مدل یابی معادلات ساختاری طلاق عاطفی براساس طرح واره های ناسازگار اولیه، همدلی عاطفی با میانجی گری تنظیم هیجان در زنان متأهل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه مشاوره، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استاد گروه مشاوره، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

3 استادیار گروه مشاوره، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

4 دانشیار گروه مشاوره، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف مدل یابی معادلات ساختاری طلاق عاطفی براساس طرح واره های ناسازگاراولیه، همدلی عاطفی با میانجی گری تنظیم هیجان درزنان متاهل تهران بود. روش پژوهش: پژوهش توصیفی، همبستگی و جامعه آماری زنان متاهل تهرانی بود که با روش نمونه گیری در دسترس، ۲۰۰ زن متاهل ساکن تهران به عنوان حجم نمونه از مراکز مشاوره دوستان و مشاوران انجمن حمایت از حقوق کودکان بصورت آنلاین (به دلیل وجود ویروس کرونا) انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش پرسشنامه طلاق عاطفی گاتمن(۱۹۹۹)، طرحواره های ناسازگاراولیه یانگ (۱۹۹۸)، همدلی عاطفی اپستین و مهرابیان (۱۹۷۲) و تنظیم هیجان گراس و جان (۲۰۰۳) بود. کلیه تحلیل‌ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS26 و AMOS24 صورت گرفت. جهت تحلیل روابط واسطه‌ای نیزازروش بوت استرپ در برنامه MACRO پریچروهایز(۲۰۰۸) استفاده شد. یافته ها: نتایج حاصل از اثر مستقیم نشان داد که طرحواره بریدگی و طرد (۳۴۳/۰=β)، گوش بزنگی بیش از حد و بازداری (۲۹۴/۰=β)، بر طلاق عاطفی اثر مثبت و معنادار دارد، و همدلی عاطفی (۳۴۵/۰- =β) بر طلاق عاطفی اثر منفی و معناداردارد. هم چنین اثرغیرمستقیم طرحواره‌های بریدگی و طرد (۰۳۲۰/۰=β)، خودگردانی و عملکرد مختل(۰۴۴۷/۰=β)، جهت مندی (۰۵۰۹/۰=β)، گوش به‌زنگی بیش از حد و بازداری (۰۶۲۸/۰=β)، محدودیت‌های مختل(۱۲۵۲/۰=β)، و همدلی عاطفی (۰۱۴۰/۰- =β) بر طلاق عاطفی از طریق تنظیم هیجان معنادار بود. نتایج نشان داد که تنظیم هیجان به عنوان یک متغیرمیانجی توانست رابطه بین طرحواره های ناسازگاراولیه و همدلی عاطفی را تبیین نماید. نتیجه گیری: از آنجا که یافته های این پژوهش حاکی ازروابط قدرتمند و معنادارمتغیرهای پژوهش با طلاق عاطفی بود پیشنهاد می‌شود که از طرق مختلف ازجمله رسانه های ارتباط جمعی، روزانه ساعاتی جهت آموزش مهارت‌های زندگی، راهبردهای کارآمد و مثبت تنظیم هیجان ونوآوری‌های لازم جهت اصلاح طرحواره های ناسازگار اولیه در نظرگرفته شود و روانشناسانی جهت بحث و بررسی در این زمینه به کار گرفته شوند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Modeling the structural equations of emotional divorce based on early maladaptive schemas, emotional empathy mediated by emotion regulation in married women in Tehran

نویسندگان [English]

  • mousgan jalalvand 1
  • Shokoh Navabinejad 2
  • Hamid reza Rezazadeh Bahadoran 3
  • Ali akbar khosravi Babadi 4
1 PhD Student, Department of Counseling, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Professor of Counseling Department, Kharazmi University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor Department of counseling, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, lran
4 Associate Professor Department of counseling, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Aim: The aim of this study was to model the structural equations of emotional divorce based on early maladaptive schemas, emotional empathy mediated by emotion regulation in married women in Tehran. Methods: The study was a descriptive, correlational and statistical study of married women in Tehran. Using available sampling method, 200 married women living in Tehran were selected as a sample of friends and counselors of the Association for the Protection of Children's Rights online due to coronavirus. .The research instruments were Guttman (1999) Emotional Divorce Questionnaire, Young's maladaptive schemas (1998), Epstein and Mehrabian (1972) emotional empathy, and Gross and John (2003) emotion regulation. All analyzes were performed using SPSS26 and AMOS24 software. Bootstrap method was also used to analyze the intermediate relationships in MACRO Precruheiz (2008).. Results: The results of the direct effect showed that the schema of disconnection and rejection(β=0.343), Overvigilance and inhibition (β=0.294),has a positive and significant effect on emotional divorce, and emotional empathy (β= -0.345), has a negative and significant effect on emotional divorce. Also, the indirect effects of disconnection and rejection schemas (β=0.0320), Impaired Autonomy and performance(β=0.0447), Directedness (β= 0.0509), Overvigilance  and inhibition (β=0.0628), impaired limits (β= 0.1252), and emotional empathy (β= -0.0140), on emotional divorce through emotion regulation were significant. The results showed that emotion regulation as a mediating variable could explain the relationship between maladaptive schema and emotional empathy. Conclusion: Since the findings of this study indicate strong and significant relationships between research variables and emotional divorce, it is suggested that through various means including mass media, daily hours to teach life skills, effective and positive strategies for emotion regulation and innovations to modify the schema. Initial incompatibilities should be considered and psychologists should be employed to discuss this issue.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Emotion regulation
  • primary maladaptive schemas
  • emotional divorce
  • emotional empathy

مراجع

اکبری، ابراهیم.، عظیمی، زینب.، طالبی، سعیده.، و فهیمی، صمد. (۱۳۹۵). پیش‌بینی طلاق عاطفی زوجین بر اساس طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه، تنظیم هیجان و مؤلفه‌های آن. دوفصلنامه علمی- پژوهشی،  ۱ (۳ پیاپی ۲۷): ۹۲-۷۹.
امانی، احمد.، و اسفندیاری، حجت. (۱۳۹۱). طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه به‌عنوان عوامل پیشگیری بلوغ عاطفی دانشجویان پسر دارای تجربه شکست عشقی. مجموعه مقالات ششمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان، دانشگاه گیلان.
اندوز، زهرا.، و حمیدپور، حمید. (۱۳۸۵). بررسی رابطه بین طرح‌های ناسازگار اولیه، سبک دلبستگی و رضایت زناشویی در زوجین. خلاصه مقالات دومین کنگره سراسری آسیب‌شناسی خانواده در ایران، (ص ۱۶۵). تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
بازدار، خالد.، و موسوی، سید اصغر. (۱۳۹۷). بررسی و تحلیل نقش طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه و کمال‌گرایی منفی در پیش‌بینی طلاق عاطفی بین زوجین. فصلنامه فرهنگی- تربیتی زنان و خانواده،  ۱۳ (۴۳): ۱۱۶-۹۳.
باستانی، سوسن.، گلزاری، محمود.، و روشنی، شهره. (1389). طلاق عاطفی: علل و شرایط میانجی. بررسی مسائل اجتماعی ایران، 1(3): 15-27
بشارت، محمد علی. (۱۳۸۹). بررسی ویژگی‌های روانسنجی مقیاس همدلی عاطفی. گزارش پژوهشی،  دانشگاه تهران.
جامعی نژاد، فرحناز. (۱۳۸۹). رابطه بین عشق، شادمانی ذهنی، سبک‌های دلبستگی با رضایت زناشویی کارکنان شرکت ملی حفاری ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.
چلبی، مسعود. (۱۳۹۵). جامعه‌شناسی نظم، تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی. تهران: انتشارات نی.
حمیدپور، حسن.، و اندوز، زهرا. (۱۳۹۸). طرح‌واره درمانی: راهنمای کاربردی برای متخصصین بالینی، تهران: انتشارات ارجمند، ( انتشار اثر به زبان‌اصلی، ۲۰۰۳).
خراسانی زاده، عاطفه.، پور شریفی، حمید.، رنجبری پور، طاهره.، باقری، فریبرز.، و پویامنش، جعفر. (۱۳۹۸). الگوی ساختاری رابطه بین الگوهای ارتباط والد-فرزند و طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه با میانجیگری سبک‌های دلبستگی. روانشناسی کاربردی، ۱۱۳ (۴۹): ۷۶-۵۵.
خزعلیان، شیدا. (۱۳۹۳). بررسی رابطه جو خانوادگی و همدلی با رضایت زناشویی در دانشجویان متأهل. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم و تحقیقات فارس.
دیندار، الهام.، مهدوی، محمدصادق.، و سید میرزائی، سید محمد. (۱۳۹۷). بررسی رابطه بین مهارت‌های زندگی و طلاق عاطفی. فصلنامه علمی - پژوهشی زن و جامعه، ۹ (۴): ۱۷۶-۱۵۳.
رجایی، علیرضا.، نیری، مهدی.، صداقتی، شیرین. (1386). سبکهای مختلف دلبستگی و رضایتمندی زناشویی. روانشناسی تحولی، 3(12): 347-356
رستمی، عثمان. (۱۳۹۶). نقش طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه و تمایزیافتگی خود در فرسودگی زناشویی و طلاق عاطفی زوجین. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته روانشناسی عمومی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی.
رشیدی، سمانه. (۱۳۹۴). پیش‌بینی طلاق عاطفی بر اساس ناگویی هیجانی و طرح‌واره‌های شناختی در زنان متأهل دانشگاه الزهرا. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته روانشناسی بالینی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا.
رضوانی، حورالعین.، و صائمی، حسن. (۱۳۹۸). همبستگی تمایزیافتگی خود و نوروز گرایی با طلاق عاطفی در دانشجویان متأهل دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزادشهر، فصلنامه مدیریت ارتقای سلامت، ۸ (۲): ۳۰-۲۳.
علاءالدینی، زهره.، معینی، شهرام.، و کجباف، محمد باقر. (۱۳۹۷). تأثیر القاء همدلی شناختی و عاطفی بر رفتارهای آشکار تعارض در زوجین و ادراک آن‌ها از نتیجه تعارض. دو فصلنامه روانشناسی معاصر، ۱۳ (۲): ۱۳۹-۱۳۰.
غلامی، آرزو. (۱۳۹۱). بررسی رابطه ناگویی هیجانی و همدلی عاطفی با رضایت زناشویی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شیراز.
فاطمی راد، محمد حسن.، و بنی حسن، محمد. (۱۳۹۶). طلاق عاطفی. انتشارات وانیا.
فیروزجائیان، علی‌اصغر.، ریاحی، محمد اسماعیل.، و محمدی دوست، منصوره. (۱۳۹۵). تحلیل جامعه شناختی طلاق عاطفی در میان زوجین شهر نوشهر. مطالعات توسعه اجتماعی- فرهنگی، ۵ (۳): ۵۹-۳۴.
کاظمی، فرزاد. (۱۳۹۶). بررسی مدل رابطه بین ذهن آگاهی و رضایت زناشویی با میانجی‌گری همدلی زناشویی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
لعل زاده، انسیه.، اصغری ابراهیم آباد، محمدجواد.، و حصارسرخی، ربابه. (۱۳۹۴). بررسی نقش طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه در پیش‌بینی طلاق عاطفی. مجله روانشناسی بالینی، ۷ (۲ پیاپی ۲۶): 55-72
مشهدی، علی.، قاسم پور، عبدالله.، اکبری، ابراهیم.، ایل بیگی، رضا.، و حسن زاده، شهناز. (۱۳۹۲). نقش حساسیت اضطرابی و تنظیم هیجانی درپیش‌بینی اضطراب اجتماعی دانشجویان. مجله دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، ۱۴ (۲ پیاپی ۵۲): ۱۰۰-۹۰.
مغانلو، مهناز.، و حسینی، سیده معصومه. (۱۳۹۸). پیش‌بینی همدلی عاطفی همسران جانبازان بر اساس راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و تاب‌آوری. مجله علمی- پژوهشی، ۱۱ (۲ پیاپی ۴۳): ۹۹-۹۳.
موسوی علوی. (۱۳۹۲). مدل یابی معادلات ساختاری در پژوهش‌های مرتبط با آموزش علوم سلامت، معرفی روش و کاربرد آن، مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، ۱۳ (۶): ۵۳۰-۵۱۹.
موسوی، سیده فاطمه.، و رحیمی نژاد، عباس. (۱۳۹۴). مقایسه منزلت‌های هویت بین فردی زنان و مردان متأهل با توجه به وضعیت طلاق عاطفی، فصل‌نامه پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی، ۶ (۱): ۲۳-۱۱.
نادری نور عینی، سحر. (۱۳۹۷). تدوین مدل ساختاری طلاق عاطفی بر اساس روان رنجوری با میانجی‌گری راهبردهای مقابله‌ای و تنظیم هیجان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه بوعلی سینا همدان.
هومن، حیدرعلی (۱۳۸۴). مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار لیزرل. تهران: انتشارات سمت.
یانگ، جفری.، کلوسکو، ژانت.، و ویشار، مارجوری. (۱۳۹۸). طرح‌واره درمانی: راهنمای کاربردی برای متخصصین بالینی، ترجمه: حسن حمیدپور و زهرا اندوز، تهران: انتشارات ارجمند، ( انتشار اثر به زبان‌اصلی، ۲۰۰۳).
یوسفی، مریم. (۱۳۹۲). اثربخشی مداخله آموزش مبتنی بر مدل طرح‌واره‌ها در ارتقاء رضایت زناشویی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
References
Balakrishnan, V. & Fernandez,T. (2018). Self-esteem, empathy and their impacts on cyberbullying among young adults.Telematics and Informatic, 35(7), 2028-2037.
Bell, K. L. & Calkins, S. D. (2000). Relationships as inputs and outputs of emotion regulation, Psychological Inquiry,11,160-163.
Bennik, E. C. Jeronimus, B. F. & aan het Rot, M. (2019). The relation between empathy and depressive symptoms in a Dutch population sample. Journal of Affective Disorders, 242, 48-51.
Blunch, N. (2012). Introduction to structural equation modeling using IBM SPSS statistics and AMOS. Sage (2th ed. pp. 24-32).
Brinck, I. (2018). Empathy, engagement, entrainment: the interaction dynamics of aesthetic experience. Cognitive processing,19(2): 201-213.
Cordova, J. V. Gee, C. B. & warren, L. Z. (2005). Emotional skillfulness in marriage: Intimacy as a mediator of the relationship between emotional skillfulness and marital satisfaction. Journal of social and Clinical Psychology, 24(3): 218-235.
Davis, M. H. (1983). Measuring individual differences in empathy: Evidence for a multidimensional approach. Journal of personality and social psychology, 44(1): 113-126.
Feshbach, N. D. and Feshbach, S. (2012). Empathy and education. In J. Decety and W. J. Ickes (Eds.), The social neuroscience of empathy. (PP.  85-97) Cambridge, MA: MIT press.
Fitness, J. (2001). Emotional intelligence and intimate relationships. In Ciarrochi, J. Forgas, J. P. &  Mayer, J. D. (Eds.), Emotional intelligence in everyday life (PP. 98-112). Philadelphia, PA: Psychology Press.
Garnefski, N. Legerstee, J. Kraaij, V. van den kommer, T. & Teerds, J.A.N. (2002). Cognitive coping strategies and symptoms of depression and anxiety: A comparison between adolescents and adults. Journal of Adolescence, (25), 603-611.
Gottman, J. M. & Levenson, R. W. (1992). Marital Processes Predictive of later dissolution: Behavior, physiology, and health. Journal of Personality and Social Psychology, 63(2): 221-233.
Gross, J. J. (2002). Emotion regulation: affective, cognitive, and social consequences. Psychophysiology, 39(3): 281-291.
Gross, J.J. & John, O. P. (2003). Individual differences in two emotion regulation processes: Implications for affect, relationships, and well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 85(2): 348-362.
Harrington, D. (2009). Confirmatory factor analysis, Oxford university press.
Hannson, K. & Lundbland, A. (2006). Couples therapy, 28, 136-152.
Harris, E, A. & Curtin, L. (2004). Parental perceptions, Early maladaptive schemas and depressive symptoms in Young. Cognitive Therapy and Research, 26, 405-416.
Hoffman, F. Banzhaf, C. Kanske, P. Gartner, M. Bermpohl, F. & Singer, T. (2016). Empathy in depression: Egocentric and altercentric biases and the role of alexithymia. Journal of Affective Disorders,199, 23-29.
Johnson, M. & Cohan, C. (2005). Problem solving skills and affective expressions as predictors of change in marital satisfaction. Journal of consulting and clinical Psychology,73, 15-27.
Kline, R. (2016). Data preparation and psychometrics review. Principles and practice of structural equation modeling (4th ed. pp. 64-96). New York, NY: Guilford.
Konrath, S. Meier, B. P. Bushman, B. J. (2018). Development and validation of the single Item Trait Empathy Scale (SITES). Journal of research in personality, 73, 11-22.
Levenson, R. W. Haase, C. M. Bloch, L. Holley, S. R. & Seider, B. H. (2014). Emotion regulation in couples. In J. J. Gross (2 Ed.), Handbook of emotion regulation (pp. 267-283).  New York: The Guilford press.
Liu, S. Wang, Z. Lu, Sh. &  shi, J (2018). Dyadic analysis of childhood emotional maltreatment and marital satisfaction during the transition to parenthood: The mediating effects of emotion regulation strategies and psychological distress.1216-1231.
Lobbestale, J. Peeters, F. Arntz, A. Huibers, M. (2011). Early maladaptive schemas in depressed patients: stability and relation with depressive symptoms over the course of treatment original Research Article. Journal of Affective Disorders.
Lopes PN, Brackett MA, Nezlek J,  schultz A,  Sellin I,  Salovey P. Emotional intelligence and social interaction. Pers soc psychol Bull. 2004; 30(8): 1018-34.
Mazzuca, S. KafetSios, K. Livi, S. presaghi, F (2018).Emotion regulation and satisfaction in long-term marital relationships: The role of emotional contagion.
Miranda MIV, Gonzalez JG, Mullor MR, Carreno TP. New Family Models and Their Influence on the Affective Development of Their Children. Int J Sex Health.  2018; 30(1): 132-9.
Pehlivanli, E. İkizer, G (2020). Marriage in Rural or Urban Areas: A Survey of Marital Satisfaction and Initial Disorder Plans. (38)21, 361-395.
Renner, F. DeRubeis, R. Arntz, A. Peeters, F. Lobbestael, J. and Huibers, M. J. H. (2018). Exploring mechanisms of change in schema therapy for chronic depression. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 58(3): 97-105.
Riso, P. L. du Toit, L. P. stein, J. D. & Young, E. J. (2007). Cognitive schemas and Core Beliefs in Psychological Problems: A Practioners guide. Washington: American Psychological Association.
Sousa, A. D. McDonald, S. Rushby, J. Li, S. Dimoska, A. &  James, C. Understanding deficits in empathy after traumatic brain injury. The role of affective responsivity. Cortex, 2011; 47(5): 526-35.
Stiles, OE. (2004). Early maladaptive schemas and intimac in young adults romantic relationship. San Francisco, USA: Alliant International University; P. 42.
Tully, E. C. Ames, A. M. Garcia, S. E. & Donohue, M. R. (2016).  Quadratic Associations between Empathy and Depression as Moderated by Emotion Dysregulation.The journal of psychology,150(1): 15-35.
Vanlissa, C. J. Hawk, S. T. & Meeus, W. H. J. (2017). The effects of affective and cognitive empathy on adolescents’ behavior and outcomes in conflicts with mothers. Journal of Experimental Child Psycho!ogy,158, 32-45
Young, J. E. Gluhoski V. A. (1997). schema-focused Perspective onsatisfaction in close relationships. In: Sternberg RJ, Hojjat M. (editors). Satisfaction in close relationships. New York:  Guilford; 356-81.
Young, J.E. Klosko, J. S. Weishaar, M.E. (2003). Schema therapy: A practitioner’s guide. New York: Guilford publication.
خانواده درمانی کاربردی
دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 10
فروردین 1401
صفحه 177-206

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 29 شهریور 1400
  • تاریخ بازنگری: 23 آبان 1400
  • تاریخ پذیرش: 11 اسفند 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار