اثربخشی بازی درمانی والد- کودک به‌همراه آموزش مدیریت رفتاری والدین بر کاهش مشکلات برون‌سازی‌شده و کمرویی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد گروه روانشناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

2 استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

چکیده

هدف: هدف این پژوهش تعیین اثربخشی بازی درمانی والد- کودک به‌همراه آموزش مدیریت رفتاری والدین بر کاهش مشکلات برون‌سازی‌شده و کمرویی بود. روش پژوهش: این مطالعه نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه و پیگیری بود. جامعه پژوهش دانش‌آموزان پسر پایه چهارم شهرستان خور و بیابانک در سال تحصیلی 400-1399 بودند. تعداد 40 دانش آموز با روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه مساوی جایگزین شدند. گروه آزمایش 10 جلسه 60 دقیقه‌ای تحت مداخله بازی درمانی والد- کودک به‌همراه آموزش مدیریت رفتاری والدین قرار گرفت و در این مدت گروه کنترل آموزشی ندید. داده‌ها با خرده‌مقیاس مشکلات برون‌سازی‌شده در چک‌لیست رفتار کودک آخنباخ (1991) و مقیاس کمرویی استنفورد (1977) گردآوری و با روش تحلیل واریانس اندازه تکراری در نرم‌افزار SPSS-22 تحلیل شدند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که بازی درمانی والد- کودک به‌همراه آموزش مدیریت رفتاری والدین باعث کاهش مشکلات برون‌سازی‌شده (52.15=P= 0.001, F) و کمرویی (39.81=P= 0.001, F) دانش‌آموزان پسر پایه چهارم شد و این تاثیر در مرحله پیگیری پایدار بود (0.05=P). نتیجه‌گیری: نتایج نشان‌دهنده اثر بازی درمانی والد- کودک به‌همراه آموزش مدیریت رفتاری والدین بر کاهش مشکلات برون‌سازی‌شده و کمرویی دانش‌آموزان پسر بود و می‌توان از آن در کنار سایر روش‌های درمانی موثر جهت مداخله‌های روانشناختی به‌ویژه برای کاهش مشکلات برون‌سازی‌شده و کمرویی استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Parent-Child Play Therapy with Parent Behavioral Management Training on Reducing Externalizing Problems and Shyness

نویسندگان [English]

  • seyed Habib Qazavi 1
  • Ali Arab 2
1 MA of Department of Psychology, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran
2 Assistant Professor, Department of Psychology, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran
چکیده [English]

Aim: The aim of this research was determine the effectiveness of parent-child play therapy with parent behavioral management training on reducing externalizing problems and shyness in fourth grade male students. Methods: This study was semi-experimental with a pretest-posttest design with a control group. The research population was fourth grade male students of Khour Va Biabanak County in 2019-20 academic years. Number of 40 student were selected by available sampling method and randomly replaced into two equal groups. The experimental group underwent 10 sessions of 60-minutes the intervention of parent-child play therapy with parent behavioral management training and during this period the control group didn’t receive any training. Data were collected by externalizing problems subscale in Achenbach child behavior checklist (1991) and Stanford shyness scale (1977). Data analysis was performed using multivariate repeated-measures analysis of variance. Result: The results showed that the parent-child play therapy with parent behavioral management training led to reducing externalizing problems (F=52.15, P<0.001) and shyness (F=39.81, P<0.001) in fourth grade male students, and the impact was stable at the follow-up stage (P=0.05). Conclusion: The results indicated the effectiveness of parent-child play therapy with parent behavioral management training on reducing externalizing problems and shyness of male students and it can be used along with other effective treatment methods for psychological interventions, especially to reduce externalizing problems and shyness.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Parent-child play therapy
  • Parent behavioral management training
  • Externalizing
  • Shyness

مراجع

آقایی‌نژاد، محمد.، چرامی، مریم.، غضنفری، احمد.، و شریفی، طیبه. (1399). اثربخشی مداخله بهنگام والدمحور مبتنی بر الگوی بازی درمانی بومی‌سازی‌شده بر مشکلات رفتاری کودکان کم‌توان ذهنی. مجله رشد و یادگیری حرکتی- ورزشی، 12(4): 480-459.
امیری، محسن.، موللی، گیتا.، نسائیان، عباس.، حجازی، مسعود.، و اسدی گندمانی، رقیه. (1396). تاثیر آموزش مدیریت رفتار به مادران بر علائم اختلال و رفتارهای پرخاشگرانه کودکان با اختلال نافرمانی مقابله‌ای. مجله توانبخشی، 18(2): 97-84.
دبیر، مریم.، اسدزاده، حسن.، و حاتمی، حمیدرضا. (1399). آموزش بازی درمانی مبتنی بر رابطه والد- کودک (مطابق الگوی لندرث) به مادران و اثربخشی آن در حل مشکلات رفتاری فرزندان دانش‌آموز آنها. مجله خانواده و پژوهش، 17(1): 101-83.
راتقی، پگاه.، و مرعشیان، فاطمه سادات. (1400). اثربخشی بازی درمانی عروسکی بر کاهش کمرویی، احساس تنهایی و مشکلات رفتاری کودکان تک‌سرپرست شهر اهواز. مجله رویش روانشناسی،‌10(12): 190-179.
رضائی، الهه. (1397). اثربخشی بازی درمانی بر کاهش کمرویی کودکان. مجله پیشرفت‌های نوین در علوم رفتاری، 3(19): 58-45.
بابایی نادینلویی، کریم.، و فاتحی بستان‌آباد، فاطمه. (1398). بررسی نقش ذهن‌آگاهی در رابطه بین مشکلات روانشناختی کودکان (مشکلات درون‌سازی‌شده و برون‌سازی‌شده) با استرس ادراک‌شده مادران شهرستان بستان‌آباد در سال 1397: یک مطالعه توصیفی. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 18(11): 1102-1083.
عباسلو، فرزانه. (1399). تاثیر آموزش بازی درمانی مبتنی بر رابطه والد- کودک (CPRT) به مادران بر کاهش مشکلات رفتاری کودکان مبتلا به ADHD. مجله علمی پژوهان، 18(4): 38-31.
مینایی، اصغر. (1385). انطباق و هنجاریابی سیاهه رفتاری کودک آخنباخ، پرسشنامه خودسنجی و فرم گزارش معلم. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 6(1): 558-529.
نادی نجف‌آبادی، فاطمه.، نظری چگنی، اکرم.، و مهرابی‌زاده هنرمند، مهناز. (1392). رابطه علی بین کمرویی و تنهایی با میانجیگری سبک‌های شوخ‌طبعی (خودارزنده‌سازانه و پیوندجویانه) و عزت‌نفس در دانش‌آموزان دختر شهرستان نجف‌آباد. مجله اندیشه‌های نوین تربیتی، 9(2): 150-131.
نریمانی، محمد.، شاهعلی، اعظم.، و ابوالقاسمی، عباس. (1393). اثربخشی آموزش مدیریت والدین بر مشکلات رفتاری کودکان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی/ کم‌توجهی. فصلنامه پژوهش‌های نوین روانشناختی، 9(36): 154-135.
References
Achenbach, T. M. (1991). Integrative guide for the 1991 CBCL/4-18, Ysr, and TRF profiles. Burlington, VT: Department of Psychiatry, University of Vermont.
Bagner, D. M., Sheinkopf, S. J., Vohr, B. R., Lester, B. M. (2010). Parenting intervention for externalizing behavior problems in children born premature: An initial examination. Journal of Development Behavior Pediatric, 31(3), 209-216.
Barnett, M. L., Sigal, M., Rosas, Y. G., Corcoran, F., Rastogi, M., & Jent, J. F. (2021). Therapist experiences and attitudes about implementing internet-delivered parent-child interaction therapy during COVID-19. Cognitive and Behavioral Practice, 28(4), 630-641.
Bureau, J. F., Trepiak, P., Deneault, A. A., & Boulerice, K. (2021). Stability of father- and mother-child synchrony in a playful setting from preschool to middle childhood: Associations with children's behavior problems. Early Childhood Research Quarterly, 57, 167-177.
Cartanya-Hueso, A., Lidon-Moyano, C., Gonzalez-Marron, A., Martin-Sanchez, J. C., Amigo, F., & Martinez-Sanchez, J. M. (2022). Association between leisure screen time and emotional and behavioral problems in Spanish children. The Journal of Pediatrics, 241, 188-195.
Dos Santos, K. P., Ribeiro, V. V., Siqueira, L. T. D., Brugnara, L. C., Rosa, I. C. B., & Dassie-Leite, A. P. (2022). Does shyness influence the self-perception of vocal symptoms, public speaking, and daily communication? Journal of Voice, 36(1), 54-58.
Geng, J., Lei, L., Han, L., & Gao, F. (2021). Shyness and depressive symptoms: a multiple mediation model involving core self-evaluations and sense of security. Journal of Affective Disorders, 286, 19-26.
Guangming, R., Qi, Z., & Hao, H. (2018). Behavioral inhibition system and self-esteem as mediators between shyness and social anxiety. Psychiatry Research, 270, 568-573.
Halfon, S., Doyran, M., Turkmen, B., Oktay, E. A., & Salah, A. A. (2021). Multimodal affect analysis of psychodynamic play therapy. Psychotherapy Research, 31(3), 402-417.
Helander, M., Lochman, J., Hogstrom, J., Ljotsson, B., Hellner, C., & Enebrink, P. (2018). The effect of adding coping power program-Sweden to parent management training-effects and moderators in a randomized controlled trial. Behaviour Research and Therapy, 103, 43-52.
Jent, J. F., Rothenberg, W. A., Weinstein, A., Stokes, J., Barnett, M., Srivatsa, N., Dandes, E., & Garcia, D. (2021). Comparing traditional and ebook-augmented parent-child interaction therapy (PCIT): A randomized control trial of pocket PCIT. Behavior Therapy, 52(6): 1311-1324.
Kohlhoff, J., Cibralic, S., Wallace, N., Morgan, S., McMahon, C., Hawkins, E., & et al. (2020). A randomized controlled trial comparing parent child interaction therapy - toddler, circle of security– parenting™ and waitlist controls in the treatment of disruptive behaviors for children aged 14-24 months: study protocol. BMC Psychology, 8(93), 1-12.
Kwiatkowska, M. M., & Rogoza, R. (2019). A modest proposal to link shyness and modesty: Investigating the relation within the framework of Big Five personality traits. Personality and Individual Differences, 149, 8-13.
Landreth, G. L., & Bratton, S. C. (2005). Child parent relationship therapy (CPRT): A 10-session filial therapy model. 1st edition, New York: Routledge.
McCabe, K. M., Yeh, M., & Zerr, A. A. (2020). Personalizing behavioral parent training interventions to improve treatment engagement and outcomes for culturally diverse families. Psychology Research and Behavior Management, 13, 41-53.
Ogg, J., & Anthony, C. J. (2019). Parent involvement and children's externalizing behavior: Exploring longitudinal bidirectional effects across gender. Journal of School Psychology, 73, 21-40.
Pilkonis, P. A. (1977). Shyness, public and private, and its relationship to other measures of social behavior. Journal of Personality, 45(4), 585-595.
Poole, K. L., Jetha, M. K., & Schmidt, L. A. (2017). Linking child temperament, physiology, and adult personality: Relations among retrospective behavioral inhibition, salivary cortisol, and shyness. Personality and Individual Differences, 113, 68-73.
Rezvan, A., D'Souza, L., & Shapouri, F. (2017). Influence of parenting styles on shyness among adolescents. The International Journal of Indian Psychology, 5(1), 49-56.
Scavenius, C., Chacko, A., Lindberg, M. R., Granski, M., Vardanian, M. M., Pontoppidan, M., Hansen, H., & Eiberg, M. (2020). Parent management training Oregon model and family-based services as usual for behavioral problems in youth: A national randomized controlled trial in Denmark . Child Psychiatry & Human Development, 51(5), 839-852.
Sette, S., Zava, F., Baumgartner, E., Laghi, F., & Coplan, R. J. (2022). Exploring the role of play behaviors in the links between preschoolers' shyness and teacher-child relationships. Early Education and Development, 33(2), 187-203.
Stepanyan, S. T., Natsuaki, M. N., Cheong, Y., Hastings, P. D., Zahn-Waxler, C., & Klimes-Dougan, B. (2020). Early pubertal maturation and externalizing behaviors: Examination of peer delinquency as mediator and cognitive flexibility as a moderator. Journal of Adolescence, 84, 45-55.
Thijssen, J., Vink, G., Muris, P., & De Ruiter, C. (2017). The effectiveness of parent management training-Oregon model in clinically referred children with externalizing behavior problems in the Netherlands. Child Psychiatry & Human Development, 48, 136-150.
Thomas, S., White, V., Ryan, N., & Byrne, L. (2022). Effectiveness of play therapy in enhancing psychosocial outcomes in children with chronic illness: A systematic review. Journal of Pediatric Nursing, 63, 72-81.
Tommeraas, T., & Ogden, T. (2017). Is there a scale-up penalty? Testing behavioral change in the scaling up of parent management training in Norway. Administration and Policy on Mental Health and Mental Health Services Research, 44(2), 203-216.
Van Heel, M., Bijttebier, P., Colpin, H., Goossens, L., Vanden Noortgate, W., Verschueren, K., & Van Leeuwen, K. (2019). Investigating the interplay between adolescent personality, parental control, and externalizing problem behavior across adolescence. Journal of Research in Personality, 81, 176-186.
Wallace, N. M., Quetsch, L. B., Robinson, C., McCoy, K., & MvNeil, C. B. (2018). Infusing parent-child interaction therapy principles into community-based wraparound services: An evaluation of feasibility, child behavior problems, and staff sense of competence. Children and Youth Services Review, 88, 567-581.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 24 آذر 1400
  • تاریخ بازنگری: 23 بهمن 1400
  • تاریخ پذیرش: 23 اسفند 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار