghanei Gheshlagh, R. (2019). Barriers of medication adherence in patients with type-2 diabetes: a pilot qualitative study. Diabetes, metabolic syndrome and obesity: targets and therapy, 589-599.

Safari, S. S., Rahnama, M., Abdullahi Mohammad, A., & Naderifar, M. (2019). Impact of Individual Motivational Interview Based on Self-care on the Treatment Adherence of Type II Diabetic Patients. Journal of Diabetes Nursing, 7(3), 820-829. (In Persian)

Salimi, C., Momtazi, S., & Zenuzian, S. (2016). A review on effectiveness of motivational interviewing in the management of diabetes mellitus. J Psychol Clin Psychiatry, 5(4), 1-6.

Surmon-Böhr, F., Alison, L., Christiansen, P., & Alison, E. (2020). The right to silence and the permission to talk: Motivational interviewing and high-value detainees. American Psychologist, 75(7), 1011.

Thepwongsa, I., Muthukumar, R., & Kessomboon, P. (2017). Motivational interviewing by general practitioners for Type 2 diabetes patients: a systematic review. Family practice, 34(4), 376-383.

Tseng, H. M., Liao, S. F., Wen, Y. P., & Chuang, Y. J. (2017). Stages of change concept of the transtheoretical model for healthy eating links health literacy and diabetes knowledge to glycemic control in people with type 2 diabetes. Primary care diabetes, 11(1), 29-36.

Wabe, N. T., Angamo, M. T., & Hussein, S. (2011). Medication adherence in diabetes mellitus and self management practices among type-2 diabetics in Ethiopia. North American journal of medical sciences, 3(9), 418.

Zhuang, Q., Chen, F., & Wang, T. (2020). Effectiveness of short message service intervention to improve glycated hemoglobin control and medication adherence in type-2 diabetes: A meta-analysis of prospective studies. Primary Care Diabetes, 14(4), 356-363.