پیش‌بینی سلامت‌روان بر اساس سرسختی روان‌شناختی، هوش‌هیجانی و مثلث‌شناختی در مادران ‏دانش‌آموزان ‏دیرآموز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه روانشناسی و مشاوره، دانشگاه فرهنگیان ، تهران، ایران

2 استادیار گروه روانشناسی و مشاوره، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

3 استادیار گروه روانشناسی، موسسه آموزش عالی طبری بابل، ایران

4 کارشناسی ارشد مشاوره توانبخشی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

مقدمه: هدف پژوهش حاضر پیش‌بینی سلامت‌روان بر اساس سرسختی روان‌شناختی، هوش‌هیجانی و مثلث‌شناختی مادران ‏دانش‌آموزان ‏دیرآموز بود. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری این پژوهش را 132 نفر از مادران دانش‌آموزان مدارس دیرآموز شهر تهران در سال ‏تحصیلی 1397-1396 تشکیل ‏دادند که تعداد 78 مادر با استفاده از روش نمونه گیری غیر احتمالی و از نوع در دسترس انتخاب و به ‏سیاهه سرسختی روان‌شناختی ‌اهواز (1377)، مقیاس هوش‌هیجانی پترایدز و فارنهام (2001)، سیاهه مثلث‌شناختی بکهام (1986) و پرسشنامه‌ سلامت ‏عمومی گلدبرگ (1979) پاسخ دادند؛ برای تحلیل داده‌ها از روش آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه خطی استفاده گردید. یافته ها: نتایج نشان داد ‏سرسختی روانشناختی (0/01= β=-0/41,P) توانست سلامت روان مادران کودکان دیرآموز را پیش‌بینی کند؛ همچنین مولفه‌های هوش‌هیجانی (P=0/01)؛ مولفه‌های خوش بینی و کنترل عواطف (P=0/01) و از بین مولفه‌های مثلث‌شناختی، مولفه‌های بازخورد به خود و بازخورد به آینده (P=0/01) توانستند سلامت‌روان مادران را پیش‌بینی کند. نتیجه گیری: سرسختی روانشناختی و هوش هیجانی بالا و داشتن نگرش مثبت نسبت به خود، دنیا و آینده در مادران دارای کودک دیرآموز ‏می‌تواند منجر به سلامت‌روانی آن‌ها شود.‏

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The ‎Predicting Mental Health Based on Psychological Hardiness, Emotional Intelligence and Cognitive Triad of Mothers who have Slow-Learner Children

نویسندگان [English]

  • Maryam Rostami 1
  • nahid sameti 2
  • Galin Mahdinejad Gorje 3
  • , Saeedeh Abarghoo 4
1 Department of Psychology and Counseling , Nasiba Campus, Farhangian University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Psychology and Counseling, Farhangian University, Tehran, Iran
3 , Tabari University of Babol, Iran
4 Master of Rehabilitation Counseling, South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

This study aimed at ‎Predicting Mental Health Based on Psychological Hardiness, Emotional Intelligence and Cognitive Triad in Mothers with Slow-Learning Children.
The research method was descriptive and correlational. The statistical population consisted of mothers with Slow-Learning children who were selected through
non-probability and convenience sampling method during 2017-2018, in Tehran. In this study Ahvaz hardiness inventory (1998), Petrides and Furnhams emotional intelligence scale (2001), Beckham’s cognitive triad inventory (1986) and Goldberg general health questionnaire (1979) were used. The data were analyzed by multiple regression Inter method. The findings revealed that psychological hardiness of mothers with slow-learning children has a significant effect on predicting their mental health of them (p < 0.05). The results also showed that from among the components of emotional intelligence, optimism and control of emotions predicted mental health significantly (p < 0.05). On the other hand, it was found that among cognitive Triad components, view to self and view to future predicted mental health significantly (p < 0.05). As a result, it can be argued that having a cognitive personality and high emotional intelligence as well as positive perspective to self and future in mothers with slow-learning children can lead to their mental health.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Psychological Hardiness
  • Emotional Intelligence
  • Cognitive Triad
  • Mental Health
  • Mothers with Slow-Learning Children
احمدی، سعید. (۱۳۹۵). معرفی پرسشنامه های پرکاربرد مرتبط با ویژگی های شخصیتی. پنجمین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی. تهران: مرکز راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار -موسسه آموزش عالی مهر اروند.
بساک نژاد، سودابه.، و فراهانی، ملیحه. (1394). رابطه نگرش به خود، دنیا و آینده با سلامت‌روان در مادران واجد کودک مبتلا به ناتوانی یادگیری شهر اهواز. مجله دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، 22(5): 779-773.
جبلی، مهرناز.، و خادمی، علی. (1399). مقایسۀ انعطاف‌پذیری و سرسختی روان‌شناختی در مادران کودکان استثنایی (ناشنوا، نابینا، با نا‌توانی هوشی). مجله مطالعات ناتوانی ،10(18): 6-1.
 حاجیها، زهره.، و ملاسلطانی، جمال. (1395). بررسی رابطه هوش عاطفی و هوش تحلیلی با عمکرد حسابرسان. حسابداری مدیریت، 9(28): 53-39.
حبیبی کلیبر، رامین.، و امانی، حبیب. ( ۱۳۹۹). تجربۀ زیستۀ مادران دارای کودک با اختلال یادگیری ویژه: یک مطالعۀ پدیدارشناخت. تعلیم و تربیت استثنایی، 1(159):  18-9.
حق رنجبر، فرخ.، کاکاوند، علیرضا.، برجعلی، احمد.، و برماس، حامد . (1390). تاب آوری و کیفیت زندگی مادران دارای فرزندان کم توان ذهنی. فصلنامه ایرانی کودکان استثنایی. 1(1). 187-177.
رحیمیان بوگر، اسحاق.، و اصغرنژاد فرید، علی اصغر. (1387). رابطه سرسختی روانشناختی و خودتاب آوری با سلامت‌روان در جوانان و بزرگسالان بازمانده زلزله شهرستان بم. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران (اندیشه و رفتار)، 14(1): 70- 62.
سلیمانی حمیدی نژاد، مریم.، و یوسفی، فریده. (1394). الگوی معادلات ساختاری از روابط بین هوش عاطفی، مثلث شناختی و سلامت‌روانی. روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی ، 6(22): 137-117.
شجاعی، ستاره.، به‎پژوه، احمد.، شکوهی یکتا، محسن.، و غباری، باقر. (1391). پیش‌بینی نشانه‌های سلامت‌روانی بر اساس تاب آوری در خواهران و برادران نوجوان دانش آموزان با کم توانی ذهنی شهر شیراز. فصلنامه افراد استثنایی، 2(6): 37-23.
صادقی، مسعود.، رحیمی پور، طاهره.، و محمدی، حسین علی. (1396). بررسی تأثیر تاب‌آوری و سرسختی روان‌شناختی بر سلامت‌روان مادران دارای کودک مبتلا به اختلال بیش‌فعالی-کمبود توجه. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 18(1): 37-30.
عاشوری لسکو کلایه، منیژه. (1396). مقایسه سرسختی روانشناختی، تاب آوری و خودکارآمدی مقابله با مشکلات مادران دانش ‏آموزان کم توان ذهنی و عادی شهرکرج. پایان‌نامه کارشناسی ارشد،رشته روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوئین زهرا. ‏
فرامرزی، سالار.، کرمی منش، ولی الله.، و محمودی، مرتضی.(1392). فراتحلیل اثربخشی مداخلات روانشناختی بر سلامت روانی خانواده کودکان با نقص ذهنی. مطالعات روانشناسی بالینی،4(13): 106-89.
کردلو، اعظم. (1396). رابطه مهارت‌های اجتماعی و تفکر انتقادی با سلامت‌روان در ‏دانش آموزان مقطع ابتدایی اسلامشهر. پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته روان‌شناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوئین زهرا.
کیامرثی، آذر.، نجاریان، بهمن.، و مهرابی زاده هنرمند، مهناز. (1377). ساخت و اعتبار یابی مقیاس برای سنجش سرسختی روانشناختی، مجله روانشناسی. 3:  284-271.
کیمیایی، سید علی. (1390). اعتباریابی پرسشنامه مثلث‌شناختی در دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد. اصول بهداشت روانی، 13(51): 241-230.
متین، حسین.، اخوان غلامی، مریم.، و احمدی، صدیقه. (1397). اثربخشی آموزش تنظیم هیجان بر تعامل والد-کودک مادران دارای فرزند با ناتوانی یادگیری. ناتوانی های یادگیری، 8(1): 89-70.
نجفی، مرتضی.، حقیقی، حمید.، و حاجی زاده، حمید. (۱۳۹۴). بررسی رابطه هوش‌هیجانی و جرأت ورزی با سلامت‌روان دانش آموزان متوسطه شهرستان رودان. اولین همایش ملی اسلام و سلامت‌روان، بندرعباس، جهاد دانشگاهی هرمزگان.
نریمانی، محمد.، آقامحمدیان شعرباف، حمیدرضا.، و رجبی، سوران. (1386). مقایسه سلامت‌روانی مادران کودکان استثنایی با سلامت‌روانی مادران کودکان عادی. اصول بهداشت روانی، 9 (33-34): 24-15.
هاشمی، زهره. (1397). اثربخشی آموزش فنون‌های ذهن آگاهی انفصالی و آموزش توجه بر بهبود افسردگی و نشخوار فکری در مادران دارای کودک مبتلا به اختلال یادگیری.  ناتوانی های یادگیری ، 8(1) : 142-126.
References
Beckham, E. E., Leber, W. R., Watkins, J. T., Boyer, J. L., & Cook, J. B. (1986). Development of an instrument to measure Beck’s cognitive triad: The Cognitive Triad Inventory. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 54(4): 566-567.
Cai, R. Y., Uljarević, M., Leekam SR.  )2020  .(Predicting Mental Health and Psychological Wellbeing in Mothers of Children with Autism Spectrum Disorder: Roles of Intolerance of Uncertainty and Coping. Autism Research. 13(10):1797-1801.
Erbes, H. R., Arbisi, R.A., Kehle, S.M., Ferrier-Auerbach, A.G., Barry, R.A., Melissa, A., & Polusny, M.A. (2011). The distinctiveness of hardiness, positive emotionality, and negative emotionality in National Guard soldiers. Journal of Research in Personality, 45: 508–512.
Ellis, A. (1973). What is rational-emotive therapy (RET). In A. Ellis & R. Greger (Eds). Handbook of rational-emotive therapy. New York: Springer
Gold berg, D., & Hillier, V. F. (1979). A Scaled version of the general health questionnaire. Psychological Medicine, 9 :139-145
Guo, Y., Ji., M., You, X., & Huang, J. (2017). Protective Effects of ‎Emotional Intelligence and Proactive Coping on Civil Pilots’ Mental ‎Health. Aerospace Medicine and Human Performance, 88(9): 858-‎‎865. ‎
Joshi, S., & Thingujam, N. S. (2009). Perceived emotional intelligence and marital adjustment: Examining the mediating role of personality and social desirability. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, 35(1): 79-86.
Olivari, G. M. (2015). Adolescent perceptions of parenting styles in Sweden Italy and Greece: an exploratory study. Europe's journal of psychology, 2 :244-258.
Petrides, K. V., & Furnham, A. (2001). Trait emotional intelligence: Psychometric investigation with reference to established trait taxonomies. European Journal of Personality, 15: 425-448.
Sulaiman, S. M. A. (2013). Emotional intelligence, depression and psychological adjustment among university students in the Sultanate of Oman. International Journal of Psychological Studies, 5(3): 169-181.
Wilson, C. A., & Saklofske, D. H. (2018). The relationship between trait ‎emotional intelligence, resiliency, and mental health in older adults: ‎the mediating role of savouring. Journal Aging & Mental Health. ‎‎22(5): 646-654.‎
Wong, S. S. (2008). The relations of cognitive triad, dysfunctional attitudes, automatic thoughts, and irrational beliefs with test anxiety. Current Psychology, 27(3): 177-191.