مقایسه اثربخشی آموزش طرحواره درمانی و ایماگوتراپی بر ترس از ازدواج و نگرش به انتخاب همسر در دختران مجرد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد گروه روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شیراز، شیراز، ایران

2 کارشناسی ارشد گروه مشاوره خانواده، دانشکده روانشناسی و مشاوره، دانشگاه کردستان، کردستان، ایران

3 کارشناسی ارشد گروه مشاوره خانواده، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد استهبان، استهبان، ایران

4 دکتری مشاوره، گروه مشاوره، واحد خوراسگان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

چکیده

هدف: هدف پژوهش تعیین اثربخشی طرحواره درمانی و مقایسه آن با ایماگوتراپی بر نگرش به انتخاب همسر و ترس از ازدواج در دختران بود. روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل و پیگیری 2 ماهه بود؛ انتخاب نمونه به صورت هدفمند از بین دانشجویان دختر مجرد دانشگاه‌های تهران بود که با فراخوان عمومی جهت شرکت در پژوهش، 44 دختر مجرد دانشجو به پرسشنامه‌ نگرش به انتخاب همسر کوب، لارسون و واتسون (2003) و ترس از ازدواج سمیعی، یوسفی و نشاط دوست (1392) پاسخ دادند که از بین آن‌ها 36 دختر انتخاب و در دو گروه آزمایش طرحواره درمانی (12 دختر)، گروه آزمایش ایماگوتراپی (12 دختر) و گروه گواه (12 دختر) به صورت تصادفی جایگزین شدند. هر دو گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 90 دقیقه‌ای تحت مداخله طرحواره درمانی یانگ، کلوسکو و ویشار (2003) و ایماگوتراپی هندریکس (2008) قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ مداخله‌ای را دریافت نکردند. داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس مختلط اندازه‌های مکرر بررسی شد. یافته‌ها: نتایج حاکی از تأثیر مداخله طرحواره درمانی بر نگرش به انتخاب همسر (29/75=P=0/001,F) و ترس از ازدواج (12/14=P=0/004,F) و مداخله ‌ایماگوتراپی بر نگرش به انتخاب همسر (28/51=P=0/002,F) و بر ترس از ازدواج (14/48=P=0/003,F) و پایداری این تأثیر در مرحله پیگیری بود. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش شواهدی را پیشنهاد می‌کند که آموزش طرحواره‌ درمانی و ایماگوتراپی برای کاهش ترس از ازدواج و نگرش به انتخاب همسر روش مناسبی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparison of the Effectiveness of Schema Therapy and Imago Relation Therapy on Fear of Marriage and attitudes about romance and mate selection in Girls

نویسندگان [English]

  • Zeynab Fereydonpour 1
  • safora kalhouri 2
  • Fatemeh Mohseni 3
  • Farhad Namjoo 4
1 دانشجوی کارشناسی ارشد گروه روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شیراز، شیراز، ایران
2 M.A. Department of Family Counseling, Faculty of Psychology and Counseling, University of Kurdistan, Kurdistan, Iran
3 M.A in Family Counseling, Family Counseling Department, Estahban Branch, Islamic Azad University, Estahban, Iran
4 PhD in Counseling, Counseling Department, Khorasgan Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Aim: the purpose of the present study was to determine the effectiveness of schema therapy and imago relation therapy on fear of marriage and attitudes about romance and mate selection in girls. Method: The sample was purposefully selected from single female students of Tehran universities. With a public call to participate in the study, 44 single female students were asked about the attitude-choosing questionnaire of Cobb, Larson, & Watson (2003) and fear of marriage Samiei, Yousefi and Neshat Doost (2013) answered that 36 girls were selected from among them and randomly replaced in two experimental groups: schema therapy (12 girls), experimental group, immagotherapy (12 girls) and control group (12 girls). Both experimental groups underwent the intervention of Young, Klosko & Weishaar (2003) Schema Therapy for 8 90-minute sessions, and Hendrix Imagotherapy (2008), and the control group did not receive any intervention. Data were analyzed using repeated measures analysis of variance. Results: Results showed that the effect of schema therapy intervention on spouse choice (F = 29.75, P = 0.001) and fear of marriage (F = 12.14, P = 0.004) and imagotherapy intervention on spouse choice (F = 28.51, P = 0.002) and on fear of marriage (F = 14.48, P = 0.003) and this effect was sustained at follow-up. Conclusion: The results of the present study provide evidence that schema therapy and imagotherapy are appropriate methods for reducing the fear of marriage and attitude toward spouse selection.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fear of Marriage
  • Imagotherapy
  • Schema Therapy
  • Spouse Selection
اصلانی، خالد.، جامعی، معصومه؛ و رجبی، غلامرضا. (1394). اثربخشی آموزش تصویرسازی ارتباطی (ایماگوتراپی) بر کیفیت روابط زناشویی. روانشناسی کاربردی، 9(4): 53-37
امینی خوئی، سارا.، شفیع‌آبادی، عبدالله.، دلاور، علی.، و نورانی‌پور، رحمت‌الله. (1393). مقایسه اثربخشی دو رویکرد آموزش مهارت‏های زندگی و ایماگوتراپی در بهبود الگوهای ارتباطی زوجین جوان شهر بوشهر. پژوهش‌های مشاوره، ۱۳ (۵۰): ۵۴-۷۹
امانی، احمد.، ثنایی ذاکر، باقر.، نظری، علی محمد.، و نامدار پژمان، مهدی. (1390). اثربخشی دو رویکرد طرحواره درمانگری و دلبستگی درمانگری بر سبک‌های دلبستگی در دانشجویان مرحله عقد. مشاوره و روان درمانگری خانواده، 2، 16-31
پیرساقی، فهیمه.، نظری، محمدعلی.، نعیمی، قادر.، و شفائی، محمد. (1394). تعارض‌های زناشویی، نقش سبک‌های دفاعی و طرحوره‌های هیجانی. روان پرستاری، 3(1): 69-59
حسینی، سید حسن.، و ایزدی، زینب. (1395). پدیدارشناسی تجربه زیستی زنان مجرد جمعیت مورد مطالعه: زنان مجرد بالای 35 سال شهر تهران. مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، 1(46): 41-72
خراسانی‌زاده، عاطفه.، پورشریفی، حمید.، رنجبری‌پور، طاهره.، باقری، فریبرز.، و پویامنش، جعفر. (1398). الگوی ساختاری رابطه بین الگوهای ارتباط والد-فرزند و طرحواره‌های ناسازگار اولیه با میانجیگری سبک‌های دلبستگی. روانشناسی کاربردی، 13(1پیاپی49): 76-55
سپهری، صفورا.، و حسن زاده توکلی، محمد رضا. (1390). بررسی اعتبار و روایی مقیاس نگرش‌های مربوط به انتخاب همسر. خانواده پژوهی، 7(28): 401-419
سمیعی، حمید.، نشاط دوست، حمید طاهر.، و یوسفی، زهرا. (1392). س‍اخ‍ت‌، اع‍ت‍ب‍اری‍اب‍ی‌ و ه‍ن‍ج‍اری‍اب‍ی‌ پ‍رس‍ش‍ن‍ام‍ه‌ ت‍رس‌ه‍ای‌ پ‍ی‍ش‌ از ازدواج‌ در دانشجویان دانشگاه‌های دولتی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.
شیدان‌فر، نازنین.، نوابی‌نژاد، شکوه.، و فرزاد، ولی‌لله. (1396). مقایسه اثربخشی زوج درمانگری هیجان‌مدار و ایماگوتراپی بر رضایتمندی زناشویی زوجین. روانشناسی خانواده. ۴ (۲): ۷۵-۸۸
شیری، طاهره.، گل محمدیان، محسن؛ و حجت‌خواه سید محسن. (1395). اثربخشی طرحواره درمانگری بر نگرش‌های ناکارآمد نسبت به انتخاب همسر در دانشجویان دختر. فرهنگ مشاوره و روان درمانگری، 7(27): 171-188
رجبی، غلامرضا.، پیردایه، معصومه.، و خجسته‌مهر، رضا. (1391). اثربخشی آموزش شناختی رفتاری گروهی بر کاهش باورهای محدود کننده انتخاب همسر. مشاوره کاربردی، 2(2): 18-1
رستمی، مهدی.، نوابی نژاد، شکوه.، و فرزاد، ولی اله. (1398). ساخت، رواسازی و اعتبارسنجی پرسشنامه‌ای برای سنجش الگوها و آسیب‌های پیش از ازدواج. فصلنامه روانشناسی کاربردی، 13(3): 473-453
رستمی، مهدی.، قزلسفلو، مهدی. (1397). اثربخشی آموزش پیش از ازدواج به شیوه سیمبیس بر باورهای ارتباطی زوجین نامزد. روانشناسی خانواده، 5(1): 45-56
علامه، سید فرید. (1397). بررسی روابط چندگانه ترس‌های پیش از ازدواج بر اساس شخصیت شناسی (اینیاگرام) و مهارت‌های ارتباطی. اولین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی ایران، 1-8
قائمی، زهرا.، اعتمادی، عذرا.، بهرامی، فاطمه.، و فاتحی‌زاده، مریم. (1395). ارائه رویکرد تلفیقی (طرحواره درمانگری و ایماگوتراپی) جهت کاهش اعتیاد به عشق و روابط عشقی ناسالم در قبل از ازدواج. پنجمین همایش ملی روانشناسی، مشاوره و مددکاری اجتماعی، اسفند 95: 237-230.
قائمی، زهرا. (1389). بررسی تأثیر رویکرد تلفیقی (طرحواره درمانگری و ایماگوتراپی) بر اعتیاد به عشق و طرحواره دختران شهر اصفهان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته مشاوره خانواده، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان.
کاپوتزی، دیوید.، و اشتاوفر، د، مارک. (1395). مبانی مشاوره زوج‌ها، ازدواج و خانواده. ترجمه شکوه نوابی نژاد، نادره سعادتی و مهدی رستمی. تهران: انتشارات جنگل (تاریخ انتشار اثر اصلی، 2015).
کرمی بداجی، روح‌الله.، ثابت زاده، ماجده.، زارعی، اقبال.، و صادقی‌فرد، مریم. (1393). اثربخشی مشاوره گروهی به شیوه عقلانی-هیجانی-رفتاری بر نگرش‌های ناکارآمد همسرگزینی دختران و پسران. پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری، 4(2): 188-171
طایی، سرور.، نیسی، عبدالکاظم.، و عطاری، یوسفعلی. (1391). بررسی اثربخشی آموزش گروهی ایماگوتراپی بر نگرش عشق‌ورزی در زوج‌ها. یافته‌های نو در روانشناسی، 7(23): 48-37
یانگ، جفری.، کلوسکو، ژانت.، و ویشار، مارجوری. (1395). طرحواره درمانی. ترجمه حسن حمیدپور و زهرا اندوز. تهران: نشر ارجمند (تاریخ انتشار اثر اصلی، 2003).
References
Cobb, N. P., Larson, J. H., & Watson, W. L. (2003). Development of the attitudes about Romance and Mate Selection Scale. Journal of Family Relations, 53(3), 222-231
Hendrix, H. (2008). Getting the love, you want: A guide for couples (20th ed). New York, NY: Holt Paperback.
Hendrix, H., Hunt, H. L., Luquet, W., & Carlson, J. (2015). Using the imago dialogue to deepen couple’s therapy. The Journal of Individual Psychology, 71, 253–272
Heidardokht Nazari N, Yousefi Z, Taher Neshat Doost H. (2015). Multiple Relationships between Personality traits, attachment style and self-differentiation with fear of marriage among students of Tehran University. Bulletin of Environment, Pharmacology and Life Sciences, 4(2); 55-60
Kreuter, E.A & Moltner, K.M. (2014). Treatment and management of maladaptive schemas. New York: Springer international publishing.
Mehra D, Sarkar A, Sreenath P, Behera J, & Mehra S. (2018). Effectiveness of a community based intervention to delay early marriage, early pregnancy and improve school retention among adolescents in India. BMC Public Health, 18(1):732741
Muro, L., & Holliman, R. (2014). Relationship workshop with high،risk, Hispanic couples. North Carolina Perspectives, 9(1): 51-62
Muro, L., Holliman, R., & Luquet, W. (2015). Imago relationship therapy and accurate empathy development. Journal of Couple & Relationship Therapy, 15, 232–246
Rajabi Gh, Mahmoudi O, Aslani Kh, Amanollahi A. (2017). Effectiveness of Premarital Education Program Based on Premarital Interpersonal Choices and Knowledge Program in Reducing Fear of Marriage and Increasing the Marriage Motivation of Single Students. J Kermanshah Univ Med Sci. 21(3): 108-114
Schmidt, C. D., Luquet, W., & Gehlert, N. C. (2015). Evaluating the impact of the “getting the love you want” couples workshop on relational satisfaction and communication patterns. Journal of Couple & Relationship Therapy, 15, 1-18