مقایسه اثربخشی درمان شناختی-رفتاری، مداخله مختصر و مداخله ترکیبی بر حمایت اجتماعی بهبودیافتگان کووید 19

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی، گروه روانشناسی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران

2 استادیار گروه روانشناسی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران

3 استادیار، گروه علوم پایه پزشکی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران

4 دانشیار، گروه روانشناسی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان شناختی-رفتاری، مداخله مختصر و مداخله ترکیبی بر حمایت اجتماعی بهبودیافتگان کووید -19 شهر اندیمشک انجام شد. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه بود. نمونه پژوهش شامل 80 نفر از بهبودیافتگان ویروس کووید-19 که تحت پوشش مراکز خدمات جامع سلامت شهر اندیمشک بودند که به روش هدفمند انتخاب و در گروه‌های آزمایش و گواه (هر گروه 20 نفر) بطور تصادفی گمارده شدند. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 90 دقیقه‌ای در هفته یک بار تحت مداخلات رفتار درمانی شناختی قرار گرفت و گروه کنترل مداخله‌ای را دریافت نکرد. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه حمایت اجتماعی فیلیپس و همکاران استفاده شد و برای آزمون فرضیه‌های پژوهش از آزمون تحلیل کواریانس استفاده شد. یافته‌ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که میانگین نمرات حمایت اجتماعی در درمان شناختی رفتاری، مداخله مختصر و مداخله ترکیبی در مراحل پیش آزمون و پس آزمون بین گروه های آزمایش و کنترل تفاوت معنادار داشته است (05/0>P). نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج به دست آمده نتیجه‌گیری می‌شود که درمان شناختی رفتاری، مداخله مختصر و مداخله ترکیبی بر حمایت اجتماعی بهبودیافتگان کووید 19 شهر اندیمشک موثر بوده است و بین اثربخشی این سه رویکرد درمانی تفاوت وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparison of the effectiveness of cognitive-behavioral therapy, brief intervention and combined intervention on the social support of those who have recovered from Covid-19

نویسندگان [English]

  • Abbas Rahmati 1
  • Reza Ahmadi 2
  • Shahram Mashhadizadeh 3
  • Ahmad Ghazanfari 4
1 Ph.D. student of General Psychology, Department of Psychology, Shahrekord Branch, Islamic Azad University, Shahrekord, Iran
2 Assistant Professor, Department of Psychology, Shahrekord Branch, Islamic Azad University, Shahrekord, Iran
3 Assistant Professor, Department of Basic Medical Sciences, Shahrekord Branch, Islamic Azad University, Shahrekord, Iran
4 Associate Professor, Department of Psychology, Shahrekord Branch, Islamic Azad University, Shahrekord, Iran
چکیده [English]

Purpose: The present study was conducted with the aim of comparing the effectiveness of cognitive-behavioral therapy, brief intervention and combined intervention on the social support of those who have recovered from Covid-19 in Andimeshk. Methods: The current research method was a semi-experimental type with a pre-test-post-test design with a control group. The research sample includes 80 people who have recovered from the Covid-19 virus, who were covered by comprehensive health service centers in Andimeshk city, who were selected in a purposeful way and randomly assigned to experimental and control groups (20 people in each group). The experimental group underwent cognitive behavioral therapy interventions for 8 sessions of 90 minutes once a week, and the control group did not receive any intervention. Phillips et al.'s social support questionnaire was used to collect data, and covariance analysis was used to test research hypotheses. Results: The results of the research showed that the average scores of social support in cognitive behavioral therapy, brief intervention and combined intervention in the pre-test and post-test stages had a significant difference between the experimental and control groups (P<0.05). Conclusion: According to the obtained results, it is concluded that cognitive behavioral therapy, brief intervention and combined intervention have been effective on the social support of those who have recovered from Covid-19 in Andimeshk city, and there is a difference between the effectiveness of these three treatment approaches.

کلیدواژه‌ها [English]

  • cognitive behavioral therapy
  • brief intervention
  • combined intervention
  • depression and recovered from the Covid-19 virus
آخوندی، مریم.، نصیرزاده، مصطفی.، جمالی زاده نوق، احمد.، و خرم نیا، سعید (1399). بررسی وضعیت استرس، اضطراب، افسردگی و تاب آوری ناشی از شیوع بیماری کرونا در خانواده های شهرستان انار در سال 1399، مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 19 (8): 889-898.
اسکات، ریچارد (1380). سازمان ها: سیستم های حقیقی، حقوقی و باز، ترجمه ی محمدرضا بهرنگی، تهران: کمال تربیت، ویرایش چهارم.
پورحمیدی، مجید.، سروقد، سیروس.، رضایی، آذرمیدخت.، و بقولی، حسین (1398). مقایسه اثربخشی درمان شنادخت؛ بقولی، حسین (1398). مقایسه اثربخشی درمان شناختی رفتاری و هیپنوتراپی شناختی رفتاری در کاهش علائم اضطراب و بهبود کیفیت زندگی دانش آموزان دوره متوسطه اول دارای اضطراب امتحان، مجله روش ها و مدل های روانشناختی، 10 (35): 17-39.
خوشه­مهری، شیدا.، فتحی اقدم، قربان.، و پوروقار، محمدجواد (2019). تاثیر گروه درمانی شناختی-رفتاری با تاکید بر سبک زندگی سالم بر کاهش افسردگی، احساس تنهایی و تصویر بدنی دانش­آموزان دختر نوجوان تهران. مجله وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی. 3 (5): 59-67.
دفتر اروپایی سازمان جهـانی بهداشـت (1380) . تحقیـق در ارتقـای سـلامت، ترجمه سعید پارسینیا و دیگران، تهران، دفتـر ارتباطـات و آمـوزش بهداشـت  وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
ذکایی، محمد سعید.، و اسماعیلی، محمد جواد (1391). جوانان و بیگانگی تحصیلی و دانشگاهی، فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، 4 (16): 55-90.
ذوالفقاری، علیرضا.، بهرامی، هادی.، و گنجی، کامران (1396). بررسی و مقایسه اثربخشی مداخله های پذیرش و تعهد و شناختی-رفتاری بر اختلال اضطراب فراگیر، مجله دانشگاه علوم پزشکی اراک، 20 (2): 24-34.
رسولی، زهره (1385). بررسی میزان بیگانگی اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه تبریز و عوامل مرتبط با آن، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز.
رایس، فیلیپ (1388). رشد انسان. ترجمه مهشید فروغان، اانتشارات ارجمند.
رجبی، اسوران.، و علیمرادی، خدیجه (1397). بررسی اثربخشی درمان شناختی-رفتاری بر وضوح خودپنداره، افسردگی، اضطراب و استرس و عزت نفس در دانشجویان دارای نشانگان ضربه عشق، فصلنامه علمی مطالعات روانشناختی، 14 (3): 131-146.
رضایی، فاطمه.، نشاط دوست، حمید طاهر.، وکیلی زارچ، نجمه.، امرا، بابک.، و مولوی، حسین (1391). اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر اضطراب و افسردگی بیماران مبتلا به آسم، نشریه علمی روانشناسی بالینی و شخصیت، 10 (2): 23-32.
سهندی فر، سلماز.، حسینی، راضیه.، حسینی، شهره.، نعمتی نیا، فاطمه.، و فرضی، فرامرز (1395). بررسی اثربخشی درمان شناختی-رفتاری بر خودپنداره کودکان بیش فعال/نارسایی توجه، مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، 3 (2): 19-24.
سادوک، بنجامین جیمز.، و سادوک، ویرجینیا (2015). خلاصه روانپزشکی کاپلان و ساودک بر اساس DSM-5 ، مترجم مهدی گنجی، حمزه گنجی، نشر ساوالان، تهران.
شهریاری، حسینه.، زارع، حسین.، علی اکبر دهکردی، مهناز.، و صرامی فرونشانی، علیرضا (1397). اثربخشی مداخلات شناختی-رفتاری در درمان اختلال اضطراب فراگیر: یک مطالعله مروری با رویکرد فراتحلیل، مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 17 (5): 461-478.
شهیاد، شیما.، و محمدی، محمد تقی (1399). آثار روانشناختی گسترش بیماری کووید-19 بر وضعیت سلامت روان افراد جامعه: مطالعه مروری، مجله طب نظامی، 2 (86): 184-192.
عزیزی، سمیه.، جان بزرگی، مسعود.، و رسول زاده طباطبای، کاظم (1398). مقایسه تاثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد  ACT)) با درمان شناختی-رفتاری CBT )) بر افسردگی دانشجویان با توجه به سطح تحول روانی-معنوی آنها. فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی. 9 (35): 147-172.
غلامی حیدر آبادی، زهرا.، و ابراهیمی پور، سمیرا (1398). اثربخشی فنون درمان شناختی رفتاری بر ترس از ارزیابی منفی و عزت نفس در دانش آموزان 11 تا 12 ساله شهر تهران، فصلنامه پژوهش های کاربردی در مشاوره، 2 (1): 1-26.
کرامتی، کرامت.، زرگر، یداله.، نعامی، عبدالزهرا.، بشلیده، کیومرث.، و داودی، ایران (1394). بررسی اثر درمان شناختی-رفتاری گروهی کودک و مادر-کودک بر اضطرب اجتماعی، عزت نفس و جرات ورزی دانش آموزان پایه های پنجم و ششم شهر اهواز، مجله دستاوردهای روان شناختی، 22 (2): 153-170.
گاچل، رابرت.، و کرانتس، دیوید. (1377) زمینه روانشناسـی تندرسـتی، ترجمـه دکتر غلامرضا خوینژاد، تهران، انتشارات آستان قدس رضوی.
گرومن، جیمی.، اشنایدر، فرانک دبلیو.، و کوتس، لاری (1398). روانشناسی اجتماعی کاربردی، مترجم یحیی سید محمدی، نشر روان، تهران.
محمدپور، ابراهیم.، هنرور، حسین.، علی پور، هدایت.، و  رحمانیان، عاطفه. (1400). مطالعه ارتباط بین مولفه های تحول در باورها و رفتارهای توسعه ای و بیگانگی اجتماعی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشکده های حقوق و علوم اجتماعی و کشاورزی دانشگاه تهران)، دو فصلنامه جامعه شناسی اقتصادی و توسعه، 10(2): 181-159 .
نادری، حمداله.، بنی فاطمه، حسین.، و حریری اکبری، محمد(1388). الگوسازی ساختاری رابطه ی بیگانگی و بی تفاوتی اجتماعی، مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، 59-29.
 
References
Barlow DH, Craske MG, Cerney JA, et al (1989): Behavioral treatment of panic disorder. Behav Ther 20: 261-268.
Beck AT, Rush AJ, Shaw BF, et al (1979): Cognitive Therapy of Depression. New York, Guilford.
Beck A, Steer R, Brown G. (2000) Manual for the beck depression inventory-II. San Antonio: The psychological corporation
Bing, R., Cavalcante, J. L., Everett, R. J., Clavel, M. A., Newby, D. E., & Dweck, M. R. (2019). Imaging and impact of myocardial fibrosis in aortic stenosis. JACC: Cardiovascular Imaging, 12(2), 283-296.
Clark DM, Salkovskis PM, Hackmann A, et al (1994): A comparison of cognitive therapy, applied relaxation and imipramine in the treatment of panic disorder. Br J Psychiatry 164: 759-769.
Chen Y, Liu Q, Guo D. )2020. (Emerging coronaviruses: genome structure, replication, and pathogenesis. Journal of medical virology.
Catherine, K., Ettman, BA., Salma, M., Abdalla, MD (2020). Prevalence of Depression Symptoms in US Adults Before and During the COVID-19 Pandemic. JAMA Netw Ope.  3(9).
Clark, D. M., Salkovskis, P. M., Hackmann, A.,Middleton, H., & Gelder, M. (1992). A comparison of cognitive therapy,applied relaxation, and imipramine in the treatment of panic disorder. British Journal of Psychiatry, 164, 759–769.
Gre, I., Arora, T.,  Thomas, J.,  Saneh, A.,  Tohme, P.,  Habib, T. (2020).The role of perceived social support on depression and sleep during the COVID-19 pandemic.
 Gennaro, M.,   Lorenzo, D.,  Conte, C., Poletti, S., Vai, B. (2020). Anxiety and depression in COVID-19 survivors: Role of inflammatory and clinical predictors. Elsevier publlc Health Emergency Collection. 89: 594-600.
Gelernter, C. S.,Uhde, T. W.,Cimbolic, P., Arnkoff, D. B.,Vittone, B. J.,Tancer, M. E., & Bartko, J. J. (1991). Cognitive–behavioral and pharmacological treatments of social phobia:A controlled study. Journal Archives of General Psychiatry, 48, 938–945.
Harrison, P. J., Luciano, S., & Colbourne, L. (2020). Rates of delirium associated wite calcium channel blockers compared to diuretics, renin-angiotensin system agents and beta-blockers: an electronic health records network study. Journal of Psychopharmacology, 34 (8), 848-855.
Inyikalum Daniel , B.,& Urani, S. D . D.(2017)karl marxs concept of alienation, a study of its impact on Nigeria Soci- economic development.
Liu X, Na RS, Bi ZQ. )2020.( [Challenges to prevent and control the outbreak of Novel Coronavirus Pneumonia (COVID-19)]. Zhonghua liu xing bing xue za zhi = Zhonghua liuxingbingxue zazhi.;41(0):E029.
Liu S, Yang L, Zhang C, Xiang YT, Liu Z, Hu S, et al. . )2020( Online mental health services in China during the COVID-19 outbreak. The lancet Psychiatry; 7(4):e17-e8.
LaFernier, R.G., Rochefort, D. L., Chretien, N., Rommens, J. M., Cochius, J. I., Kalviainen, R., & Rouleau, G. A.  (1997). Unstable insertion in the 5 flanking region of the cyctatin B gene is the most common mutation in progressive myoclonus epilepsy type 1, EPM1. Nature genetics, 15 (3), 298-302.
 Parks, V.,  Slack, T.,  Ramchand, R.,  Drakeford, L., Melissa, L. , Matthew, R. (2020). Fishing Households, Social Support, and Depression after the Deepwater Horizon Oil Spill. 85 (2). 495-518.
Seeman, M. (1959). On the meaning of alienation. ASR, 24, 783-791.
Schneider, Z. 2018 NPTE Topic Paper: Military Technology.
Shahidi, S. H., Stewart Williams, J., & Hassani, F. (2020). [BRIEF REPORT] Physical activity during COVID-19 quarantine. Acta Paediatrica, 109(10), 2147-2148.
Sadock B, Sadock V. )2005. (Comprehensive textbook of psychiatry. New York, USA: Lippincott Williams & Wilkins;
Tom L. Osborn, Katherine E. Venturo-Conerly, Akash R. Wasil, Jessica L. Schleider & John R. Weisz(2020). Depression and Anxiety Symptoms, Social Support, and Demographic Factors Among Kenyan High School Students .Journal of Child and Family Studies. 29:1432–1443.
Taylor S.) 2019. (The Psychology of Pandemics: Preparing for the Next Global Outbreak of Infectious Disease: Cambridge Scholars Publishing.
https://www.worldometers.info/coronavirus/ (access:March,01,2020).
Yang L, Wu D, Hou Y, Wang X, Dai N, Wang G, et al. )2020.( Analysis of psychological state and clinical psychological intervention model of patients with COVID-19. medRxiv.