اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر استرس ادراک شده، علائم سایکوسوماتیک و پریشانی هیجانی در زنان تحت درمان ناباروری با روش IVF

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه روان شناسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران

2 استادیار گروه روان شناسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر درمان پذیرش و تعهد بر استرس ادراک شده، علائم سایکوسوماتیک و پریشانی هیجانی در زنان تحت درمان ناباروری با روش IVF انجام شد. روش: این پژوهش، نیمه تجربی و به صورت طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل و دوره پیگیری بود. جامعه آماری شامل 140 زن تحت درمان ناباروری با روش IVF بود که به مراکز درمان ناباروری شهر تهران در پاییز 1398 مراجعه نمودند. برای تعیین حجم نمونه از جدول کوهن استفاده شد. طبق این جدول با اندازه اثر 5/0 و توان 76/0 با آلفای 05/0 ، حجم نمونه 30 نفر براورد و براساس ملاک های ورود با روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب و در دو گروه 15 نفری (آزمایش و گواه) به طور تصادفی جایگزین شدند. پرسشنامه های استرس ادراک شده کوهن و همکاران (1983)، اضطراب، فشار روانی و افسردگی لوی باند و لوی باند (1995)، علائم روان تنی لاکورت و همکاران (2013) و پذیرش و عمل نسخه دوم بوند و همکاران (2011)، جهت جمع آوری اطلاعات در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد. گروه آزمایش تحت مداخله پذیرش و تعهد براساس بسته درمانی هیز (2002)، در طی 8 جلسه90 دقیقه ای قرار گرفتند، در حالی که گروه کنترل هیچ مداخله ای را دریافت نکردند. جهت بررسی نتایج از نرم افزار 22SPSS- استفاده شده است. یافته ها: نتایج آزمون واریانس اندازه های مکرر حاکی از تأثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش استرس ادراک شده، علائم سایکوسوماتیک و پریشانی هیجانی در زنان تحت درمان ناباروری با روش IVF (0001/0≥ P) و پایداری این تأثیر در مرحله پیگیری بود. نتیجه‌گیری: پیشنهاد می شود، درمانگران و مشاوران مراکز درمانی افراد نابارور با به کارگیری درمان پذیرش و تعهد در درمانگاه های مختص ناباروری در جهت کاهش نیازها و مشکلات روانشناختی زنان نابارور تحت درمان IVF اقدام نمایند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy (ACT) on Perceived stress & Psycho-Somatic signes & emotional distress in IVF infertile women

نویسندگان [English]

  • Zahra Zohrehvandi 1
  • Narges Babakhani 2
  • Afsaneh Taheri 2
1 PhD Student in Health Psychology, Department of Psychology, Islamic Azad University, Roudehen Branch, Roudehen, Iran
2 Assistant Professor Department of Psychology, IRoouehen Branch, slamic Azad University, Roudehen, Iran
چکیده [English]

Aim:The aim of this study was to investigate the effect of acceptance and commitment therapy on perceived stress, psychosomatic symptoms and emotional distress in women undergoing IVF infertility treatment. Methods:The method of this research is quasi-experimental and is a pretest-posttest design with a control group. The statistical population in this study included women undergoing IVF infertility treatment who referred to infertility treatment centers and clinics in Tehran in 2019. Cohen's table was used to determine the sample size. According to this table, with an effect size of 0.5 and a power of 0.76 with an alpha of 0.05, the sample size of 30people was estimated and the available sampling method was selected, in which 15 people were randomly assigned in each group (experimental and control). Cohen et al.'s Perceived Stress Questionnaire (1983), Lovibond & Lovibond LacourtAnxiety, Stress and Depression (1995), Lacourt Psychosomatic Symptoms (2013), and Acceptance and Practice Version II (2011) were used to collect information in two stages: pre-test and post-test. The experimental group underwent acceptance and commitment group therapy Based on Hayes therapy package (2002), in 8 sessions of 90 minutes, while the control group did not receive any intervention. SPSS-22 software was used to evaluate the results. Results :The results of repeated-measures analysis of variance showed that acceptance and commitment based therapy is effective in reducing perceived stress, psychosomatic symptoms and emotional distress in women undergoing IVF infertility treatment (P <0.001). Also, the results were stable in the follow-up phase. Conclusion: It is recommended that therapists and counselors of infertility treatment centers use acceptance and commitment therapy in infertility clinics to reduce the needs and psychological problems of infertile women undergoing IVF treatment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Acceptance and Commitment Therapy
  • Perceived Stress
  • Psychosomatic Symptoms
  • Emotional Distress
  • Infertility

مراجع

احدیان فرد، پانته آ.، اصغرنژاد فرید، علی اصغر.، فتحعلی لواسانی، فهیمه.، و عاشوری، احمد. (1396). نقش مولفه های شناختی, فراشناختی و فراهیجانی در پیش بینی پریشانی هیجانی در دانشجویان. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران (اندیشه و رفتار)، 23(2): 178-191.
استرآبادی، مریم.، امیرفخرایی، آزیتا.، کرامتی، کرامت.، و سماوی، عبدالوهاب. (1399). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر استرس ناباوری و افسردگی زوجین نابارور. پژوهش‌نامه زنان، 11(31): 1-18.
افشاری، افروز.، افشار، حمید.، شفیعی، کتایون.، و ادیبی، ندا. (1392). رابطه بین الکسی تایمیا و مؤلفه های آن با اضطراب و افسردگی در بیماران مبتلا به اختلالات روان تنی پوست. افق دانش، ۱۹ (۵): ۳۳-۳۹.
انجمن روان‌پزشکی آمریکا. (1393). راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی 5 - . DSMترجمه رضاعی و همکاران. نشر: کتاب ارجمند تهران.
بدایع، اصغر.، وزیری، شهرام.، و لطفی کاشانی، فرح. (1400). سهم تنظیم هیجانی، مکانیسمهای دفاعی و دلبستگی در پیش بینی علائم سایکوسوماتیک با تعدیلگری جنسیت و سطح پریشانی. مجله علمی سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، 39(1): 30-38.
بهشتیان، فاطمه.، احدی، حسن.، علمی منش، نیلا.، و کراسکیان موجمباری، آدیس. (1397). مقایسه اثربخشی درمان پذیرش و تعهد و درمان مصون‌سازی در برابر استرس بر سرمایه روان‌شناختی زنان نابارور. فصلنامه علمی- پژوهشی روانشناسی سلامت، 7(27): 81-99.
جمشیدی قلعه شاهی، پروین.، آقایی، اصغر.، و گل پرور، محسن. (1396). مقایسه ی تاثیر درمان مثبت نگر ایرانی- اسلامی و درمان پذیرش و تعهد بر بهزیستی روان شناختی زنان نابارور شهر اصفهان. مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، 15(1): 48-57.
حسینی، منیر.، نیسی، عبدالکاظم.، داوودی، ایران.، و زرگر، یدالله. (1397) . اثربخشی مداخله ی روانشناختی جامع نگر بر سلامت روانشناختی و نرخ باروری زنان نابارور با علت نامشخص و تحت درمان IVF . مجله­ی دستاوردهای روانشناختی، 4(25): 59-74 .
رجبی، ساجده.، و یزدخواستی، فریبا. (1393). اثربخشی درمان گروهی پذیرش و تعهد بر اضطراب و افسردگی زنان مبتلا به بیماری ام-اس. فصلنامه روانشناسی بالینی، 6(1): 29-6.
رضاییان، معصومه.، ابراهیمی، امرالله.، و ضرغام، مهتاب. (۱۳۹۳). درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر فاجعه پنداری و ناتوان کنندگی درد در زنان مبتلا به درد مزمن لگن، مجله پژوهش های علوم شناختی و رفتاری، ۴(۲): ۱۷-۳۰.
رهنما، مارال.، سجادیان، ایلناز.، و رئوفی، امیر. (1396). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر پریشانی روانشناختی و متابعت درمانی بیماران کرونر قلبی. روان پرستاری، 5(4): 34-43.
سرمد، زهره.، بازرگان، عباس.، و حجازی، الهه. (1398). روش های تحقیق در علوم رفتاری. نشرآگه، چاپ 32.
شیخ سجادیه، مرجان.، و آتش پور، سیدحمید. (1396). اثربخشی آموزش رفتاردرمانی دیالکتیک به شیوه‌ی گروهی بر پریشانی روان‌شناختی زنان نابارور در شهر اصفهان. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 67: 29-23.
صمدی، حمید.، و دوستکام، محسن. (1396). بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر سازگاری زناشویی زنان نابارور، مجله اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی (اندیشه و رفتار)، 11(43): 67-76
صیادی، معصومه.، شاه­حسینی تازیک، سعید.، مدنی، یاسر.، و لواسانی، غلامعلی، مسعود. (1396) . اثربخشی زوج‌درمانی هیجان مدار بر تعهد زناشویی و دلزدگی زناشویی در زوجین نابارور. مجله اموزش و سلامت جامعه، 4(3): 37-29
فیضی، ژاله.، مرادی، علیرضا.، خواجه دلویی، محمد.، و خادم، نیره. (1396). کارآمدی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اضطراب و افسردگی زنان باردار به وسیله لقاح خارج از رحمی. مطالعات روانشناسی بالینی، 7(27): 1-21.
قرایی اردکانی، شایسته.، آزادفلاح، پرویز.، و تولایی، سیدعباس. (1391). اثربخشی رویکرد پذیرش و تعهد درمانی در کاهش شدت تجربه درد در زنان مبتلا به اختلال سردرد مزمن. روان شناسی بالینی، 4(2 (پیاپی 14)): 39-50.
گزرسه، مینو.، زالی، علیرضا.، حسن زاده، سعید.، حاتمی، محمد.، و احدی، مروارید. (1399). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اضطراب، افسردگی و نشانه های جسمانی افراد مبتلا به درد مزمن. سلامت اجتماعی، 8(1 ): 78-89.
References
Bjørk, M H. Veiby, G. Engelsen, B A. Gilhus, N. (2015). Depression and anxiety during pregnancy and the postpartum period in women with epilepsy: A review of frequency, risks and recommendations for treatment. Journal of Seizure, No.28. PP: 39-45.
Boivin, J., & Gameiro, S. (2015). Evolution of psychology and counseling in infertility. Fertility and sterility, 104(2), 251-259.‏
Coto-Lesmes, R., Fernández-Rodríguez, C., & González-Fernández, S. (2020). Acceptance and Commitment Therapy in group format for anxiety and depression. A systematic review.  Journal of affective disorders,  263, 107-120.‏
Daibes, M., Safadi, R., Athamneh, T., Anees, I.F., Constantino, R.E., (2017). Half a woman, half a man; that they make me feel: a qualitative study of rural Jordanian women's experience of infertility. Cultural, Health & Sexuality, 20(5), 516-530.
Dierickx S., Rahbari L., Longman C., Jaiteh F., Coene G. (2018). I am always crying on the inside: a qualitative study on the implications of infertility on women’s lives in urban Gambia. Reproductive Health, 2(8 ). https://doi.org/ 18 12/s 121-1 1-1212- .
Galhardo, A. Cunha, M. Pinto-Gouveia, J. (2013). "Mindfulness-based program for infertility: Efficacy study". Fertility and sterility, No. 100. PP: 1059-1067.
Greil, A.L. (1994). Infertility and psychological distress: A critical review of the literature, Soc Sci Med, 45 (11), 1670- 1704.
Grunberg P, Miner S, Zelkowitz P. (2020). Infertility and perceived stress: the role of identity concern in treatment-seeking men and women. Human Fertility:1-11.
Han, A., Yuen, H. K., Lee, H. Y., & Zhou, X. (2020). Effects of acceptance and commitment therapy on process measures of family caregivers: A systematic review and meta-analysis. Journal of Contextual Behavioral Science. 18, 201-213.
Hayes, S.C., Levin, M.E .(2017). Acceptance and Commitment therapy on psychological helplessness and anxiety in fertile women. Behavior Therapy, 44(2), 180-198.
kissi Y.E., Romadhane A.B., Hidar S., Bannour S., Ayoubi Idressi KH., Khairi H., Hadj Ali B.  (2013). General psychopathology, anxiety, depression and self-steem in couples  undergoing infertility treatment: a comparative study between men and women. European Journal of Obstetrics & Gynecology  and Reproductive Biology, 167. 185-189.
Lacourt T, Houtveen J, van Doornen L.(2013). Functional somatic syndromes, one or many?”: An answer by cluster analysis. J psychosom Res; 74(1): 6-11.
Linde, J., Rück, C., Bjureberg, J., Ivanov, V. Z., Djurfeldt, D. R., & Ramnerö, J. (2015). Acceptance-based exposure therapy for body dysmorphic disorder: A pilot study. Behavior therapy, 46(4), 423-431.‏
McCracken, L. M., & Gutiérrez-Martínez, O. (2011). Processes of change in psychological flexibility in an interdisciplinary group-based treatment for chronic pain based on Acceptance and Commitment Therapy. Behaviour research and therapy, 49(4), 267-274.‏
Margo-Dermer, E., Dépelteau, A., Girard, A., & Hudon, C. (2019). Psychological distress in frequent users of primary health care and emergency departments: a scoping review. Public health, 172, 1-7.‏
Matthiesen, S. M. S., Frederiksen, Y., Ingerslev, H. J., & Zachariae, R. (2011). Stress, distress and outcome of assisted reproductive technology (ART): a meta-analysis. Human reproduction, 26(10), 2763-2776.‏
Ong, C.W., Lee, E.B., Krafft, J., Terry, C.L., Barrett, T.S., Levin, M.E., Twohig, M.P. (2019). A randomized controlled trial of acceptance and commitment therapy for clinical perfectionism. Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 22, 1004-1009.
Patel A, Sharma PS, Kumar P, Binu VS. (2018). Sociocultural determinants of infertility stress in patients undergoing fertility treatments. Journal of human reproductive sciences. 2018 Apr;11(2):172.[ Doi: 10.4103/jhrs. JHRS_134_17].
Peterson, BD. Eifert, G H. (2011). "Using acceptance and commitment therapy to treat infertility stress". Cognitive and Behavioral Practice, No.18. PP: 577-587.
Phillips KFV, Power MJ.(2007). A new self-report measure of emotion regulation in adolescents: The regulation of emotions questionnaire. Clinical Psychology & Psychotherapy; 14(2):145–56. doi: 10.1002/cpp.523.
Robyn, D., Walser, D. W., Garvert, E., Karlin, M., Trocke, l., & Danielle, M. (2015). “Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy in Treating Depression and Suicidal Ideation in Veterans”. Behavior Research and Therapy, 74: 05-31.
Sharp K.(2012). A review of acceptance and commitment therapy with anxiety disorders. International Journal of Psychology and Psychological Therapy;12(3):359-72.
Tjak, J. G. L., Davis, M. L., Morina, N., Powers, M. B., Smits, J. A. J. & Emmelkamp, P. M. G. (2015). A meta-analysis of the efficacy of acceptance and commitment therapy for clinically relevant mental and physical health problems. Psychother Psychosom, 84(1), 30-36.
Twohig, M. P., & Levin, M. E. (2017). Acceptance and commitment therapy as a treatment for anxiety and depression: a review. Psychiatric clinics, 40(4), 751-770.‏
Twohig, M.P., Abramowitz, J.S., Smith, B.M., Fabricant, L.E., Jacoby, R.J., Morrison, K.L., Bluett, E.J., Reuman, L., Blakey, S.M., Ledermann, T. (2018). Adding acceptance and commitment therapy to exposure and response prevention for obsessive-compulsive disorder: A randomized controlled trial. Behaviour Research and Therapy, 108, 1-9.
Van Der Merwe, E., & Greeff, A. P. (2015). Infertility-related stress within the marital relationship. International Journal of Sexual Health, 27(4), 522-531.‏
Vowles KE, Thompson M. (2011). Acceptance and commitment therapy for chronic pain. Mindfulness and acceptance in behavioral medicine: Current theory and practice:31-60.
Walser, R. D., Garvert, D. W., Karlin, B. E., Trockel, M., Ryu, D. M., & Taylor, C. B. (2015). Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy in treating depression and suicidal ideation in Veterans. Behav Res Ther, 74, 25-31. doi:S0005-7967(15)3003-8 .
World Health Organization (2015). Infertility definitions and terminology. http://www.who.int/reproductivehealth/topics/infertility/definitions/en/.
Wynne B, McHugh L, Gao W, Keegan D, Byrne K, Rowan C, Hartery K, Kirschbaum C, Doherty G, Cullen G, Dooley B, Mulcahy HE.(2019). Acceptance and Commitment Therapy Reduces Psychological Stress in Patients With Inflammatory Bowel Diseases.Gastroenterology, 156(4), 935-945.
Yusuf, A. J., Maitama, H. Y., Amedu, M. A., Ahmed, M., & Mbibu, H. N. (2012). Socio-demographic correlates of psychological distress among male patients with infertility in Zaria, Nigeria. African Journal of Urology, 18(4): 246-284.
***

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 24 مهر 1400
  • تاریخ بازنگری: 23 بهمن 1400
  • تاریخ پذیرش: 16 خرداد 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار