مداخله مصاحبه انگیزشی مبتنی بر خودکارآمدی بر افزایش متابعت درمانی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه روانشناسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

2 استادیار گروه روانشناسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

3 دانشیار گروه روانشناسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

چکیده

هدف: هدف این پژوهش تعیین تأثیر مداخله مصاحبه انگیزشی مبتنی بر خودکارآمدی بر افزایش متابعت درمانی زنان مبتلا به دیابت نوع دو بود. روش پژوهش: مطالعه‌ی حاضر یک مطالعه تجربی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری بود که جامعه آماری آن زنان و مردان مبتلا به دیابت نوع دو عضو تحقیقات دیابت شهر تهران در سال 1397 بودند که به شیوه نمونه‌گیری تصادفی 30 نفر از بیماران مبتلا به دیابت نوع دو که شرایط شرکت در مطالعه را داشتند انتخاب و در دو گروه آزمایش (15 بیمار) و گواه (15 بیمار) به صورت تصادفی کاربندی شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه تبعیت از درمان دارویی موریسکی و همکاران (۲۰۰۸) و پرسشنامه جمعیت شناختی با روش مصاحبه و گرفتن نمونه خون جمع‌آوری شد. هر عضو گروه مداخله پنج جلسه‌ 45-30 دقیقه تحت مصاحبه انگیزشی قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از واریانس اندازه‌های مکرر تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد مصاحبه انگیزشی مبتنی بر خودکارآمدی بر بهبود متابعت درمانی افراد موثر است (30/15=F، 001/0=P)؛ همچنین نتایج آزمون تعقیبی و مقایسه میانگین نمره متابعت درمانی در مراحل مختلف در گروه مصاحبه انگیزشی مبتنی بر خودکارآمدی نشان داد که اختلاف معناداری بین نمره مرحله پیش آزمون با نمره مراحل پس آزمون، پیگیری اول و پیگیری دوم وجود دارد. نتیجه‌گیری: مداخله‌ی مصاحبه انگیزشی مبتنی بر خودکارآمدی در 5 جلسه بر متابعت درمانی در مبتلایان به دیابت نوع دو تأثیر مثبت را نشان داد. لذا پیشنهاد می‌شود این مداخله در زمان و جلسات بیشتری انجام شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effectiveness of self-efficacy-based motivational interview on increasing medication adherence in women with type-2 diabetes

نویسندگان [English]

  • Naser Jafarzadeh 1
  • Hassan Mirzahoseini 2
  • Nader Monirpour 3
1 Phd student, Department of Psychology, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran
2 Assistant professor, Department of Psychology, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran
3 Associate Professor, Department of Psychology, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran
چکیده [English]

Aim: The purpose of this study was to determine the effectiveness of self-efficacy-based motivational interview intervention on increasing medication adherence in women with type 2 diabetes. Method: The current study is a quasi-experimental study with a pre-test, post-test, and follow-up design and a available sampling method, which was conducted on 30 type-2 diabetes patients, members of the Tehran Diabetes Research Institute, who were eligible to participate in the study in 2017. The data were collected using the eight-item Morisky Medication Adherence Scale (2008) and the demographic questionnaire by interviewing and taking blood samples. Each member of the intervention group underwent five 30-to-45-minute sessions of motivational self-efficacy-based interviews based on self-efficacy. Data were analyzed using a variance of repeated measures. Results: The findings showed that self-efficacy-based motivational interview significantly reduced medication adherence (F=23.73, Sig=0.000) of patients with type 2 diabetes, and this effect was in the stable follow-up phase. Conclusion: The motivational self-efficacy-based interview intervention in five sessions positively affected medication adherence in type 2 diabetes patients. Therefore, it is suggested that this intervention be done in more time and sessions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Motivational interview
  • self-efficacy
  • adherence therapy
  • type 2 diabetes

مراجع

ابراهیمی، ایوب. (1395). دیابت نوع یک (وابسته به انسولین) به زبان ساده. تهران: ارجمند.
دوازده امامی، محمدحسن.، روشن، رسول.، محرابی، علی.، و عطاری، عباس. (1388). اثربخشی آموزش مدیریت استرس به شیوه شناختی-رفتاری بر کنترل قند خون و افسردگی در بیماران دیابتی نوع 2. مجله غدد درون ریز و متابولیسم ایران، 11 (4): 392-385.
دیانتی، منصور.، مهدوی نژاد، بهناز.، و تقدسی، محسن. (1396). بررسی تبعیت دارویی و عوامل مرتبط با آن در بیماران مبتلا به سندروم عروق کرونر در دوره پس از ترخیص از بیمارستان بهشتی کاشان در سال ۱۳۹۶. دوماهنامه علمی-پژوهشی فیض. ۲۳(۲): ۲۰۱-۲۰۸.
زاهدنژاد، هادی.، پورشریفی، حمید.، و باباپور، جلیل. (1390). ارتباط کانون کنترل سلامت، حافظه و رابطه پزشک - بیمار با رضایت از درمان دربیماران مبتلا به دیابت نوع 2. دوماهنامه دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، 9(2(31)): 67-75.
سوادکوهی، شهناز.، و نویدیان، علی. (1394)، بررسی تاثیر مصاحبه انگیزشی بر طول درمان بیماران مبتلا به مواد مخدر، مراجعه کننده به کلینیک ترک اعتیاد بیمارستان حضرت علی اصغر(ع) شهر زاهدان. دومین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی، تهران.
صدوقی، مجید.، و عکاشه، گودرز (1388). اثربخشی درمان شناختی رفتاری در کاهش سردرد تنشی مزمن. مجله دانشگاه علوم پزشکی شهر کرد، 11(3): 92-85.
عطایی مغانلو، وحید.، و عطایی مغانلو، رقیه. (1394). تأثیر درمان فعال‌سازی رفتاری مبتنی بر تغییر سبک زندگی بر افسردگی، بهزیستی روان شناختی و احساس گناه در کودکان ۷ تا ۱۵ساله مبتلا به دیابت. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، ۱۴(۴): ۳۳۸-۳۲۵.
قهرمانی، امیر.، همتی مسلک پاک، معصومه.، و علی نژاد، وحید. (1396). تاثیر مصاحبه انگیزشی مبتنی بر خودکارآمدی بر نتایج آزمایشگاهی در مبتلایان به دیابت نوع دو. مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، 15(8): 688-695.
نویدیان، علی.، و پورشریفی، حمید. (1390). مصاحبه انگیزشی (راهنمای عملی مصاحبه انگیزشی گروهی). تهران: انتشارات سخن گستر.
References
Aditama, S. (2011). The relationship of self care, self efficacy and social support with HbA1c among type2 diabetes mellitus patients. Thesis summary: medicine gadjah mada university Yogyakarta.
Bach, J. F. (2002). The effect of infections on susceptibility to autoimmune and allergic diseases. N Engl J Med, 347, 911–920.
Bogner, H. R., Morales, K. H., Post, E.P., Bruce, M. L. (2007). Diabetes, depression, and death: a randomized controlled trial of a depression treatment program for older adults based in rimary care (PROSPECT). Diabetes Care, 30, 3005-3010.
Bond, F. W., Bunce, D. (2000). Mediators of change in emotion-focused and problemfocused worksite stress management interventions, Journal of occupational health psychology, 5(1), 156 – 163.
Butwicka, A., Frisén, L., Almqvist, C., Zethelius, B., & Lichtenstein, P. (2015). Risks of psychiatric disorders and suicide attempts in children and adolescents with type 1 diabetes: a population-based cohort study. Diabetes care, 38(3), 453–459.
Calvín, J. R., Gaviria, A. Z., & Ríos, M. M. (2015). Prevalence of depression in type 2 diabetes mellitus. Revista Clínica Española (English Edition), 215(3), 156-164.
Dennison, B., Hollowood, K., Shea, L., Spence, M., Waniewski, P., & Wing, R. (2012). Children with diabetes: A resource guide for families and schools. New York State Department of Health.
Denollet, J. (2000). Type D personality. A potential risk factor defined. J Psychosom Res, 49, 255-66.
Drieschner, K.H., Lammers, S., & van der Staak, C.P. (2004). Treatment motivation: An attempt for clarification of an ambiguous concept. Clinical psychology review, 23 8, 1115-37.
Egede, L. E. (2005). Effect of depression on self-management behaviors and health outcomes in adults with type 2 diabetes. Curr Diabetes Rev, 1, 235-243.
Forman, E. M., Herbert, J. D., Moitra, E., Yeomans, P. D., & Geller, P. A. (2007). A randomized controlled effectiveness trial of Acceptance and Commitment Therapy and Cognitive Therapy for anxiety and depression. Behavior Modification, 31, 772-799.
Levensky, E. R., Forcehimes, A., O'Donohue, W. T., & Beitz, K. (2007). Motivational interviewing: an evidence-based approach to counseling helps patients follow treatment recommendations. AJN The American Journal of Nursing, 107(10), 50-58.
Lustman, P. J. (2008). cognitive behavior therapy for depression in type2 diabetes mellitus, journal of ANN Intern Med, 129, 613-621.
Mehrtak M, Hemmati A, Bakhshzadeh A. (2018). Health Literacy and its Relationship with the medical, dietary Adherence and exercise in Patients with Type II Diabetes mellitus. Journal of Health Literacy. 3(2):137-44.
Morisky D. E., Ang, A., Krousel-Wood, M., Ward, H. J. (2008). Predictive validity of a medication adherence measure in an outpatient setting. J ClinHypertens (Greenwich). 10(5):348-54.
Nouwen, A., Winkley, K., Twisk, J., Lloyd, C. E., Peyrot, M., Ismail, K., & Pouwer, F. (2010). Type 2 diabetes mellitus as a risk factor for the onset of depression: a systematic review and meta-analysis. Diabetologia, 53,2480-2486.
Rollnick, S., Miller, W. R., & Butler, C. (2008). Motivational interviewing in health care: helping patients change behavior. Guilford press.
Sabourin, B. C; Vallis, M; Currie, S. H. (2011). Development and pilot-testing of a brief psychosocial intervention protocol for type2 diabetes self management. Canadian journal of diabetes; 35(3), 287-294.
Van Bastelaar, K. M., Pouwer, F., Snoek, F. (2011). Web-based cognitive behavioural therapy is effective in the treatment of depression symptoms and diabetes-specific emotional distress in type 1 and type 2 diabetes patients. Diabetes Care,18,220-227.
Van der Feltz-Cornelis, C. M., Nuyen, J., Stoop, C., Chan, J., Jacobson, A. M., Katon, W., Snoek, F., & Sartorius, N. (2010). Effect of interventions for major depressive disorder and significant depressive symptoms in patients with diabetes mellitus: a systematic review and meta-analysis. Gen Hosp Psychiatry, 32, 380-395.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 12 آبان 1400
  • تاریخ بازنگری: 14 دی 1400
  • تاریخ پذیرش: 25 اسفند 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار