اثربخشی آموزش یوگای خنده بر کیفیت زندگی و سلامت روانی زنان دچار دیابت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه روان‌شناسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران

2 استادیار گروه روان‌شناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

3 استادیار گروه روان‌شناسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران

چکیده

مقدمه: هدف پژوهش تعیین اثربخشی آموزش یوگای خنده بر کیفیت زندگی و سلامت روانی زنان مبتلا به دیابتبود. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی با گروه آزمایش و گواه، طرح پیش‌ آزمون، پس‌ آزمون و پیگیری دو ماهه و جامعه آماری 70 نفر از معلمان زن دچار دیابت مدارس مناطق 1 و 2 آموزش و پرورش شهرستان زاهدان در سال 1397 بود. از این جامعه 60 زن پس از ارسال بخشنامه از سوی اداره آموزش و پرورش به صورت داوطلبانه در غربالگری شرکت کردند که 30 زن دچار دیابت انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه کاربندی شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ و هیلر (1978) و سلامت پارکرسون، براودهید و تس (1990) و نیز برنامه یوگای خنده پزشکی (1391) در 8 جلسه 60 دقیقه‌ای گروهی هفته­ای یک‌بار به گروه‌ آزمایش آموزش داده شد. داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس مختلط با اندازه‌گیری مکرر تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج حاکی از تأثیر آموزش یوگای خنده بر علائم جسمانی (4/55=P=0/037,F)، علائم اضطرابی و اختلال خواب (3/33 =P=0/024,F)، کارکرد اجتماعی (4/35=P=0/041,F)، علائم افسردگی (4/92=P=0/030,F) و نمره کل سلامت روانی (3/63 =P=0/046,F) و نمره کل کیفیت زندگی (6/36=P=0/021,F) و پایداری این تأثیر در مرحله پیگیری بود. نتیجه‌گیری: آموزش یوگای خنده، فرد را تشویق می‌کند تا تجربه‌های مثبت و خوب خود را باز شناسد و نقش آن‌ها را در افزایش و ارتقای احترام به خود و دیگران و حرمت خود باز شناسد؛ بنابراین بنظر می‌رسد بهتر است آموزش یوگای خنده در معلمان زن دچار دیابت همراه با تغییرات سبک زندگی و آموزش شیوه‌های مقابله با شرایط استرس آور حاصل از بیماری باشد تا نتایج پایدارتر به دست آید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of laughter Yoga training on quality of life and mental health of Diabetic women

نویسندگان [English]

  • Elahe Heidari 1
  • Mahmoud Shirazi 2
  • Gholam Reza Sanaguye Moharer 3
1 PhD Student, Department of Psychology, Zahedan Branch, Islamic Azad University, Zahedan, Iran
2 Assistant Professor, Department of Psychology, Sistan and Baluchestan University, Zahedan, Iran
3 Assistant Professor, Department of Psychology, Zahedan Branch, Islamic Azad University, Zahedan, Iran
چکیده [English]

Aim: The purpose of this study was to determine the effectiveness of laughter yoga training on quality of life and mental health of women with diabetes. Method: A quasi-experimental study with two experimental groups, a control group, pre-test, post-test and two-month follow-up and the statistical population was 70 female teachers with diabetes in Zahedan in 1397. Sixty women were selected from this community in an accessible manner and randomly assigned 30 individuals in each of the experimental and control groups. Research tools Goldberg and Hiller (GHQ-28) and Parkerson and Berhadot (1990) and Health Laughter Yoga Program (2011) were administered to the experimental group in eight 60-minute group sessions once a week. Data were analyzed using repeated measures analysis of variance. Results: The results indicated the effect of laughter yoga training on physical symptoms (F=4.55, P = 0.037), anxiety symptoms and sleep disorder (F = 3.33, P = 0.024), social functioning (F = 4.35, P = 0.041), depressive symptoms (F = 4.92, P=0.030), total mental health score (F = 3.68, P = 0.046), and Total Quality of Life Score (F = 5.12, P = 0/021) and this effect was sustained at follow-up. Conclusion: According to the findings of this study, laughter yoga training can be used as a complementary therapy along with other therapies to improve the mental health and quality of life of women with diabetes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Diabetes
  • Laughter Yoga
  • Quality of Life
  • Mental Health
امیری، محمد.، آقائی، اصغر.، و عابدی، احمد. (1389). تأثیر آموزش ایمن‌سازی در مقابل استرس بر سلامت عمومی بیماران دیابتی. فصلنامه روانشناسی کاربردی، 4(4پیاپی16)؛ 100-85
برزو، سیدرضا.، صلواتی، محسن.، صفری، محمود.، حدادی­نژاد، شهرام.، و زندیه، میترا. (1390). کیفیت زندگی بیماران دیابتی نوع دو مراجعه‌کننده به بیمارستان سینای همدان، مجله تحقیقات علوم پزشکی زاهدان، 4 (13): 43-48
پزشکی، مجید. (1391). قدرت خنده، چاپ اول، تهران: نسل نواندیش.
تقوی، سیدمحمدرضا. (1387). هنجاریابی پرسشنامه سلامت عمومی در مورد دانشجویان. مجله دانشور رفتار، 15(18)؛ 13-1
خالدی، شهناز.، مریدی، گلرخ.، و غریبی، فردین. (1390). بررسی ابعاد هشت‌گانه کیفیت زندگی بیماران دیابتی نوع دوم مراجعه‌کننده به مرکز دیابت سنندج ۱۳۸۸، مجله دانشگاه علوم پزشکی فسا، ۱ (۱): ۲۹-۳۷
خانی، فاطمه.، صمصام شریعت، محمدرضا.، مهرداد، علی.، تکی، فاطمه.، کورنگ بهشتی، مهرداد.، و حکمت­روان، رویا. (1393). تأثیر آموزش مهارت­های زندگی بر بهبود شاخص­های روانی و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به دیابت، مجله دانش و پژوهش در روان­شناسی کاربردی، 3 (15): 81-91
راد، مصطفی.، برزوئی، فاطمه.، و محبی، محبوبه. (1395). تأثیر خنده‌درمانی بر شدت خستگی و کیفیت زندگی مبتلایان به سرطان پستان تحت اشعه درمانی خارجی، مجله‌ی علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی زنجان، ۲۴ (۱۰۳): ۱۰۲-۱۱۴
رعایی، فرزانه. (۱۳۹۵). تعیین اثربخشی یوگای خنده بر استرس و کیفیت زندگی در بیماران سرطانی، دومین همایش ملی پژوهش‌های نوین در حوزه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی ایران، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضوی
زادرحیمی، سولماز.، جعفرطباطبایی، تکتم.سادات.، و جراحی، جلیل. (۱۳۹۵). اثر آموزش خنده بر استرس بیماران مبتلا به سرطان قبل از انجام شیمی‌درمانی، نخستین همایش جامع بین‌المللی روانشناسی، علوم تربیتی و علوم اجتماعی، تهران: مرکز همایش‌های کوشا گستر با همکاری دانشگاه‌های کشور
سلیمانی، مهران.، برزیگر، مریم.، و علی پور، عثمان. (1395). پیش‌بینی رضایت زناشویی و سلامت عمومی جانبازان شیمیایی بر اساس هوش معنوی و بینش شناختی. فصلنامه روانشناسی کاربردی، 10 (3پیاپی39)؛ 366-347
شعاع کاظمی، مهرانگیز. (1388). رابطه مقابله‌های مذهبی و سلامت روانی در بیماران مبتلا به تصلب چندگانه. فصلنامه روانشناسی کاربردی، 3(1 پیاپی9)؛ 66-57
شوندی، نادر.، شهرجری، شهناز.، شیخ حسینی، رحمان.، و قربانی، اکبر. (1390). تأثیر تمرین‌های قدرتی بر شاخص‌های متابولیک، کیفیت زندگی و سلامت روان زنان مبتلا به دیابت نوع 2، مجله غدد درون‌ریز و متابولیسم ایران، 12 (3): 222-230
کاتاریا، مادان. (1391). خندیدن دلیل نمی‌خواهد، ترجمه مجید پزشکی، تهران: نسل نواندیش. (تاریخ انتشار به زبان‌اصلی 2002).
کشاورزی، فاطمه و نظیری، قاسم (۱۳۹۷). اثربخشی یوگای خنده بر کاهش افسردگی زنان، پنجمین کنفرانس بین‌المللی روانشناسی، علوم تربیتی و سبک زندگی، قزوین: موسسه آموزش عالی تاکستان- دانشگاه پیام نور استان قزوین
کیخای حسین­پور، اکرم.، رهنما، نادر.، و چیت­ساز، احمد. (1392). تأثیر هشت هفته تمرینات یوگای خنده بر عملکرد حرکتی، تعادل و انعطاف‌پذیری بیماران مبتلا به پارکینسون، مجله پژوهش در علوم توانبخشی، 1 (9): 47-39
مشتاق عشق، زهرا.، تقوی، بهاره.، رشوند، ففرنوش.، علوی مجد، حمید.، و بنادرخشان، همایون. (1389). بررسی تأثیر خنده‌درمانی بر خستگی و افسردگی بیماران مبتلا به ام‌اس مراجعه­کننده به انجمن ام‌اس ایران، نشریه علمی پژوهشی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه شهید بهشتی، 70 (20): 7-11
معماریان، آزاده.، صنعت­کاران، افسانه.، بهاری، سیدمحی الدین.، و حبیبی، سید امیرحسن. (1396). اثربخشی تمرینات یوگای خنده بر اضطراب و کیفیت خواب سالمندان مبتلا به پارکینسون، مجله روانشناسی پیری، 2 (3): 85-96
میرشکار، ام.البنین. (1392). بررسی تأثیر اشتغال مادران بر کیفیت زندگی، انگیزه پیشرفت و فرسودگی تحصیلی دانش آموزان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان.
موسوی نژاد، سید محمود.، ثناگوی محرر، غلامرضا.، و زربان، اصغر. (1398). اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر نشخوار فکری و شاخص قند خون بیماران دیابتی نوع دو. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، ۲۶ (۱):۲۱-۳۱
References
Baker, M. K. Simpson, K. Lloyd, B. Bauman, A. E. Fiatarone Singh, M. A. (2011). Behavioral strategies in diabetes prevention programs: A systematic review of randomized controlled trials. Diabetes Research and Clinical Practice, 91(3): 1-12
Cho EA, Oh HE. (2011) Effects of laughter therapy on depression, quality of life, resilience and immune responses in breast cancer survivors. J Korean Acad Nurs, 41(1): 285-93.
Cho NH, Shaw JE, Karuranga S, Huang Y, da Rocha Fernandes JD, Ohlrogge AW, et al. (2018). IDF Diabetes Atlas: Global estimates of diabetes prevalence for 2017 and projections for 2045. Diabetes Res Clin Pract, 138(2): 271-81
Granado S, Serrano C, Belmonte S. (2015) Quality of life, dependency and mental health scales of interest to nutritional studies in the population. Nutr Hos, 31(3): 265-71.
Goldberg, D.P. & Hillier, V.F. (1979) A scaled version of the General Health Questionnaire. Psychological Medicine, 9(2): 139-145.
Dolgoff-Kaspar R, Baldwin A, Johnson MS, Edling N, Sethi GK. (2012). Effect of laughter yoga on mood and heart rate variability in patients awaiting organ transplantation a pilot study. Alternative therapies in health and medicine, 18(5): 61-69
Krok, D. (2015). The mediating role of optimism in the relations between sense of coherence, subjective and psychological well-being among late adolescents. Personality and Individual Differences, 85(4): 134- 139.
Morreall, J. (2016). The philosophy of laughter and humor. New York: State University of New York Press.
Parkerson, G. R., Broadhear, W. E., & Tse, C. K. (1990). The Duke Health Profile. Medical Care, 28(11): 1056-1072
Provine, R. (2017). Laughter. New York: Penguin Books.
Sloan RA, Sawada SS, Martin CK, Haaland B. (2015) Combined association of fitness and central adiposity with health-related quality of life in healthy Men: a cross-sectional study. Health Qual Life Outcomes. 13(2): 188.
Vera- Villarroel, P.  Valtierra, A.,  Contreras, D. (2016). Affectivity as mediator of the relation between optimism and quality of life in men who have sex with men with HIV. International Journal of Clinical and Health Psychology,  16, (3): 256–265.
Sanchez-Rangel E, Inzucchi SE. (2017) Metformin: clinical use in type 2 diabetes. Diabetologia, 60(9): 1586-1593