اثربخشی آموزش مهارت های زندگی بر رفتار خودنظارتی و تفکر خلاق کودکان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه روانشناسی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران

2 دانشیار گروه روان شناسی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران

3 استادیار گروه روان شناسی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران

چکیده

هدف: هدف این مطالعه تعیین اثربخشی آموزش مهارت‌های زندگی بر رفتار خودنظارتی و تفکر خلاق کودکان بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی طرح پیش‌آزمون – پس‌آزمون با گروه گواه و پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری کودکان 9 تا 11 ساله شهر تهران در سال 1398 بود که پس از غربالگری با پرسشنامه‌ های خودنظارتی کودکان هومفری (1982) و تفکر خلاق عابدی (1380) 40 کودک بر اساس روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. گروه آزمایش تحت مداخله آموزش مهارتهای زندگی سیدآبادی (1389) طی ده جلسه 45 دقیقه ای قرار گرفت. داده ها با استفاده از واریانس اندازه‌های تکراری تحلیل شد. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد مداخله آموزش مهارت‌های زندگی بر خودنظارتی کودکان (29/22=F، 001/0=P) و تفکر خلاق (02/18=F، 001/0=P) در مرحله پس آزمون موثر است و این تاثیر در مرحله پیگیری نیز پایدار است (05/0=P). نتیجه گیری: بنیان‌های دانش، مهارت و نگرش ها از دوره کودکی شکل می گیرند و اهمیت و ضرورت آنها برای خاص و عام پذیرفته شده اند؛ پس ضروری است که هر تحول و نوآوری آموزشی را از سالهای اولیه کودکی مورد توجه قرار داد و برنامه ریزی برای دوران کودکی و بعد از آن را بر پایه و بنیان قوی بنا نهاد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effectiveness of life skills training on children's self-monitoring behavior and creative thinking

نویسندگان [English]

  • Laya Ghanbari 1
  • Alireza Pirkhaefi 2
  • Akbar Mohammadi 3
1 PhD Student, Department of Psychology, Garmsar Branch, Islamic Azad University, Garmsar , Iran
2 Associate Professor, Department of Psychology, Garmsar Branch, Islamic Azad University, Garmsar , Iran
3 Assistant Professor, Department of Psychology, Garmsar Branch, Islamic Azad University, Garmsar , Iran
چکیده [English]

Aim: The purpose of this study was to determine the effectiveness of life skills training on children's self-monitoring behavior and creative thinking. Methods: The current research was a quasi-experimental with a pre-test-post-test design with a control group and a two-month follow-up. The statistical population was 9 to 11-year-old children in Tehran in 2018, after screening with Humphrey's (1982) and Abedi's creative thinking (2010) self-monitoring questionnaires, 40 children were selected based on the purposive sampling method. The experimental group was designated to Seyedabadi's life skills training intervention (2009) during ten 45-minute sessions. Data were analyzed using repeated measures variance. Results: The findings of this research indicated that the life skills training intervention is effective on children's self-monitoring (F=22.29, P=0.001) and creative thinking (F=18.02, P=0.001) in the post-test phase and this effect is also stable in the follow-up phase (P=0.05). Conclusion: The foundations of knowledge, skills and attitudes are shaped through childhood, and their importance and necessity have been accepted for the general and the specific; Therefore, it is necessary to pay attention to every educational development and innovation since the early years of childhood, and to build planning for childhood stage, and beyond on a strong foundation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • life skills
  • self-monitoring behavior
  • creative thinking

مراجع

اسدی، ولی. (1390). تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر هوش معنوی دانش آموزان دختر دبیرستانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی.
اشرفی، مهناز.، و منجزی، فرزانه. (1390) ثمربخشی آموزش مهارت‌های زندگی بر میزان پرخاشگری دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه، 3(1): 81-98.
اعظمی، محمود.، جعفری، علیرضا.، و کریمی، ناهید. (1391). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی در افزایش خلاقیت کودکان دبستان. نشریه علمی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 2(3): 27-43
اولسون، متیو. اچ و هرگنهان، بی.آر. (1398). مقدمه‌ای بر نظریه‌های یادگیری. ترجمه علی‌اکبر سیف، 1398، چاپ هشتم، تهران: دوران (تاریخ نشر اثر به زبان اصلی 2004)
آقایار، سیروس.، و شریفی درآمدی، پرویز (1386). هوش هیجانی، کاربرد هوش هیجانی درمحیط کار، یادگیری، ارتباطات، انگیزش، رهبری، سازمانها بیماری‌های روانی اصفهان: سپاهان.
براتی، مجید.، اله وردی پور، حمید.، معینی، بابک.، فرهادی نسب، عبدالله، محجوب، حسین.، و جلیلیان، فرزانه.(1390). اثربخشی آموزش مهارت‌های حل مسئله بر کنترل رفتاری ادراک‌شده امتناع از سوءمصرف مواد محرک در بین دانشجویان. فصلنامه بهداشت دانشکده بهداشت یزد، 10(2): 92-81.
بشارت، محمدعلی.، خدابخش، محمدرضا.،  فراهانی، حجت‌اله.، و رضازاده، سیدمحمدرضا (1390). نقش واسطه‌ای خود شیفتگی در رابطه بین همدلی و کیفیت روابط بین شخصی. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 1(17): 7-23.
بهرامی خوندابی،  فاطمه (1383). بررسی رابطه بین خودکنترلی و کیفیت زندگی در بین دانشجویان دختر و پسر دانشگاه اصفهان. دومین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان.
پازارگادی، مهرنوش.، خطیبان، مهناز.، و اشک تراب، طاهره. (1386). کاربرد تحلیل کیفی محتوا در تبیین حیطه­های ارزشیابی عملکرد اعضای هیأت علمی پرستار. نشریه­ی دانشکده­ی پرستاری و مامایی شهید بهشتی، 59: 57-68.
پورمحمدرضای تجریشی، معصومه.، جلیل آبکنار، سیده سیمه.، و عاشوری، محمد. (1392). اثربخشی آموزش مهارت‌های زندگی بر خودتوانمند‌سازی اجتماعی دانش‌آموزان پسر با اختلال ریاضی. مجله روانشناسی بالینی. 5(2): 1-11
جویس بروس، مارشاویل.، و کالهون، کالهون. (2015)، الگوهای تدریس، ترجمه بهرنگی، محمدرضا، 1394، تهران: نشر کمال تربیت.
حسینی نسب، سیدداوود.، مصرآبادی، جواد.، و آقاجانزاده، ناهید. (1389). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های اجتماعی بر عزت نفس دانش‌آموزان دختر پایه سوم مقطع متوسطه تبریز، نشریه علمی آموزش و ارزشیابی، 3(11): 47-63
دلاور، علی. (1396). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی (ویرایش دوم). تهران: رشد.
ذهبیون، لیلا.، و احمدی، غلامرضا.(1388). تفکر خلاق و رابطه آن با موفقیت تحصیلی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی، 6(21): 38-49
رشیدزاده، عبدالله.، و مرادی، فریبا. (1398). بررسی اثربخشی آموزش تفکر انتقادی بریادگیری مهارت‌های زندگی دانش آموزان. فصلنامه تعلیم و تربیت، 6(11): 102-112
زارع ، حسین.، پیرخائفی، علیرضا.، و مبینی، داود.(1389). بررسی اثر بخشی آموزش مهارت‌های حل مسئله بر ارتقاخلاقیت مهندسان. با توجه به نسخ شخصیتی آنان، فصلنامه تازه های روانشناسی صنعتی سازمانی، 1(3): 56-49.
ساعتچی، محمود.، کامکاری، کامبیز.، و عسکریان، مهناز. (1395). آزمونهای روان‌شناختی. تهران: نشر ویرایش.
سبحانی نژاد، مهدی.، زراعتی، محسن.، مرادی، شعبان.، و حیدرپور، بیژن.(1392). پرورش مهارت‌های تفکر خلاق با رویکرد حل مسئله در برنامه درسی دانشجویان. مدیریت نظامی، 13(50): 48-56
شاه احمدی، سیدمحمدرضا.(1390). ضرورت و نقش آموزش مهارت­های زندگی به کودکان و نوجوانان در رسانه (صدا و سیما(. فصلنامه علمی ـ تخصصی کودک، نوجوان و رسانه، 1(2):  15-26
شریعتمداری، علی (1389). نقد و خلاقیت در تفکر. انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تهران.
عراقی، فاطمه.، و توده رنجبر، محسن. (1397). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر سلامت روان و منبع کنترل نوجوانان، نشریه پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش‌وپرورش، 1(3): 1-23
کرمی باغطیفونی، زهرا. (1393). تدریس مدل علی جهت تبیین سازه خلاقیت بر اساس متغیرهای مکنون هوش، سرعت پردازش اطلاعات و باز بودن نسبت به تجربه‌ها در دانشجویان شهر تهران. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی. دانشگاه علامه طباطبایی.
References
Adalbajarnardotir, S., and Rafnsson. F. D. (2002) Adolescent antisocial behavior and substance use: longitudinal analysis. Addictive Behaviors.27, 227-240.
Agogué, M; Poirel, N; Pineau, A; Houdé, O & Cassotti, M. (2014). The impact of age and training on creativity: A design-theory approach to study fixation effects. j ourna l h o mepa ge: h t tp://www.elsevier.com/locate/tsc.
Cramer, B. (2008). Relationship satisfaction and conflict style in romantic relationship. The Journal of psychloy, b4 – 337 – 342.
Diergarten, A.K; Möckel, T; Nieding, G & Ohler, P. (2017). The impact of media literacy on children's learning from films and hypermedia. Journal of Applied Developmental Psychology.
Elo, S., & Kyngas, H. (2014). The qualitative content analysis process. Journal Compilation, 22, 107-115.
Goldstein, M. R., Lewis, G. F., Newman, R., Brown, J. M., Bobashev, G., Kilpatrick, L., Seppälä, E.M., Fishbein, D. H., and Meleth, S. (2016). Improvements in well-being and vagal tone following a yogic breathing-based life skills workshop in young adults: Two open-trial pilot studies. Int J Yoga, 9(1), 20–26.
Julien, H. (2008). Content analysis. in L. M. Given (Ed.), The sage encyclopedia of qualitative research methods (pp. 120-121). London: Sage.
Kaushal, R &.Kwantes, T.C. (2006). "the role of culture and personality in choice of conflict management strategy". Internatinal Journal Relations, 30. pp579-603.
Lopez, S, J. (2011). The encyclopedia of positive psychology. Vol(1). Wiley- Black wellpublishing Ltd.
Louise, A. E. , Herbert, W. M. , Rhonda, G. C. , Garry, E. R. (2004). The effectiveness of a peer support program in enhancing self-concept and other desirable outcomes. Self concept Enhancement and learning Facilitation Research Center, University of western Sydney. Australia, ELL03779
Sjoberg, S. (2013). Constructivism and Learning. International Encyclopedia of Education (Third Edition), 485-490.
Unicef. (2003). Which skills are life skill? Available at: WWW.Life skill- based education.
Vivian, M.Y. Cheng. (2011). Infusing creativity into Eastern classrooms: Evaluations from student perspectives. journal homepage: http://www.elsevier.com/locate/tsc
WHOQOL Group. (1998). The World Health Organization Quality of Life scale (WHOQOL): Development and general psychometric properties. Social Science and Medicine, 46(1), 569 -585.
Wilburn, V. R. , Smith, D. E. (2005). Stress, self-esteem and suicidal ideation in late adolescents. Adol. 40(157): 33-45.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار