مقایسه اثربخشی آموزش مهارت‌های شناختی اجتماعی و آموزش به شیوه عاطفی، عقلانی و رفتاری بر کاهش باورهای غیرمنطقی نوجوانان دارای گرایش به رفتارهای پر خطر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه روانشناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 دانشیار گروه روانشناسی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامى، تهران، ایران

3 دانشیار گروه روانشناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

هدف: هدف این پژوهش مقایسه‌ی تاثیر آموزش مهارت‌های شناختی _ اجتماعی و آموزش عقلانی، عاطفی رفتاری بر کاهش باورهای نامعقول نوجوانان دارای گرایش به رفتارهای پرخطر بود. روش پژوهش: روش این پژوهش شبه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون _ پس‌آزمون و گروه کنترل با پیگیری یک ماهه بود. جامعه آماری شامل دانش‌آموزان دختر دوره متوسط دوم منطقه هفت آموزش و پرورش شهر تهران در سال 1399_1398 بود. با روش نمونه-گیری خوشه‌ای 36 آزمودنی (هر گروه 12 آزمودنی) به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه باورهای نامعقول جونز (1969) بود. یک گروه مداخله مهارت‌های شناختی – اجتماعی و یک گروه مداخله عقلانی، عاطفی و و یک گروه هیچ مداخله ای دیافت نکرد. تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS نسخه 25 با بهره گیری از آماره‌های توصیفی و تحلیل واریانس آمیخته صورت گرفت. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد آموزش مهارت‌های شناختی _ اجتماعی به کاهش همه مولفه های باورهای نامعقول به استنثای اجتناب از مشکل منجر شده و آموزش به شیوه عاطفی، عقلانی و رفتاری نیز به کاهش درماندگی در برابر تغییر و اجتناب از مشکل منجر شده است (P<0/05). تفاوت معناداری میان دو گروه آزمایش مشاهده نشد (05/0<P). نتیجه‌گیری: روان شناسان می‌توانند جهت تعدیل کاهش باورهای نامعقول در دانش آموزان دارای رفتارهای پرخطر از آموزش عاطفی، عقلانی و رفتاری و همچنین آموزش مهارتهای شناختی – اجتماعی استفاده کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparing the effectiveness of social cognitive skills training and emotional, rational and behavioral training on reducing irrational beliefs of Adolescents with a tendency to risky behaviors

نویسندگان [English]

  • Zahra Lavasani 1
  • Khadijeh Abolmaali Alhosseini 2
  • Susan Emamipour 3
1 PhD student, Department of Psychology, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Associate Professor, Department of Psychology, Tehran North Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 Associate Professor, Department of Psychology, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Aim: The aim of this study was to compare the effect of cognitive-social skills training and rational, behavioral emotion training on reducing irrational beliefs of adolescents with a tendency to high-risk behaviors. Method: The method of this research was quasi-experimental with pre-test-post-test design and control group with one month follow-up. The statistical population included female students of the second secondary course of the seventh education district of Tehran in 2019-2020. 36 subjects (12 subjects in each group) were selected as the sample by cluster sampling method. The research instruments the Jones irrational Beliefs Questionnaire (1969). One group of cognitive-social skills intervention, one group of rational, behavioral and emotional interventiand one group did not receive any intervention. Data analysis was performed using SPSS software version 25 using descriptive statistics and mixed analysis of variance. Results: The results showed that cognitive-social skills training reduced all components of irrational beliefs except problem avoidance and emotional, rational and behavioral training also reduced helplessness against change and problem avoidance (P <0.05). No significant difference was observed between the two experimental groups (P <0.05). Conclusion: Psychologists can use emotional, rational and behavioral education as well as cognitive-social skills training to moderate the reduction of irrational beliefs in students with high-risk behaviors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • High Risk Behavior
  • Irrational Belief Rational Emotional and Behavioral
  • Cognitive-Social Skills

مراجع

ابوالمعالی الحسینی، خدیجه.، و موسی‌زاده، زهره. (1392). کتاب پرخاشگری ماهیت، علل و پیش گیری "با ضمیمه ماهیت و پیش گیری از پرخاشگری از دیدگاه اسلام". تهران: نشر ارجمند
اشعری، زهرا.، و حسنی، محمد. (1393). تبیین و نقد عاملیت اخلاقی در نظریه یادگیری شناختی اجتماعی. علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، 2(3): 93-111
صدیقی، زهرا.، میکائیلی، نیلوفر.، و عیسی زادگان، علی. (1397). بررسی اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی از طریق الگوی یادگیری مشاهده ای بندورا بر بهبود این مهارت ها و نظریه ذهن دختران و پسران پیش دبستانی. شناخت اجتماعی، 7(1): 103-118
عبادی، غلامحسین.، و معتمدین، مختار. (1384). بررسی ساختار عاملی آزمون باورهای غیرمنطقی جونز در شهر اهواز. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 7(23). 15-24
مرزبان آمنه. (1397). بررسی شیوع رفتارهای پرخطر در بین نوجوانان شهر قم در سال ۱۳۹۵ . مجله دانشگاه علوم پزشکی پارس (جهرم). ۱۶ (۳) :۵۱-۴۴
یگانه، طیبه.، حسین خانزاده، عباسعلی.، و زربخش، محمد رضا. (1392). اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی به شیوه شناختی-رفتاری بر کاهش نشانه‌های اختلال‌های‌ رفتاری برون‌نمود در دانش‌آموزان. روانشناسی افراد استثنایی، 3(11): 55-69
References
Aler CR, Leiva MF, Bonet XF, Ortega JA, Puertolas OC, Izquierdo SE. Effectiveness of Rational Emotive Behaviour Therapy in Clinical Social Work: Impact on Frequency of Visits and Use of Psychopharmacological Treatment. International Journal of Integrated Care. 2016 Dec 16;16(6).
Bandura A. Health promotion from the perspective of social cognitive theory. Psychology and health. 1998 Jul 1;13(4):623-49.
Blancke S, Boudry M, Pigliucci M. Why do irrational beliefs mimic science? The cultural evolution of pseudoscience. Theoria. 2017 Feb;83(1):78-97.
Eseadi, C., Oyeoku, E. K., Onuigbo, L. N., Otu, M. S., Nwefuru, B. C., & Edeh, N. C. (2019). Rational-Emotive Behavior Therapy Program for Trauma-Specific Beliefs Among Undergraduate Students: Testing the Effect of A Group Therapy. Global Journal of Health Science, 11(8).
Friedman-Yakoobian M, Parrish EM, Thomas A, Lesser R, Gnong-Granato A, Eack S, Keshavan MS. An integrated neurocognitive and social-cognitive treatment for youth at clinical high risk for psychosis: Cognition for Learning and for Understanding Everyday Social Situations (CLUES). Schizophrenia research. 2019 Jun 1;208:55-9.
Gubelmann A, Berchtold A, Barrense-Dias Y, Akre C, Newman CJ, Suris JC. Youth With Chronic Conditions and Risky Behaviors: An Indirect Path. Journal of Adolescent Health. 2018 Dec 1;63(6):785-91.
Lee J, Jimenez AM, Horan WP, Green MF. fMRI biomarkers of social cognitive skills training in psychosis: Extrinsic and intrinsic functional connectivity. PloS one. 2019 May 17;14(5):e0214303.
Lim JE, Kwon YJ, Jung SY, Park K, Lee W, Lee SH, Horan W, Choi KH. Benefits of social cognitive skills training within routine community mental health services: Evidence from a non-randomized parallel controlled study. Asian Journal of Psychiatry. 2020 Jul 17:102314.
Jones RG. A factored measure of Ellis' irrational belief system with personality and maladjustment correlates (Doctoral dissertation, Texas Tech University); 1968.
Miller E, Ginsburg KR. Adolescent Medicine: Physical and Neurocognitive Development. InMedical Perspectives on Human Trafficking in Adolescents 2020 (pp. 13-19). Springer, Cham.
Murphy D. A quasi-experimental investigation into the efficacy of rational emotive behaviour therapy (REBT) in the enhancement of soccer performance (Doctoral dissertation, Dublin, National College of Ireland), 2017.
Omeje JC, Otu MS, Aneke AO, Adikwu VO, Nwaubani OO, Chigbu EF, Onuigbo LN, Udom IE, Aye EN, Akaneme IN, Egeonu DC. Effect of rational emotive health therapy on alcohol use among community-dwelling, HIV-positive patients. Medicine. 2018 Aug;97(35).
Outar L, Turner MJ, Wood AG, Lowry R. “I need to go to the gym”: Exploring the use of rational emotive behaviour therapy upon exercise addiction, irrational and rational beliefs. Performance Enhancement & Health. 2018 Aug 1;6(2):82-93.
Sælid GA, Nordahl HM. Rational emotive behaviour therapy in high schools to educate in mental health and empower youth health. A randomized controlled study of a brief intervention. Cognitive behaviour therapy. 2017 May 4;46(3):196-210.
Sharma, M., & Lakhan, R. (2019). Potential of rational emotive behavior therapy (REBT) for youth in alcohol and drug education. Journal of Alcohol and Drug Education. 2019 Aug 1;63(2):3-7.
Stephenson E, Watson PJ, Chen ZJ, Morris RJ. Self-compassion, self-esteem, and irrational beliefs. Current Psychology. 2018 Dec 1;37(4):809-15.
Tsitsimpikou C, Tsarouhas K, Vasilaki F, Papalexis P, Dryllis G, Choursalas A, Spandidos DA, Tsatsakis A, Charvalos E, Bacopoulou F. Health risk behaviors among high school and university adolescent students. Experimental and therapeutic medicine. 2018 Oct 1;16(4):3433-8.
Turner MJ. Rational emotive behavior therapy (REBT), irrational and rational beliefs, and the mental health of athletes. Frontiers in psychology. 2016 Sep 20;7:1423.
Vîslă A, Flückiger C, Grosse Holtforth M, David D. Irrational beliefs and psychological distress: A meta-analysis. Psychotherapy and psychosomatics. 2016;85(1):8-15.
Wood AG, Turner MJ. Rational Emotive Behaviour Therapy and Soccer. InPsychology in Elite Soccer 2020 Mar 19 (pp. 44-59). Routledge.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 20 اسفند 1400
  • تاریخ بازنگری: 29 تیر 1401
  • تاریخ پذیرش: 29 تیر 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار