مقایسه اثربخشی طرحواره درمانی و درمان مبتنی‌بر پذیرش و تعهد بر تحمل پریشانی هیجانی، کژکاری عملکرد جنسی و سرمایه روانشناختی در بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه روانشناسی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران

2 گروه روانشناسی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران

3 گروه روانشناسی، دانشگاه اراک، اراک، ایران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر باهدف مقایسه اثربخشی طرح واره درمانی و درمان مبتنی‌بر پذیرش و تعهد بر تحمل پریشانی هیجانی، کژکاری عملکرد جنسی و سرمایه روانشناختی در بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون_ پس آزمون با دو گروه آزمایش و یک گروه گواه است. جامعه آماری شامل کلیه جمعیت بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس استان مرکزی در سال 1400 بودند که براساس هماهنگی‌های بعمل آمده با انجمن ام اس شهر اراک تعداد کلیه آنان 1200 نفره‌ می‌باشد، در این مطالعه، نمونه‌های آماری به صورت دردسترس به تعداد 45 نفر انتخاب و سپس به صورت گمارش تصادفی به 3 گروه 15‌نفری شامل گروه‌های طرحوره درمانی (15 نفر)، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر)به صورت تصادفی جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش شاملپرسشنامه تحمل پریشانی هیجانی (DTS)، پرسشنامه کژکاری عملکرد جنسی (2000) و پرسشنامه سرمایه روان‌شناختی (1999) بودند و طرحواره درمانی براساس پروتکل 12 جلسه‌ای و درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش بر اساس پروتکل 8 جلسه‌ای ایفرت و فورسایت تنظیم شدند. درنهایت از تحلیل کوواریانس چندمتغیره و تک متغیره با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 22 جهت تحلیل داده ها استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین اثر طرح واره درمانی و درمان مبتنی‌بر پذیرش و تعهد بر تحمل پریشانی هیجانی، کژکاری عملکرد جنسی و سرمایه روان-شناختی در بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس تفاوت معناداری وجود دارد. بنابراین می‌توان گفت که بین سه گروه در نمرات پس‌آزمون بعد از تعدیل نمرات پیش‌آزمون تفاوت معنی‌داری وجود دارد. نتیجه‌گیری: نتایج تایید نشان داد که طرحواره درمانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تحمل پریشانی هیجانی، کژکاری عملکرد جنسی و سرمایه روانشناختی در میان بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس از پایداری مناسبی برخوردار بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparing the effectiveness of schema therapy and acceptance and commitment therapy on the tolerance of emotional distress, sexual dysfunction and psychological capital of patients with multiple sclerosis

نویسندگان [English]

  • Abbas Nazari 1
  • Sara saedi 2
  • Mansour Abdi 3
1 PhD Student, Department of Psychology, Boroujerd Branch, Islamic Azad University, Boroujerd, Iran
2 Department of Psychology, Boroujerd Branch, Islamic Azad University, Boroujerd, Iran
3 Department of Psychology, Arak University, Arak, Iran
چکیده [English]

Aim: The present study was conducted with the aim of comparing the effectiveness of schema therapy and acceptance and commitment therapy on the tolerance of emotional distress, sexual dysfunction and psychological capital in patients with multiple sclerosis. Methods: The current research is a semi-experimental type with a pre-test, post-test and follow-up design with two experimental groups and one control group. The statistical population included all the patients with multiple sclerosis in Central Province in the year 2021, and according to the arrangements made with the MS Association of Arak city, their total number is 1200. In this study, statistical samples of 45 people were selected as available and then randomly assigned to 3 groups of 15 people including treatment plan groups (15 people), treatment based on acceptance and commitment (15 people) and control group ( 15 people) were randomly replaced. The research tools included the emotional distress tolerance questionnaire of Simmons and Gaher (2005), the sexual performance questionnaire of Rosen et al. (2000) and the psychological capital questionnaire of Lutans et al. (1999). Schema therapy was based on Yang et al.'s (2003) 12-session protocol, and commitment and acceptance-based therapy was based on Eifert and Forsyth's (2004) eight-session protocol. Finally, analysis of variance of repeated measures using SPSS version 22 software was used to analyze the data. Results: The results showed that there is a significant difference between the effect of schema therapy and therapy based on acceptance and commitment on the tolerance of emotional distress, sexual dysfunction and psychological capital in patients with multiple sclerosis (P=0.01). The effect was reported to be stable during follow-up. Conclusion: Therefore, it can be said that there is a significant difference between the three groups in the post-test scores after adjusting the pre-test scores, and also, the confirmation results showed that schema therapy and t acceptance and commitment therapy t on the tolerance of emotional distress , sexual performance and psychological capital skewness among patients with multiple sclerosis has been stable.

کلیدواژه‌ها [English]

  • schema therapy
  • acceptance and commitment
  • tolerance of emotional distress
  • sexual dysfunction
  • psychological capital

مراجع

برقی ایرانی، زیبا.، زارع، حسین.، و عابدین، مریم. (1394). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد(ACT) بر سرمایه روانشناختی در بیماران مبتلا به سرطان مری. نشریه علوم تربیتی و روان شناسی. 4(14): 43-32.
حسنیائی، علی.، احدی، حسن.، فتحی، لادن.، حیدری، علی رضا.، و مظاهری، محمد مهدی (1392). تاثیر آموزش گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر استرس شغلی و فرسودگی شغلی، مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی، 19(2): 55-42.
رهنما، سعیده.، باقرصاد،زهرا.، شیرازی، مریم.، چیت سازف، احمد.، و اعتمادی فر، مسعود.(1398). ارتباط بین کیفیت زندگی  مراقبین با سرمایه روانشناختی  بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس، مجله دانشکده پزشکی اصفهان، 34(377): 342-335.
زمانی، الهام.، معتمدی، عبداله.، و بختیاری، مریم .(1395). اثربخشی درمان گروهی پذیرش و تعهد برکاهش اضطراب مبتلایان به ام. اس. نشریه روانشناسی سلامت. 5(20): 153- 167.
شهاب، آذرمیدخت.، احدی، حسن.، جمهری، فرهاد.، و کراسکیان، آدیس (1398). بررسی اثربخشی (تاثیر) طرحواره درمانی هیجانی بر بهزیستی ذهنی و خستگی در بیماران مبتلا به بیماری ام اس. نشریه روش ها و مدل های روان شناختی. 10(4): 77- 96.
قدم پور، عزت اله.، رادمهر، پروانه.، و یوسف وند، لیلا. (1395). تأثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد برکفایت اجتماعی و امید به زندگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس.ارمغان دانش. ۲۱(۱۱):۱۱۰۰-۱۱۱۴.
معنوی پور، داوود.، و میری، لعیا سادات.(1394) طرحواره های ناسازگار اولیه در بیماران با اختالل روانتنی و مالتیپل اسکلروز، شفای خاتم،5(1): 49-41.
نصرتی، رقیه.، مومنی، خدامراد.، مزده، مهردخت.، و کرمی، جهانگیر.(1397). رابطه سرمایه روانشناختی و پذیرش بیماری با رضایت از زندگی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس، مجله سلامت  مراقبت،20(2): 125-115.
وایت، کریگ ای. (2001). درمان شناختی-رفتاری برای بیماری های مزمن پزشکی (ترجمه رضا مولودی، کتایون فتاحی، 1390)تهران: ارجمند.
References
Baker. R., Holloway. J., Thomas. P.W., Thomas. S., & Owens. M. (2004). Emotional processing and panic. Behavior Research and Therapy, 42, 1271-1287.
Baecher-Allan, C., Kaskow, B. J., & Weiner, H. L. (2018). Multiple sclerosis: mechanisms and immunotherapy. Neuron, 97(4), 742-768
Clark, D. M., Ehlers, A., McManus, F., Hackman, A., Fennell, M., Campbell, H., Flower, T., Davenport, C., & Louis, B. (2003). Cognitive therapy versus fluoxetine I generalized social phobia: A randomized placebo-controlled trial. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 71, 1058–1067.
Daniels, K., D., Lamond, and P., Standen, (2001). "Teleworking: Frameworks for Organizational Research", Journal of Management Studies 38(8), PP. 1151- 1185.Donaldson, S. I., & Ko, I. (2010). Positive organizational psychology, behavior, and scholarship: A review of the emerging literature and evidence base. Journal of Positive Psychology, 5, 171-199.
Heffer-Rahn, P., & Fisher, P. L. (2018). The clinical utility of metacognitive beliefs and processes in emotional distress in people with multiple sclerosis. Journal of Psychosomatic Research, 104, 88-94.
Howard, J., Trevick, S., & Younger, D. S. (2016). Epidemiology of multiple sclerosis. Neurologic clinics, 34(4), 919-939.
Kołtuniuk, A., Przestrzelska, M., Karnas, A., & Rosińczuk, J. (2020). The Association Between Sexual Disorders and the Quality of Life of Woman Patients With Multiple Sclerosis: Findings of a Prospective, Observational, and Cross-Sectional Survey. Sexual Medicine.
Luthans, F., Avolio, B. J., Avey, J. B., & Norman, S. M. (2015). Positive psychological capital: Measurement and relationship with performance and satisfaction. Personnel Psychology, 60, 541-572.
Morris, G., Berk, M., & Puri, B. K. (2018). A comparison of neuroimaging abnormalities in multiple sclerosis, major depression and chronic fatigue syndrome (myalgic encephalomyelitis): is there a common cause? Molecular neurobiology, 55(4), 3592-3609.
Petersen, M., Kristensen, E., Giraldi, L., & Giraldi, A. (2020). Sexual dysfunction and mental health in patients with multiple sclerosis and epilepsy. BMC neurology, 20(1), 41
Rodrigues, S.(2012).From vaginal exception to exceptional vagina: The bio politics of female genital cosmetic surgery. Sexualities, 15, 778–794.
SHAREH, H. (2019). Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy in the Meaning in Life, Emotional Distress Tolerance and Pain Self-Efficacy in Patients with Multiple Sclerosis
Sesel, A.-L., Sharpe, L., & smith, S. L. (2018). Efficacy of psychosocialinterventions for people with multiple sclerosis: a meta-analysis of specific treatment effects. Psychotherapy and psychosomatics, 87(2), 105-111.
Yamout, B. I., Assaad, W., Tamim, H., Mrabet, S., & Goueider, R. (2020). Epidemiology and phenotypes of multiple sclerosis in the Middle East North Africa (MENA) region. Multiple Sclerosis Journal–Experimental, Translational and Clinical, 6(1), 2055217319841881
خانواده درمانی کاربردی
دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 10
فروردین 1401
صفحه 461-485

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 10 آبان 1400
  • تاریخ بازنگری: 12 آذر 1400
  • تاریخ پذیرش: 11 اسفند 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار