اثربخشی گروه درمانی مبتنی بر طرحواره درمانی هیجانی بر دشواری تنظیم هیجان در مادران کودکان کم توان ذهنی

کیوانلو, صفورا; نریمانی, محمد; بشرپور, سجاد

doi:10.22034/aftj.2022.318434.1300

اثربخشی گروه درمانی مبتنی بر طرحواره درمانی هیجانی بر دشواری تنظیم هیجان در مادران کودکان کم توان ذهنی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ کارشناسی ارشد گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

² استاد گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

10.22034/aftj.2022.318434.1300

چکیده

هدف: هداف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی گروه درمانی مبتنی بر طرحواره درمانی هیجانی بر دشواری تنظیم هیجان در مادران کودکان کم توان ذهنی بود. روش پژوهش: طرح این پژوهش آزمایشی از نوع پیش‎آزمون- پس‎آزمون با گروه گواه و مرحله پیگیری بود. جامعه آماری پژوهش کلیه مادران دارای کودک کم‎توان ذهنی کمتر از پانزده سال شهرستان اردبیل در بهار سال 1399 بود. برای نمونه‌گیری با مراجعه به اداره بهزیستی شهر اردبیل از بین مراکز توانبخشی و مدارس استثنایی به روش نمونه‌گیری خوشه‎ای چند مرحله، چهار مرکز و مدرسه انتخاب شد و تعداد 40 نفر از مادران کودکان مبتلا به اختلال کم‎توان ذهنی را به روش نمونه‎گیری تصادفی ساده انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. به‌منظور سنجش متغیر‎های پژوهش از مقیاس دشواری تنظیم هیجان گرتز و رومر (2004) استفاده شد. گروه آزمایش طی 10 جلسه، در معرض طرحواره‌درمانی هیجانی لیهی و همکاران (2015) به صورت گروهی قرار گرفتند و اعضای گروه گواه هیچ مداخله‎ای دریافت نکردند. تحلیل نتایج با استفاده از روش آماری واریانس اندازه مکرر صورت گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد اثربخشی گروه درمانی مبتنی بر طرحواره‎های هیجانی بر دشواری تنظیم هیجان (115.75=F ؛ 0.001>P) معنی‌دار است و این تاثیر در مرحله پیگیری پایدار بود. نتیجه گیری: نتایج بدست آمده نشان داد گروه درمانی مبتنی بر طرحواره درمانی هیجانی می‎تواند در کاهش دشواری تنظیم هیجان موثر واقع شود.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.27172430.1401.3.1.12.0

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Group Therapy Based on Emotional Schema Therapy (EST) on Difficulties in Emotion Regulation among Mothers having Children with Intellectual Disabilities

نویسندگان [English]

Safura Keyvanlo ¹
Mohammad Nariman ²
Sajjad Basharpoor ²

¹ MA. in Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran

² Professor, Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran

چکیده [English]

Aim: The aim of this study was to determine the effectiveness of group therapy based on emotional schema therapy on the difficulty of emotion regulation in mothers of mentally retarded children. Methods: The design of this experimental study was pretest-posttest with a control group. The statistical population of the study was all mothers with mentally retarded children under the age of 15 in Ardabil in the spring of 1399. For sampling, referring to the Welfare Office of Ardabil, 4 centers and schools were selected from rehabilitation centers and exceptional schools by multi-stage cluster sampling method, and 40 mothers of children with mental disabilities were selected by sampling method. Simple random sampling was selected and divided into experimental and control groups. Emotion Regulation Difficulty Scale (DERS) was used to measure the research variables. The experimental group was exposed to group emotional therapy schema for 10 sessions and the members of the control group did not receive any intervention. Data were analyzed using repeated-measures analysis of variance. Results: The results were analyzed using multivariate analysis of covariance. The results showed that the effectiveness of group therapy based on emotional schemas on the difficulty of emotion regulation (F = 115.57, P <0.0001) was significant. Conclusion: The results showed that group therapy based on emotional schema therapy can be effective in reducing the difficulty of emotion regulation.

کلیدواژه‌ها [English]

Emotional schema therapy
Emotion regulation difficulty
Mental retardation

مراجع

اصانلو، زهرا.، پور محمد رضایی تجریشی، معصومه.، و سروری، محمد‎حسین. (1391). تأثیر آموزش مدیریت هوش هیجانی بر کاهش نشانگان استرس مادران کودکان کم توان ذهنی آموزش پذیر. فصلنامه کودکان استثنایی، 11 (40)، 151- 162.

امینی، آرزو.، و شریعتمدار، آسیه. (1397). اثربخشی رفتار درمانی دیالکتیک گروهی بر فاجعه سازی و نشخوار فکری در مادران کودکان کم توان ذهنی. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 9 (34)، 171- 190.

بذر‏افشان، عاطفه.، و حجتی، حمید. (1398). تأثیر تئوری سازگاری ROY بر تاب‌آوری مادران کودکان کم‌توان ذهنی شهرستان گنبد کاووس در سال 96. نشریه پرستاری کودکان. 5(3)، 1-7.

جوادیان، سید‎رضا.، خالقی، لیلی.، و فتحی، منصور. (1397). اثربخشی آموزش تنظیم هیجانی بر عاطفه منفی و تاب آوری مادران دارای فرزند معلول. نشریه روان پرستاری، 6 (5)، 14-3.

حساس، امید.، مشهدی، علی.، سپهری، زهره.، و فیاضی، محمد. (1396). اثربخشی طرحوارهدرمانی هیجانی گروهی بر طرحوارههای هیجانی، کیفیت زندگی، راهبردهای نظمجویی شناختی هیجان و نشانه‌های بیماران مبتلا به اختلال خلقی دوقطبی. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی.

سرداری، محمد.، کردمیرزا، علیرضا.، و مردوخی، محمد. (1396). اثربخشی طرحواره های درمانی هیجانی بر تنظیم هیجان و زودانگیختگی افراد مبتلا به سوء مصرف مواد در شهر کرج. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی عمومی. دانشگاه پیام نور مرکز کرج.

سیداسماعیلی قمی، نسترن.، کاظمی، فرنگیس.، و پزشک، شهلا. (1394). تأثیر آموزش برنامۀ کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر میزان فشار روانی مادران کودکانِ کم‎توان ذهنی. فصلنامة افراد استثنایی. 5 (17)، 131-148.

شاهسونی، سمانه.، مشهدی، علی.، و بیگدلی، ایمان‎الله. (1396). اثربخشی طرحواره درمانی هیجانی گروهی در کاهش حملات سردرد و بهبود راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان در زنان مبتلا به میگرن. پایان نامه برای دریافت مدرک کارشناسی ارشد رشته روانشناسی بالینی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی.

شکری، فائزه.، کاظمی، زهرا.، نریمانی، محمد.، و تکلوی، سمیه. (1399). مقایسه اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‎آگاهی و آموزش تنظیم شناختی هیجان بر تنیدگی والدینی مادران کودکان پرخاشگر. فصلنامه سلامت روان کودک، 7(1)، 271-290.

عاشوری، محمد.، و یزدانی پور، معصومه. (1397). بررسی تأثیر آموزش بازی‎درمانی گروهی با رویکرد شناختی رفتاری بر مهارت‎های اجتماعی دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی. فصلنامه توانبخشی. 19(3)، 262- 274.

قاسمی‎پور، یداله.، و روشن، بهناز. (1398). نقش ذهن‎آگاهی و حمایت اجتماعی در پیش‌بینی سلامت روان مادران دارای کودک کم‎توان ذهنی. فصلنامه سلامت روان کودک. 6(1)، 176- 187.

محمدی، حمید.، سپهری، زهره.، و اصغری، محمود. (1398). اثربخشی طرحواره درمانی هیجانی گروهی بر کاهش احساس تنهایی، نشخوار فکری و پریشانی روان شناختی زنان مطلقه. پایان نامه جهت دریافت مدرک کارشناسی ارشد مشاوره خانواده. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی.

مرادی کیا، حامد.، ارجمند نیا، علی‎اکبر.، و غباری نباب، باقر. (1395). بررسی اثربخشی آموزش تنظیم هیجان بر بهزیستی روانشناختی مادران دانش آموزان. نشریه پرستاری کودکان، 3 (1)، 38- 44.

ملکشاهی، فریده.، و فلاحی، شیرزاد. (1395). مشکلات روانی اجتماعی والدین کودکان معلول ذهنی تحت پوشش مرکز بهزیشتی فرم آباد. فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی لرستان، 18 (3)، 15-2.

میرزایی هابیلی، خدیجه.، رضایی، فاطمه.، و سپهوندی، محمد‌علی. (1396). اثربخشی طرحواره درمانی هیجانی بر اجتناب شناختی- رفتاری و شدت نشانه های اختلال اضطراب فراگیر در دانشجویان دختر مبتلا به اضطراب فراگیر مجله مطالعات روانشناختی، 13 (1)، 43-62.

References

AlHorany, A.K., Hassan, S.A., & Bataineh, M.Z. (2017). Do Mothers of Autistic Children are at Higher Risk of Depression? A Systematic Review of Literature. Life Science Journal (10), 3303-3308.

Alon, R. (2019). Social support and post-crisis growth among mothers of children with autism spectrum disorder and mothers of children with down syndrome. Research in Developmental Disabilities. 90, 22-30.

American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorders. 5th ed. Arlington: American Psychiatric Publishing; 2019, pp: 103-106.

Ashori M, Jalil-Abkenar SS, Ashouri j, Abdollahzade rafi M, Hassanzade M. [Students with special needs and inclusive education (Persian)]. Tehran: Publication of Roshd Farhang; 2017

Batmaz S, Ulusoy kaymak S, kochiyic S, Turkeapar MH. Metaconitions and Emotional schemas: A new cognitive perspective for the distinction between unipolan and bipolar depression. Comprehensive psychiatry. 2014; 55(7): 1546- 55.

Benita, M., Levkovitz, T., & Roth, G. (2017). Integrative emotion regulation predicts adolescents’ prosocial behavior through the mediation of empathy. Learning and Instruction, 50, 14–20.

Berking, M., Wupperman, P., Reichardt, A., Pejic, T., Dippel, A., & Znoj, H. (2018). Emotion regulation skills as a treatment target in psychotherapy. Behavior Research and Therapy, 46, 1230-1237.

Boström, P. (2014). Experiences of Parenthood and the Child with an Intellectual Disability. Department of Psychology University of Gothenburg.

Glidden LM, Billings FJ, Jobe BM. Personality, coping style and well-being of parents rearing children with developmental disabilities. J Intellect Disabil Res. 2016;50(Pt 12):949-62.

Gratz, K. L, Rosental, M.Z. An experimental investigation of emotion dysregulation in borderline personality disorder. (2008), 115, 850-855.

Gratz, K.L, & Roemer, L. (2005). Multidimensional assessment of emotion regulation and dysregulation: Development, factor structure, and initial validation of the Difficulties in Emotion Regulation Scal. 26,41-54.

Greenberg, L. J., Warwar, S. H., & Malcolm, W. M. (2018). Differential effects of emotion-focused therapy and psychoeducation in facilitating forgiveness and letting go of emotional injuries. Journal of Counseling Psychology, 55(2), 185.

Hallahan DP, Kauffman JM, Pullen PC. Exceptional learners: An introduction to special education. London: Pearson; 2015.

Hwang, J. (2016). A processing model of emotion regulation: Insights from the attachment system. Psychology Dissertations, 14.

Jacobsen, P. B. Klein, T.w. Widen, R.H. Shelton, M.M. Barta, m. ( 2015)” Randomized controlled trial of mindfulness reduction (MBSR) for survivors of breast cancer”, publhshed online in wiley interscience( www. Interscience. Wiley. Com).

Kandel, I., & Merrick, J. (2015). The child with a disability: parental acceptance, management and coping. The scientific world Journal, 7, 1799-1809.

Leahy RL. Emotional Schema and resistance to change in anxiety disorders. Cognitive and behavioral practice. 2015; 14(1): 36-45.

Leahy, R. L. (2013). Resistance: An emotional schema therapy (EST) approach. Cognitive behaviour therapy: A guide for the practising clinician, 2, 187-204.

Leahy, R. L. (2018). Emotional schemas and resistance to change in anxiety disorders. In: Sookman, D, editor. Treatment resistant anxiety disorders. New York: Rou ledge, 60-135.

Leahy, R.L. (2007). Emotional Schemas incognitive therapy. Philaelphia, PA.

Messman-Moore TL, Coates AA. The impact of childhood psychological abuse on adult interpersonal conflict: The role of early maladaptive schemas and patterns of interpersonal behavior. Journal of Emotional Abuse. 2017 Dec 14; 7(2):75-92.

Wickström, M., Höglund, B., Larsson, M., Lundgren, M. (2017). Increased risk for mental illness, injuries and violence in children born to mothers with intellectual disability: A register study in Sweden during 1999–2012. Child Abuse & Neglect, 65, PP:124-131.