طراحی یک الگوی بومی درمانی و ارزیابی اثربخشی آن بر نشانه های اختلال استرس پس از سانحه زنان و مردان بازمانده زلزله کرمانشاه

خسروی, طارق; گودرزی, محمود; احمدیان, حمزه

doi:10.22034/aftj.2022.335741.1508

طراحی یک الگوی بومی درمانی و ارزیابی اثربخشی آن بر نشانه های اختلال استرس پس از سانحه زنان و مردان بازمانده زلزله کرمانشاه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری گروه مشاوره، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

² دانشیار گروه مشاوره، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

³ استادیار گروه روانشناسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.

10.22034/aftj.2022.335741.1508

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف طراحی یک الگوی بومی درمانی و ارزیابی اثربخشی آن بر نشانه های اختلال استرس پس از سانحه انجام شده است. روش پژوهش: جامعه پژوهش حاضر شامل تمام زنان و مردان بازمانده زلزله کرمانشاه در شهرهای ثلاث باباجانی و سرپل‌ذهاب و بعد از به دست اوردن کدها و تدوین و اجرای الگوی درمانی بومی دوگروه آزمایشی و گواه هرکدام 10 نفر مجموعا 20 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و به طور تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه گمارده شدند. برای اجرای پژوهش حاضر از پرسشنامه اختلال استرس پس از سانحه استفاده شده است. مدل درمانی شامل 15 جلسه می باشد که در طی پانزده هفته به مراجعان آموزش داده شد. هر جلسه آموزشی الگوی درمان بومی (محقق‌ساخته) حدود 100 دقیقه به طول انجامید. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داده است که علائم تجربه مجدد(403/0= 2 ، 001/0= P ، 15/12 = F)، علائم اجتنابی (495/0= 2 ، 001/0= P ، 65/17 = F) و علائم برانگیختگی(383/0= 2 ، 001/0= P ، 18/11 = F) در سطح 01/0 معنادار است. در گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه میانگین نمرات نشانه های اختلال استرس پس از سانحه در مراحل پس آزمون و پیگیری کاهش یافته است. اختلاف میانگین نشانه های اختلال استرس پس از سانحه در مراحل پس آزمون و پیگیری در سطح 05/0 غیر معنادار است. این یافته نشان می دهد که تغییرات در میانگین نمرات نشانه های اختلال استرس پس از سانحه بعد از اتمام دوره درمان همچنان پاپرجا مانده است. نتیجه‌گیری: می‌توان نتیجه گرفت که از این شیوه درمانی برای افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه موثر است .

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.27172430.1401.3.3.32.4

عنوان مقاله [English]

Designing an indigenous treatment model and evaluating its effectiveness on the symptoms of post-traumatic stress disorder in women and men who survived the Kermanshah earthquake

نویسندگان [English]

Tareg Khosravi ¹
Mahmoud Goudarzi ²
Ahmadian Hamzeh ³

¹ PhD student, Department of Counseling, Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Sanandaj, Iran

² Associate Professor, Department of Counseling, Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Sanandaj, Iran

³ Assistant Professor Assistant Professor, Department of Psychology, Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Sanandaj, Iran

چکیده [English]

Aim: The current research was conducted with the aim of designing a native treatment model and evaluating its effectiveness on the symptoms of post-traumatic stress disorder. Method: The current research population includes all the women and men who survived the Kermanshah earthquake in the cities of Salas Babajani and Sarpol-Zahab, and after obtaining the codes and compiling and implementing the local treatment model, two experimental and proof groups, 10 people each, a total of 20 people by sampling method were selected and randomly assigned to two experimental and control groups. The post-traumatic stress disorder questionnaire was used for the implementation of the present study. The treatment model consists of 15 sessions that were taught to the clients during fifteen weeks. Each training session of the indigenous treatment model (researcher-made) lasted about 100 minutes. Results: The findings showed that re-experience symptoms (P=0.001, F=12.15), avoidance symptoms (P=0.001, F=17.65), and arousal symptoms (P=0.001, F=11.18) were significant at the level of 0.01. In the experimental group, the mean scores of symptoms of post-traumatic stress disorder decreased in post-test and follow-up stages compared to the control group. The mean difference between post-traumatic stress disorder symptoms in post-test and follow-up stages was 0.05. This finding shows that changes in the mean scores of symptoms of post-traumatic stress disorder remained paparaja after the end of the treatment period. Conclusion: It can be concluded that this method of treatment is effective for people suffering from post-traumatic stress disorder.

کلیدواژه‌ها [English]

indigenous therapy model
symptoms of post-traumatic
stress disorder

مراجع

اسدی، سعیده.، و شرقی، علی. (1399). بررسى نقش مکانگزینى سرپناه اضطرارى و موقت در فضاى سبز و بازى بر تابآورى روانى کودکان مورد مطالعاتى: زلزله 1396 کرمانشاه. فصلنامه دانش پیشگیرى و مدیریت بحران، 10(1)، 22-9.

اصلانی، مهری.، هاشمیان، کیانوش.، لطفی کاشانی، فرح.، و میرزایی، جعفر. (1386). اثربخشی درمانی شناختی رفتاری (CBT) در بیماران مزمن مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه به دلیل جنگ. اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی (اندیشه و رفتار). 1 (3): 6-17.

بشرپور، سجاد.، و عینی، ساناز. (1400). تدوین مدل علی رضایت از زندگی جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه بر اساس تنهایی: نقش میانجی حمایت اجتماعی ادراک ‌شده. علوم مراقبتی نظامی. ۸ (۳): ۲۱۷-۲۰۶

بهروز، بهزاد.، گلمحمدیان، محسن.، و حجتخواه، محسن. (1400). رابطه‌ی علّی تنظیم ‏هیجان با گرایش به ایده‌پردازی خودکشی با میانجی‏گری رضایت زناشویی در زنان زلزله‏ دیده. خانواده درمانی کاربردی، 2(1): 91-107

عوضی، علیرضا.، نوربالا، احمدعلی.، و میثمی، علی پاشا. (1395). مقایسه شیوع اختلال استرس پس از سانحه، 18 ماه پس از زلزله بم در دو شهر بم و کرمان. مجله نجات و امداد. 8 (1): 2-11.

فلاح، سمیرا.، میهندوست زینب.، و مامی، شهرام. (1398). رابطه علی بین حافظه فعال، اضطراب و افسردگی با میانجی گری سرسختی روانشناختی در افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه در زلزله شهرستان سرپل ذهاب. نشریه پژوهش پرستاری ایران. ۱۴ (۶): ۶۹-۶۱.

حمیدی، فریده.، و سبحانی‌تبار، شعیب. (1399). اثربخشی روان‌درمانگری نمایشی در کاهش علائم اختلال استرس پس از سانحه در دانش‌آموزان ابتدایی مناطق زلزله‌زده شهرستان ثلاث باباجانی. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران. ۲۶ (۴): ۴۱۷-۴۰۰.

هاشمی، سیران.، بنیجمالی، شکوه.، کوشکی، شیرین.، خلعتبری، جواد.، و نصراللهی، بیتا. (1399). اثربخشی حساسیت زدایی و پردازش مجدد حرکت چشم در خودتنظیمی و علائم اختلال استرس پس از سانحه و پیگیری 60 روزه. فصلنامه پژوهشهای نوین روانشناختی. 15 (57): 67-83.

صادقی، زهرا.، نوقانی، فاطمه.، تقوی لاریجانی، ترانه.، غفارزاده، مینا.، حجتی، حمید.، مهران، عباس.، و همکاران. (1400). بررسی ارتباط تجارب معنوی روزانه و استرس ادراک شده با خودکارآمدی همسران جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه (ناشی از جنگ) در استان گلستان. سلامتی، معنویت و اخلاق پزشکی. 1 (8): ۶۲-۵۵.

سلیمی، سیدحسین.، راهنجات، امیرمحسن.، ربیعی، مهدی.، فتحی آشتیانی، علی.، و دباغی، پرویز. (1393) بررسی و تجزیه و تحلیل در مورد درمان فراشناختی اختلال استرس پس از سانحه: یک مطالعه بررسی سیستماتیک. پرستار و پزشک در رزم. 25 (1): 38-45.

References

Aker, A. T. (2006). 1999 Marmara depremleri: epidemiyolojik bulgular ve toplum ruh sağlığı uygulamaları üzerine bir gözden geçirme. Türk Psikiyatri Dergisi, 17(3), 204-212.

Alizad, M., Asl, M., Sadr al-Ashrafi, M., Pourali, M., Eshaghi Serdrud, S. (2011). Traumas and psychological interventions after trans-traumatic earthquake on post-traumatic research. National Conference on Pathology and Planning the Effects of the August 12 Earthquake in East Azerbaijan Province.

American Psychiatric Association, Edition, F. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders. Am Psychiatric Assoc, 21(21), 591-643.

Aupperle, R. L., Melrose, A. J., Stein, M. B., & Paulus, M. P. (2012). Executive function and PTSD: Disengaging from trauma. Neuropharmacology, 62(2), 686-694.

Bacher, J., Minka, S. (2007). Psychopathology, Volume 1, Translation by Yahya Seyed Hamdi, 2018, 8th Edition, Tehran: Arasbaran Publications.

Bomyea, J., & Lang, A. J. (2016). Accounting for intrusive thoughts in PTSD: Contributions of cognitive control and deliberate regulation strategies. Journal of affective disorders, 192, 184-190.

Bryant, R. A., Edwards, B., Creamer, M., O'Donnell, M., Forbes, D., Felmingham, K. L., ... & Hadzi-Pavlovic, D. (2018). The effect of post-traumatic stress disorder on refugees' parenting and their children's mental health: a cohort study. The Lancet Public Health, 3(5), e249-e258.

Henigsberg, N., Kalember, P., Petrović, Z. K., & Šečić, A. (2019). Neuroimaging research in posttraumatic stress disorder–focus on amygdala, hippocampus and prefrontal cortex. Progress in Neuro-Psychopharmacology and Biological Psychiatry, 90, 37-42.

Ibrahim, H., Ertl, V., Catani, C., Ismail, A. A., & Neuner, F. (2018). The validity of Posttraumatic Stress Disorder Checklist for DSM-5 (PCL-5) as screening instrument with Kurdish and Arab displaced populations living in the Kurdistan region of Iraq. BMC psychiatry, 18(1), 1-8.

Itzhaky, L., Stein, J. Y., Levin, Y., & Solomon, Z. (2017). Posttraumatic stress symptoms and marital adjustment among Israeli combat veterans: The role of loneliness and attachment. Psychological Trauma: Theory, Research, Practice, and Policy, 9(6), 655.

Jin, Y., & Li, J. (2015). Prospective study of posttraumatic stress in adolescents 6 and 24 months after the 2010 Yushu earthquake in China. The Journal of Nervous and Mental Disease, 203(9), 679-683.

Lee, K. S., Joo, S. Y., Seo, C. H., Park, J. E., & Lee, B. C. (2019). Work-related burn injuries and claims for post-traumatic stress disorder in Korea. Burns, 45(2), 461-465.

Omasu, F., Hotta, Y., Watanabe, M., & Yoshioka, T. (2018). The Relationship between Post-Traumatic Stress Disorder and Self-Esteem along with the Importance of Support for Children. Open Journal of Preventive Medicine, 8(04), 95.

Reddemann, L., & Piedfort-Marin, O. (2017). Stabilization in the treatment of complex post-traumatic stress disorders: Concepts and principles. European Journal of Trauma & Dissociation, 1(1), 11-17.

Surcamp, J. R. (2015). Applied logotherapy for the treatment of post-traumatic stress disorder in men and women United States Army Veterans.

Walton, D. (2005). "A randomized controlled trial of meta cognitive and exposure therapy for PTSD". UK: The University of Manchester, School of Psychological Sciences.

Yıldız, M. A., & Duy, B. (2014). Adaptation of the short-form of the UCLA loneliness scale (ULS-8) to Turkish for the adolescents.

Yılmaz, A. E., Gençöz, T., & Wells, A. (2011). The temporal precedence of metacognition in the development of anxiety and depression symptoms in the context of life-stress: A prospective study. Journal of Anxiety Disorders, 25(3), 389-396.

Yoon, S., & Kim, Y. K. (2019). Neuroendocrinological treatment targets for posttraumatic stress disorder. Progress in Neuro-Psychopharmacology and Biological Psychiatry, 90, 212-222.

Zhang, W., Duan, G., Xu, Q., Jia, Z., Bai, Z., Liu, W., ... & Tian, W. (2015). A cross-sectional study on posttraumatic stress disorder and general psychiatric morbidity among adult survivors 3 years after the Wenchuan earthquake, China. Asia Pacific Journal of Public Health, 27(8), 860-870.