مدل ساختاری درماندگی خانواده در بیماران مبتلا به سرطان بر اساس طرحواره های ناسازگار اولیه و راهبردهای مقابله ای با نقش میانجی هم وابستگی خانواده

لطفی حقیقت, امیر; منیرپور, نادر; ضرغام حاجبی, مجید

doi:10.22034/aftj.2022.155398

مدل ساختاری درماندگی خانواده در بیماران مبتلا به سرطان بر اساس طرحواره های ناسازگار اولیه و راهبردهای مقابله ای با نقش میانجی هم وابستگی خانواده

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری، گروه روانشناسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

² دانشیار گروه روان‌شناسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

10.22034/aftj.2022.155398

چکیده

هدف: هدف از پژوهش حاضر، تدوین مدل ساختاری درماندگی خانواده در بیماران مبتلا به سرطان بر اساس طرحواره های ناسازگار اولیه و راهبردهای مقابله ای با نقش میانجی هم وابستگی خانواده بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توصیفی و طرح پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعه پژوهش را تمامی مراقبین بیماران سرطانی مراجعه کننده به مراکز طب تسکینی بیمارستان فیروزگر تهران، مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و مرکز تحقیقات سرطان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سال 1399 تشکیل دادند که از این میان 300 نفر با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه درماندگی خانواده (مک کوبین، تامپسون و مک کوبین، 1996)، طرح واره های ناسازگار اولیه (یانگ، 1998)، راهبردهای مقابله ای اندلر و پارکر (1980) و پرسشنامه هم وابستگی استونبرینگ (1998) بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون و معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای SPSSو SmartPLS استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین طرحواره های ناسازگار اولیه و درماندگی خانواده رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد (≤0/01α) ولی بین راهبردهای مقابله ای و درماندگی خانواده رابطه معنی داری وجود ندارد. علاوه بر این بین طرحواره های ناسازگار اولیه و هم وابستگی خانواده رابطه معنی‌دار دیده شد(≤0/01α) و از طرفی نشان داده شد که هم وابستگی خانواده با درماندگی خانواده رابطه معناداری دارد. بین راهبردهای مقابله ای و هم وابستگی خانواده رابطه معنی‌داری وجود دارد. از سوی دیگر بین هم وابستگی خانواده و درماندگی خانواده نیز رابطه معنی‌داری وجود دارد (≤0/01α). نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که با افزایش طرحواره های ناسازگار اولیه، درماندگی خانواده نیز افزایش می‌یابد و با یک واحد تغییر در طرحواره های ناسازگار اولیه با توجه به متغیر هم وابستگی خانواده، درماندگی خانواده مراقبین بیماران سرطانی0.171 تغییر می کند. همچنین با یک واحد تغییر در راهبردهای مقابله ای با توجه به متغیر هم وابستگی خانواده، درماندگی خانواده مراقبین بیماران سرطانی 0.187 تغییر می کند

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Providing a Structural Model of Early Helplessness in Cancer Patients based on Early Maladaptive Schemas (EMSs) and Coping Strategies with the Mediating Role of Family Codependency

نویسندگان [English]

amir lotfihaqiqat ¹
Nader Monirpoor ²
Majid Zargham Hajabi ²

¹ PhD student, Department of Psychology, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran

² Associate Professor, Department of Psychology, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran

چکیده [English]

Aim: This study was conducted to provide a structural model of family helplessness in cancer patients based on the early maladaptive schemas (EMSs) and coping strategies with the mediating role of family codependency. Methods: This was a descriptive study with a correlational design. The study population included all caregivers of cancer patients referred to the palliative care centers of Tehran's Firoozgar Hospital, the Cancer Research Center of Shahid Beheshti University of Medical Sciences, and the Cancer Research Center of the Ministry of Health and Medical Education in 2020, of which 300 people were selected as a sample using convenience sampling. The study tools were the Family Hardiness Index (FHI) (McCubbin, Thompson, and McCubbin, 1996), the Schema Questionnaire-Short Form (YSQ-SF) (Young, 1998), the Coping Inventory (Endler & Parker, 1980), and the Codependence Questionnaire (Stone Brink, 1998). The data were analyzed with Pearson's correlation coefficient, regression, and structural equation modeling (SEM) using SPSS and SmartPLS software. Results: According to the results, there is a significant positive relationship between EMSs and family helplessness (α ≤0.01), but not between coping strategies and family helplessness. The results also showed that there is a significant relationship between the EMSs and family codependency (α ≤0.01), family codependency and family helplessness, coping strategies and family codependency, and family codependency and family helplessness (α ≤0.01). Conclusion: As the EMSs increase, the family helplessness increases, and the family helplessness of the caregivers of cancer patients changes by 0.17 with a one-unit change in the EMSs according to the variable of family codependency. Besides, the family helplessness of caregivers of cancer patients changes by 0.18 units with a one-unit change in coping strategies according to the variable of family codependency.

کلیدواژه‌ها [English]

family helplessness
early maladaptive schemas (EMSs)
coping strategies
family codependency

مراجع

پازانی، فریبا.، برجعلی، احمد.، احدی، حسن، و کراسکیان موجمبازی. (1396). الگوی روابط ساختاری عوامل روانشناختی مؤثر بر آمادگی اعتیاد نوجوانان با نقش واسطه ای هم وابستگی. خانواده و پژوهش، 14(4): 69-90

خاتم ساز، زینب.، و معارف وند، معصومه. (1393). راهبردهای مقابله‌ای والدین کودکان مبتلا به سرطان. مددکاری اجتماعی، 3(3): 9-3.

قاسم بروجردی، فاطمه.، سهرابی، فرامرز.، و برجعلی، احمد. (1391). بررسى رابطة تعاملى سبک هاى دلبستگى، سبک هاى مقابله اى و سلامت روانى در نوجوانان. یافته های نو در روانشناسی، 7(21): 100-85.

مطیعان، سمیرا.، قربانی، مریم.، و پل پرور، محسن. (1393). رابطه هم وابستگی با دشواری های تنظیم هیجان در زنان شهر اصفهان. روانشناسی بالینی، 6(1): 89-77.

موحدی، معصومه.، محمدخانی، شهرام.، حسنی، جعفر.، و مقدسین، مریم. (1397). رابطه راهبردهای مقابله ای با بهزیستی روانشناختی زنان مبتلا به سرطان سینه. فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی لرستان، 20(4): 40-50.

References

Agebati, N., Mohamadi, E., Poorsmaiel, Z. (2007). The effect of touch therapy on pain of female cancer patient in hospital. Gorgan university medical J, 9(1), 36-42.

Ançel, G., & Kabakçi, E. (2009). Psychometric Properties of the Turkish Form of Codependency Assessment Tool. Archives of Psychiatric Nursing, 23(6), 441-453.

Brdar, I., Freire, T., Vella-Brodrick, D. (2011). The eudaimonic and hedonic components of happiness: Qualitative and quantitative findings. Social Indicators Research, 100(2), 185-207.

Chang, H. Y., Chiou, C. J., Chen, N. S. (2010). Impact of mental health and caregiver burden on family caregivers' physical health. Archives of gerontology and geriatrics, 50(3), 267-71.

Chang, S. H. (2010). Codependency among college students in the United States and Taiwan: A cross- cultural study. Doctoral dissertation, Ohio University.

Chen, S.-C., & Wu, L. (2008). Study on relationships among codependency, selfemotions and love relationship quality. Bulletin of Educational Psychology, 40, 153-178.

Coyne, G. (2006). An investigation of coping skills and quality of life among single sole supporting mothers. International Journal of Anthropology, volume 18, 127-138.

Eyigor, S., Akdeniz, S. (2014). Is exercise ignored in palliative cancer patients. World Journal of Clinical Oncology, 5(3), 554-9.

Gage-Bouchard, E. A., Devine, K. A., Heckler, C. E. (2013). The relationship between socio-demographic characteristics, family environment, and caregiver coping in families of children with cancer. Journal of Clinical Psychology in Medical Settings. 20, 478-87.

Hughes-Hummer, C., Martsolf, D. S., Zeller, R. A. (1998). Depression and codependency in a woman. Arch Psychiatr Nurs, 12(6), 326-334.

Kristiansen, M., Adamsen, L., Brinkmann, F. K., Krasnik, A., Hendriksen, C. (2015). Need for strengthened focus on cancer rehabilitation in Danish municipalities. Danish Medical Journal, 62(4), 1-5.

Lash, J. (1990). The Seekers Handbook: The complete guide to spritual pathfinding. Harmony/crown, NY.

Levy, N. (2006). Autonomy and addiction. Canadian Journal of Philosophy, 36, 427e- 447.

Marks Anthony, D. G., Rebecca, L. Blore., Donald, W., Hine Greg, E. (2011). Development and validation of a revised measure of codependency.

Mollaoglu, M. (2006). Perceived Social Support, Anxiety, and Self‐Care among Patients Receiving Hemodialysis. Dialysis Transplantation, 35(3), 144-55.

Puchalski, C. M. (2012). Spirituality in cancer trajectory. Annals of Oncology, 23(3), 49-55.

Ramírez-Amaro, M., Martínez-Torres, J., & Ureña Bogarín, E. L. (2014). Factores familiares asociados a codependencia en enfermeras de UN hospital de Cancún, Quintana Roo, México. Atención Primaria, 46(5), 254-260.

Salakari, M. R., Suraka, T., Nurminen, R., Pylkkanen, L. (2015). Effects of rehabilitation among patients with advanced cancer: A systematic review. Acta Oncologica, 54(5), 618-28.

Subby, Robert. (1987). Lost in the shuffle: the co-dependent reality. Pompano Beach, F. L: Health Communications.

Teschendorf, B., Schwartz, C., Ferrans, C. E., O'mara, A., Novotny, P., Sloan, J. (2007). Caregiver role stress: when families become providers. Cancer Control, 14(2), 183-9.

Vanderwerker, L. C., Laff, R. E., Kadan-Lottick, N. S., McColl, S., Prigerson, H. G. (2005). Psychiatric disorders and mental health service use among caregivers of advanced cancer patients. Journal of clinical oncology: official journal of the American Society of Clinical Oncology, 23(28), 6899.

World Health Organization and International Association for the Study of Pain authors. (2005). Cancer pain relief and palliative care in children. WHO. 1st. 6-13.

Young, J. E., Klosko, J. S., & Weishaar, M. E. (2003). Schema therapy: A practitioner’s guide. New York: Guilford press.

Yun, Y. H., Lee, M. K., Chang, Y.J., & You, C. H. (2010). The life-sustanining treatmens among cancer patients at end of life and the caregivers’ experience and perspectives. Journal of Supportive care of cancer,18(21), 89-96.